Dolar

Günümüzde en yaygın kullanıma sahip olan dövizdir. Doların tarihi, farklı kıtalardaki birçok ülkeyi kapsar. Dolar kelimesi, Amerikan para biriminden çok daha eskidir. 

'Thaler', ilk olarak 1519'da Bohemya'daki Joachimsthal'de gümüş renginde basılan madeni paralara verilen isimdir.(Bugün Joachimsthal kasabası Çek Cumhuriyeti sınırları içindedir. Çek adı 'Jachymov'dur.) Thaler, orjinal adı Joachimsthaler olan madeni paranın kısaltılmış şeklidir. 

Daha sonra, isminin İngilizce versiyonu (dolar),  sadece Orta Avrupa'da basılanlara değil, aynı zamanda İspanyol Peso'suna ve Portekiz 'piece of eight' parasına benzer madeni paralara da uygulandı. Bu büyük gümüş madeni paraların her ikisi de ağırlık ve incelik bakımından birbirinin neredeyse aynıydı. Bugün, Karayipler'deki korsan efsanelerinden 'piece of eight' ifadesine aşinayız.

Bu madeni paralar- özellikle de İspanyol pesosu veya doları- resmi İngiliz madeni sıkıntısı yüzünden, İngiltere'nin Kuzey Amerika kolonilerinde geniş çapta dolaştı. Amerika'nın bağımsızlığını ilanından sonra milletin yeni seçimi 'dolar' oldu. 

'Thaler'dan Sonra

Muhtemelen en ünlü 'thaler' madeni parası, Avusturya'nın arşidüşesi Maria Theresa, Macaristan ve Bohemya Kraliçesi (1740-80) döneminde basılanlardı. Maria Theresa thaler'ları, 1960'lı yıllarda Aden'de ve Orta Doğu'nun diğer bazı bölgelerinde ortak kullanımdaydı. 

Thaler, 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar Prusya ve diğer bazı Alman devletlerinde para birimiydi. 1871'de Almanya'nın birleşmesi ve Mark'ın ortak para birimi olarak kabul edilmesi eski para birimlerine son verdi. Tıpkı Euro'nun kabul edilmesi ve 2002'de yeni banknot ve madeni paraların getirilmesiyle; Fransız frangı, Alman markı, İspanyol pesetası ve diğer Avrupa para birimlerine son verilmesi gibi.

1873'te İskandinav Para Birliği'nin kurulmasından ve kronun kabul edilmesinden önce, İskandinav ülkelerinin para birimi olarak 'daler'ın kendi versiyonları vardı. 'Daler' ismi 'dolar' gibi 'thaler'dan geldi. Bu durum kelimenin nasıl geliştiğine dair bir ipucu veriyor ('Daler' terimi Almanca ve Hollanda dilinde de kullanılıyordu). 'Daler'lar İsveç'te 1534'ten, Danimarka'da ise 1544'ten itibaren basıldı. Danimarka ve Norveç, Napolyon Savaşları'na kadar Birleşik bir Krallık kurdular. Norveç, İsveç'in egemenliğine girdiğinde iki ülke ortak bir para birimi kullanmaya başladı. 

İskandinav Para Birliği, Fransa'dan ilham alan daha büyük Latin Para Birliği üzerinde modellenmiştir. I. Dünya Savaşı, Latin Para Birliği'nin sonlanmasında etkili oldu. Birinci Dünya Savaşı'nda Norveç, Danimarka ve İsveç tarafsız olsalar da ekonomileri büyük zarar gördü. Sonuç olarak İskandinav Para Birimi 1924'te resmen dağıldı.

Sömürge dönemlerinde resmi İngiliz parası yetersizdi. Bunun sonucu olarak da, Britanya'nın Amerikan sömürgelerinde (depoları Virginia'da olan) tütün sertifikaları gibi çeşitli ikame maddeleri kullanılırdı. Sömürgeciler, bulabildikleri yabancı paraları da kullandılar. Çeşitli zamanlarda farklı sömürgelerde kağıt para piyasaya çıkarıldı. Bunun üzerine İngiliz hükümetiyle çıkan ihtilafların da sebep olmasıyla Amerikan Devrimi gerçekleşti. Devrimciler, bağımsızlık savaşlarını bolca kağıt para bastırarak finanse ettiler. Savaş zamanlarında mali olarak lüks olsa da; savaştan sonra yüksek enflasyon sebebiyle para değersiz hale geldi. Fakat bastırılan kağıt para amacına ulaştı ve Fransız müttefiklerinin de yardımıyla Amerikalılar savaşı kazandı. 

İspanyol dolarları Kuzey Amerika'da uzun zamandır tedavülde olduğundan, savaştan önce bazı sömürgelerde dağıtılan kağıt paraların birazı dolar cinsindendir. Diğer sömürgeler İngiliz para birimlerini kullandı. Savaş sırasında bazıları dolar cinsinden, bazıları da İngiliz birimlerinde ifade edildi.1972'de yeni bağımsız olan Amerika, Amerikan para birimi olarak, İngiliz sterline karşı 100 sent olarak bölünen dolar seçildi. 

Amerikan paralarının piyasaya girmesinden sonraki üç yıl içinde, yabancı paraların resmi ödeme aracı statüsünü kaybetmesi düşünülüyordu. Philadelphia'da yeni bir darphane kuruldu ve 1794'te faaliyete başladı. Darphane, Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti tarafından yetki verilen, ilk amaca yönelik yapılan yapıydı. Ancak hem altın hem de gümüş azlığı nedeniyle, 1797'de hükümet belirsiz bir süre için doların resmi para statüsünü İspanya dolarına uzattı. 1848'de Kaliforniya'daki keşifler, altın maden üretiminde büyük bir artışa yol açtı. 1857'de Amerika Birleşik Devletleri, tüm yabancı paralardan yasal ihale statüsünü kaldırdı. O zamana kadar, perakende ticaret her ne kadar zorunlu olsa da, bankacılıktaki gelişmeler, paranın ticaretteki sadece küçük bir değişimi anlamına geliyordu. 

1955 yılında çıkarılan bir kanunla tüm Amerikan banknotlarının üzerine "In God We Trust" yani "Tanrıya güveniyoruz" cümlesi basılır.

1996 yılında, 67 yıl sonra ilk defa banknotlarda değişiklik yapıldı. Bunun amacı sahte para üretimini engellemekti. Bu dönemde 100 dolar basıldı ilk olarak. 1997'de 50 dolar, bir yıl sonra 20 dolar, bundan iki yıl sonra ise 5 ve 10 dolar yeni sisteme uygun basılmıştır. Sahte para basımı için Baskı Dairesi 7-10 yıl arasında para tasarımında değişiklik kararı almıştır. Şubat 2011 yılında "Yeni Benjaminler" (100 dolar) basılmıştır. 

1797'de çok ciddi gümüş maden sıkıntısı nedeniyle, İngiltere Merkez Bankası yabancı paraları rezervlerinden değiştirdi. Kral IV. Charles piyasaya çıkarılan yarım milyon sterlin değerinde İspanyol doları, küçük bir George III gravürü ile mühürlenmiştir.