Mavi Balina (Gök Balina)

Mavi balinalar diğer bir adıyla gök balinalar dünya üzerinde yaşamını sürdürmekte olan bir deniz memelisidir. Yaşamakta olan en büyük hayvan olma özelliği ile tanınır. Yapılan araştırma çalışmalarında en büyüklerinin boyları 33 metre, ağırlıkları 150 ton olarak ölçülmüştür. Ortalama boyları ise dişilerde 25m, erkeklerde ise 24m`dir. Kuzey buz denizi dışında diğer tüm denizlerde yaşamlarını sürdürebilmektedirler. Mavi balina balinalar sınıfının dişsiz balinalar familyasına dâhildir. Bilimsel olarak adları ise Balaenoptera musculus olarak geçer. Yapılan bilimsel çalışmalar ile kambur ve gri balinalarla benzer özellikleri saplanmıştır.

Mavi balinalarda toplumsal yapı yoktur. Hayatları boyunca tek veya çift olarak yaşamlarını sürdürmektedir. Doğadaki yaşam süreleri ortalama olarak 80-90 yıl arasında değişen mavi balinalar 3 yılda bir çiftleşerek tek yavru dünyaya getirmektedir. Genel itibari ile gebelik süreleri 10.5 ay ile 12 ay arasında değişmektedir. Beslenme alışkanlıkları ise  kambur balinalara benzer şekilde genelde kril (küçük kabuklu canlı) ile beslenmektedirler. Mavi balinalar günde 2-4 ton (40 Milyon Kril)arası kril tüketebilmektedirler. Balina avcılığı dönemlerinde küçük balinaların sayılarının azalması ile birlikte avcıların gözleri mavi balinalara çevrilmiş ve 100 yıllık süre zarfında 350.000 kadarı avlanarak eski nüfuslarına oranla %1`in altına düşmüştür. Mavi balinaların son araştırmalara göre nüfuslarının 5000 ila 12,000 arasında olduğu tahmin ediliyor.

Mavi balinalar dünya üzerinde en yüksek sese sahip ikinci hayvan olma özelliğini taşır. Yavrularını dünyaya getirdiklerinde yavrularının boyları 8 metre ağırlıkları ise 4 tona kadar olan mavi balinaların, yavruları yetişkinlik sürecine kadar günde 100 kg almakla birlikte, sütten kesilene kadar annelerinden günde 400 kg süt emmektedirler. Bu dev yapılarına nazaran beyinleri sadece 8 kg ağırlığındadır. Ortalama seyir hızları 25 km olan mavi balinaların hızlarının bazı durumlarda 40-50 km hıza kadar ulaştıkları görülmüştür. Soluk delikleri başlarının üst kısmında ikiz olarak bulunan mavi balinalar suyu dışarı boşaltması sırasında oluşan basınçla birlikte suyu 5 ila 12 metre kadar yükseğe fırlatabilirler. Mavi balinaların kalpleri ise bir araba kadar olmakla birlikte kalp damarları içinde bir çocuk emekleyebilir. Akciğer kapasiteleri 5000 litre olan mavi balinalar su altında nefes alamazlar, belirli aralıklarla su yüzeyine çıkarak akciğerlerini doldurmak zorundadırlar. Mavi balinaların kafa yapısı U şekline benzemektedir. Dişleri bulunmayan mavi balinaların sanıldığının aksine küçük bir yemek borusu bulunmaktadır. Otobüs büyüklüğündeki cisimleri yutamazlar. Mavi balinaların gövdeleri uzun ince bir şekilde, kuyruk yüzgeçleri 6-8 metre, göğüs yüzgeçleri 3-4 metre, sırt yüzgeçleri ise 30 cm uzunluğundadır. Mavi balinaların asıl renkleri mavi ve gri renkleri arasındadır.

Mavi balinaların tek doğal düşmanı Orka'lardır (katil balinalar). Özellikle genç yaştaki mavi balinaların Orka sürüleri tarafından avlandıkları kayıtlara geçmiştir. Doğal yaşam süreleri 80-90 yıl kadardır. Mavi balinaların öldüklerinde karaya vurması çok nadir bir olaydır.

Mavi balinalar genellikle tek veya çift halinde yaşamlarını sürdürmektedirler. Bir araya çok fazla gelmezler. Genellikle beslenme bölgelerinde dağınık bir halde bir araya gelebilirler. Sesleri vasıtasıyla iletişim kurarlar. Nadiren de olsa suyun yüzeyinde sıçrama veya kuyruk, yüzgeç çıkarma gibi eylemler gerçekleştirebilirler. Çiftleşme zamanda birbirlerini kilometrelerce uzaklıktan duyulabilecek sesleri vasıtasıyla bulurlar.

Mavi balinalar mevsimsel olarak göç hareketleri gerçekleştirir.

İlkbahar aylarında rotaları kutup denizleridir. Kutuplara doğru yolculuk etmelerinin nedeni bu sulardaki bol besin kaynağıdır.

Sonbahar zamanında ise rotaları bu sefer tropik denizlerdir. Buraya gelmelerinin sebebi enerji tüketimlerini azaltmak ve çiftleşmek içindir. Ayrıca kutup bölgelerinde buzlar arasında sıkışmak istememeleri sebeplerin arasındadır.

Mavi balinaların avlanması 1966`da Uluslararası Balinacılık Kurulu tarafından yasaklanmıştır. Yasaklanmasına rağmen yine de kaçak avcılığın kurbanı olmaktan kurtulamamışlardır. Eski nüfuslarına günümüzde de halen ulaşamamışlardır. Günümüzde sivil kuruluşlar  tarafından da balinalar korunmaktadır. 

 Bugüne kadar avlanmış mavi balinaların sayısı maalesef 350.000 kadardır.