Otuz Yıl Savaşları

30 Yıl Savaşları, 1616-1648 tarihleri arasında Avrupalı birçok devletin katıldığı savaşlardır. Dünya tarihinin en kanlı din savaşlarından biri olmuştur. Avrupa'nın da en uzun süren devam eden savaşıdır. İlk başlarda Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu bünyesinde bulunan Katolik ve Protestan mezhepleri arasında başlayıp zamanla Avrupa'daki birçok devletin katıldığı bir kıta savaşı haline gelmiştir.

Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğunun kendi istikrarını korumak amacıyla başlattığı bu savaş, farklı ülkelerde yaşayan protestanların bir araya gelerek haklarını korumaya çalışmalarıyla geniş bir alana yayılmıştır. İkinci Ferdinand'ın katoliklerin haklarını korurken Protestanlara zarar vermesi ile savaş patlak vermiştir. Ferdinand'ın bu tutumundan dolayı protestanlar tarafından ayaklanmalar başlamıştır. Protestanlar Habsburg'ları yerlerinden ettikleri için Bavyera komutanlığında Katolik Birliği kuruldu. İmparator, çıkan isyanları bastırmaya çalışmış fakat, Avrupa devletlerinden çekindiği için gerektiği gibi müdahalelerde bulunamamıştır.

Başlayan savaşlara 1630'da İsviçre'de katılmıştır. Daha sonrasında Fransa, Hollanda, İspanya gibi devletlerinde katılmasıyla savaş büyük bir alana yayıldı. Savaşta meydana gelen tahribat ve insan kayıplarından dolayı birçok ülkede hastalık ve kıtlık sorunları meydana geldi. Savaş sonrasında ortaya çıkan haraç kesme çeteleri de halka zor dönemler yaşatmıştır. Savaşa katılan birçok ülke maddi ve askeri açından zor durumda kaldı. 

Danimarka:  Protestan mezhebine mensup olan Danimarka, Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu protestanları yendiği için savaşa protestanlar tarafında katıldı.

Diğer birkaç Avrupa devletinin de desteğini alarak protestanların lideri durumuna geldi, fakat yenildiği için barış antlaşması yaparak geri çekildi.

İsveç:  Danimarka'dan sonra protestanları destekleyen ikinci devlet olmuştur. Savaşın başlarında başarılı olsa da, 1634'de katoliklere yenildi. Barış Anlaşması yaparak geri çekildi. Anlaşmaya göre Alman Prensliklerinin dış devletler ile ittifak yapması engellendi ve ayrı ayrı bulunan prenslikler tek çatı altında toplatıldı. Bu anlaşmayla birlikte Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu tekrar güçlendi.

FRANSA: Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu ile İsveç arasında imzalanan anlaşmadan rahatsız olan Fransa, savaşa katılma kararı aldı. Çünkü bu anlaşma ile Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu Avrupa'daki etkisini arttırmıştır. Fransa, Hollanda ve İsveç ile ittifak kurdu. Bu ittifak ile birlikte protestanlar güçlendi. Katoliklerle yapılan savaşlarda büyük başarılar elde ettiler. Ayrıca Hollanda'nın deniz gücünü de etkili kullanan Fransa, İspanya'yı bozguna uğrattı. 

• 30 yıl Savaşlarını bitiren antlaşmadır. 
• Augsburg barışının maddeleri yenilendi.
• Kalvenizm, Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu tarafından kabul edilen bir mezhep oldu.
• Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğunun bünyesindeki prenslikler bağımsızlıklarını ilan etti.
• İmparatorun siyasal otoritesi ortadan kalktı.
• Hollanda bağımsızlığını ilan edince, İspanya ile arasında devam eden savaşlar sona erdi.
• İsviçre bağımsızlığını ilan etti. 
• Fransa birçok şehri bünyesine katarak güçlendi.
• isveç Almanya'ya bağlı olan Pomeranya'yı aldı. 

• Kutsal Roma cermen İmparatorluğu dağıldı. 
• Hollanda ve İsviçre bağımsızlıklarını ilan etti. 
• İsveç savaştan güçlenerek çıktı. 
• İspanya birçok sümürgesini kaybetti. 
• Fransa, gücünü arttırarak mutlakiyet rejimini güçlendirdi. 
• 30 Yıl Savaşları, Osmanlı Devleti'nin doğuda rahatlatmasına zemin hazırladı. 
• 30 yıl Savaşlarından sonra Avrupa'da kıtlık ve salgın hastalıklar baş gösterdi.
• Can kaybının fazla olduğu Almanya'da savaş için kiralanan paralı askerler, savaştan sonra  yaptıkları yağmalarla ekonomik olarak Almanya'yı yıprattı.
• Almanya'da 19. yüzyıla kadar sürecek olan sefalet ve gerileme dönemi başladı.
• Vestfalya Antlaşması ile Avrupa devletleri artık siyasi çıkarlarının dini karakterlerinin önüne geçtiğini kabul etti.
• Kurulan yeni diplomatik ilişkiler ve stratejik hamleler, devletler arasındaki siyasi ilişkilerde, özellikle politik güç dengelerine dayalı küresel bir yol izlemelerine neden oldu.