Kurt

Kurt(bozkurt), köpekgiller ailesinin en yaygın ve en iri türüdür. Bozkurt, gri kurt ya da orman kurdu olarak bilinir. Dünyada bilinen en yaygın kurt türü bozkurt olduğu için, kurt ile bozkurt eş anlamlı kullanılır. 

Kurtların vücudu köpekten daha uzundur. Kurtların büyük bir kafası, kısa kulakları ve vücudunun üçte biri uzunluğunda olan püsküllü kuyrukları vardır. Kurtların renkleri türlerine göre değişir. Bu renkler, krem, beyaz, kızıl, sarımsı, siyah ve gri olabilir. Bozkurtlar, Avrupa ve Asya'nın soğuk olan bölgelerinde çoğunluktadır.  Daha kuzeyde ise beyaz ve siyah kurtlar vardır. Kurtların boyutları bulunduğu yöreye göre değişir:

• Doğu Avrupa, Orta Asya, Alaska, Kuzeybatı Kanada ve İskandinavya'da en büyük kurtlar görülür. 65-80  kg ağırlığına kadar ulaşan bu kurtların vücut uzunluğu 160 cm'dir. Ayakta durduğunda ise 80 cm boyuna çıkarlar.
• Akdeniz çevresi, Ortadoğu, Arap Yarımadası ve Meksika'da en küçük kurtlar görülür. 20-30 kg ağırlığına kadar ulaşan bu kurtların vücut uzunluğu 80 cm'dir. 

Kurtlar köpeklerden kolay bir şekilde ayırt edilebilir. Fakat bir türün kurt olduğunu tespit etmek bazen çok zordur. Köpek ile kurt arasındaki farklar:

• Kuyruklarını genelde hafif dik ve yatay olarak tutan kurtlara nispeten, köpeklerin kuyrukları genelde dik veya kıvrık durur.
• Kurt ve köpeğin kafatası birbirinden çok farklıdır. Köpek ve kurtların kulak içi, göz yüksekliği, çene ve kesici dişleri birbirinden farklıdır.
• Kurtlar yılda bir kez yavrularken, köpekler genelde iki kez yavrular. 
• Ayak izlerinin sayısına bakılarak köpeğe mi kurda mı ait olduğu tespit edilebilir. Kurtlar arka ayakları ile ön ayaklarının bastığı yere basarlar. 

Tarihte tarım ve hayvancılık gelişmeden önce, dünyanın en yaygın yırtıcı hayvanı kurttu. Kurtlar, Kuzey Afrika, Kuzey Amerika ve Avrasya'da yaygındı. Özellikle Batı Avrupa gibi insanların yoğun olduğu gelişmiş ülkelerde, kurtların nesli tüketilmiştir. Günümüzde kurtların bulunduğu büyük bölgelere, Balkan Yarımadası, Doğu Avrupa, Sibirya, Kanada, İran ve Moğalistan'da rastlanır.

Kurtlar çok iyi uyum sağlayabilen hayvanlardır. Kurtlar, Buz çöllerinden, Orta Asya'nın ve Kuzey Amerika'nın kum çöllerine kadar farklı bölgelerde yaşayabilecek adaptasyona sahiptir. Kurtların çoğu, ormanlarda ve bozkırlarda yaşar. Eski zamanlardan beri insanoğlu açık alanlara sahip çıktığı için, kurtlar açık alanlardan ormanlara kaçmıştır. Bu da onları orman hayvanı yapmıştır. 

Kurtların alt türleri şu şekildedir:

• Kutup Kurdu: Bilimsel adı 'Canis lupus arctos' olan kutup kurtları, Kanada'nın Kuzeyi ile Grönland'ta yaşarlar. Kutup kurtları orta büyüklükte, beyaz ya da krem renkli ve uzun tüylüdür. Bu türleri avlamak serbest olduğu için çok az rastlanır. 
• Timber Kurdu: Bilimsel adı 'Canis lupus lycaon' olan timber kurtları, Güney Doğu Kanada ve Doğu Amerika'da yaşarlar. Tüy renkleri beyaz, siyah ve kahverengi arasında değişir. Avlanmaları Kanada'nın bazı bölgelerinde serbesttir. Bu türün nesli tehlikededir. 
• Buffalo Kurdu: Bilimsel adı 'Canis lupus nubilus' olan Buffalo kurtları, Kayalık Dağları'nın Güneyi, Orta, Doğu, Kuzeydoğu, Güneybatı Kanada ve Güneydoğu Alaska'da yaşarlar. Orta büyüklükte olan bu kurtlar, genelde siyah, gri, kızıl ve sarımsı renktedir. Amerika'nın en yaygın kurt türüdür. Kanada'da avlanması yasak değildir. 
• Mackenzie Kurdu: Bilimsel adı 'Canis lupus occidentalis' olan Mackenzie kurtları, Kuzey Kayalık Dağları, Alaska, Batı ve Orta Kanada'da yaşarlar. Genelde kahverengi, gri ya da siyah renktedir. Avlanmaları Alaska ve Kanada'da serbesttir. 
• Meksika Kurdu: Bilimsel adı 'Canis lupus baileyi' olan Meksika kurtları, Meksika ve Batı Teksas'ta yaşarlar. Genelde kahverengi, sarımsı ya da kızıl renktedir. Hayvanat bahçelerinde 300 kadar kurt yaşarken, serbest yaşayan 35-50 kadar Meksika kurdu vardır. Nesli tükenmek üzere olduğu için koruma altındadır. 
• Tundra Kurdu: Bilimsel adı 'Canis lupus albus' olan Tundra kurtları, Kuzey Rusya ve Sibirya'da yaşarlar. Boyutları oldukça büyük olan kurtların renkleri, krem veya gridir. Bu kurtları avlamak yasak değildir. 
• Rus Kurdu: Bilimsel adı 'Canis lupus communis' olan Rus kurtları, Orta Rusya'da yaşarlar. Nesilleri azalmakta olsa da avlanmak serbesttir.  
• Boz Kurt: Bilimsel adı 'Canis lupus lupus' olan Boz kurtlar, Rusya, Çin, Moğolistan, Avrupa, İskandinavya ve Himalaya'da yaşarlar. Boyutları orta büyüklükte olan bozkurtlar, gri kahverengi tüylüdür. Avrasya'da en yaygın türdür. Avlanmaları bazı ülkelerde serbesttir. Bazı ülkelerde ise soyu koruma altındadır. 
• İtalyan Kurdu: Bilimsel adı 'Canis lupus italicus' olan İtalyan kurtları, İtalya Yarımadasın'da yaşarlar. Boyutları orta büyüklükte olan kurtların, farklı renkleri vardır. Nesli tükenmekte olduğu için koruma altındadır. 
• Hint Kurdu: Bilimsel adı 'Canis lupus pallipes' olan Hint kurtları, Afganistan, Hindistan, Pakistan ve İran'da yaşarlar. Kahverengi, kızıl, sarımsı ya da kum rengindedir. Tüyleri çok kısadır. Nesli tükenmekte olsa da, zararlı hayvan olarak görüldüğü için avlamak serbesttir. 
• Arap Kurdu: Bilimsel adı 'Canis lupus arabs' olan Arap kurtları, Suudi Arabistan, Yemen ve Umman'da yaşarlar. Tüyleri kısa ve kahverengidir. Nesli tükenmekte olsa da, zararlı hayvan olarak görüldüğü için avlamak serbesttir. 
• Mısır Kurdu: Bilimsel adı 'Canis lupus lupaster' olan Mısır Kurtları, Kuzey Afrika'da yaşarlar. Tüyleri genelde gümüş gri ya da kahverengidir. Soyları tükenmek üzeredir. Çok nadir görülür. 

Kurtlar etçil hayvanlardır. Genelde memeliler ile beslenir. Kuş, kemirgen gibi küçük hayvanları da avlayabilirler. Eğer avlayacak bir hayvan bulamazlarsa, leş de yiyebilirler. Vitamin ihtiyacını, avladıkları hayvanın mide içeriğinin yanında, yabani meyveleri yiyerek sağlarlar. Yavru olan kurtlar böcek de yerler. 

Kurtların sosyal davranışları:

• Kurtlar genelde sürü halinde yaşarlar. Yalnız gezdiği de olur. 
• Bir kurt sürüsü anne, baba ve yavrularından oluşuır.
• Yavru kurtlar iki yaşına kadar aile ile kalır. Bunun nedeni iki yaşından sonra üreyebilmeleridir.
• Kurtlarda gebelik süresi yaklaşık olan 60 gündür. 

Geçmişten günümüze kurtların mitolojiye etkisi farklı kültürlerde farklı şekilde olmuştur. Bazen nefret edilen bazen ise hayranlık duyulan bir figür haline gelmiştir. Avrupa kültüründe, masallara ve efsanelere kötülük sembolü olarak girmiştir. Ortaçağ Almanyası'nda, 'Kırmızı Şapkalı Kız' masalında da kurt kötülük sembolüdür. Antik Roma kültüründe ise kurtlar kutsal bir türdür. Bunun nedeni Roma'yı kuran Romulus ve Remus'u emzirmesidir. Orta ve Kuzey Asya kültürlerinde kurt, hayranlık duyulan bir hayvan olmuştur. 

Türk Mitolojisinde Kurt: Türkler, ilk hükümdarlarının annesi olduğuna inandıkları 'Asena' adındaki bir dişi kurdun,Tanrı tarafından gönderildiğine inanmışlardır. Bu yüzden kurt, kutsaldır. İlk Türk bayraklarında kurt figürleri yer almıştır. Türk ordusunun başına olan kişiye 'kök Börü' denmiştir. Türk ordusu, Orhun Yazıtları'nda kurda benzetilmiştir. Türklerin mitolojisine göre, kurtlar kutsal hayvanlardır. Göğe doğru uluyarak Tengri'ye dua ettiğine inanılmıştır.