Nane

Nane, ballıbabagiller familyasına ait bir bitkidir. Bahçelerde kolaylıkla yetiştirilen bitkinin yaprakları sapsız, çiçekleri beyazdır. Temmuz-Ağustos aylarında çiçek açar. 30-90 santim boylanan nane hafif tüylü bir yapıdadır. Yaprakları yumurta şeklinde ve sivridir. Ilıman iklime sahip olan hemen her yerde yetiştirilebilir. Bitkinin kendine has keskin bir kokusu vardır. Çok çeşidi olan nanenin Türkiye de Japon nanesi, su nanesi, türlü nane, yarpuz, elma nanesi, kıvırcık nane ve Bergamot nanesi olmak üzere 7 çeşidi yetiştirilmektedir.

Nane yaygın tüketimi yapılan bir bitkidir. Çok eski çağlardan bu yana içeriği sayesinde alternatif olarak birçok hastalığın tedavisinde kullanılmaktadır. A ve C vitaminleri bakımından zengin içeriğe sahiptir. Ayrıca magnezyum, demir, folatlar, potasyum bakımından da iyi bir kaynaktır. Su ve omega-3 yağ asitleri de içeren nanede tüm bunların haricinde sağlık açısından değerli birçok bileşen bulunmaktadır.

Nane solunum yolu hastalıkları başta olmak üzere vücutta birçok organın sağlıklı işlemesi için faydalıdır. Fiziki hastalıklardan psikolojik sorunlara kadar birçok alanda alternatif olarak naneden yararlanılabilir.

Nane Sindirim Sistemi Sağlığını Korur: Temizleyici özelliği olan nane sindirim sistemi sağlığını destekler. Mide ağrısına karşı kullanılabilir. Bağırsakları temizleyici ve bağırsak hareketlerini arttırıcı etkisi vardır. Mide bulantısı ve kusmaya karşı kullanılabilir. 

Baş Ağrısı: Ferahlatıcı ve rahatlatıcı etkisi baş ağrısı problemine karşı iyi gelir. Migren ağrıları için nane kullanılabilir.

Solunum Yolları: Güçlü bir aromaya sahip olan nane solunum yollarına bağlı gelişen bronşit, astım gibi birçok probleme karşı kullanılabilir. Göğüs sıkışıklığı, nefes darlığı gibi durumlarda da alternatif olarak kullanılabilir. 

Göğüs Sağlığı: Kadınlarda doğum sonrası emzirme döneminde gelişebilecek çatlak ve yara gibi sorunlara karşı kullanılabilir.

Depresyon: Yaygın ve ciddi bir hastalık olan depresyon için nane oldukça etkilidir. Keskin kokusu sinir sisteminde uyarıcı etki yaratır. Halsizlik, endişe, stres gibi durumlarda nanenin bu etkisinden yararlanılabilir.

Belleği Güçlendirir: Sinir sistemi üzerinde oldukça etkili olan nane bellek üzerinde de çok faydalıdır.

Zayıflama: Sağlık zayıflamak için nane kullanılabilir. Uyarıcı etkisi sayesind ezayıflama sürecini destekler.

Ağız Bakımı: Ağız içinde oluşabilecek yara, enfeksiyon gibi durumlarda naneden yararlanılabilir. Mikrop kırıcı etkisi olan nane ayrıca kötü nefes kokusuna karşıda iddialı bir bitkidir. Diş ve dişeti sağlığını korur.

Alerji: Özellikle mevsimsel alerji ve saman nezlesi gibi durumlarda naneden yararlanılabilir. 

Kansere Yakalanma Riskini Azaltır: Nane kansere yakalanma riskini azalttığı gibi kanser tedavisinde de etkili rol oynar.

Nane yağı da tıpkı nane bitkisinin kendisi kadar sağlığa faydalı bitkisel yağlardan biridir. Bitkinin yapraklarından su buharı distilasyonu tekniğiyle elde edilir. Hazır olarak yağ aktarlardan, eczanelerden temin edilebileceği gibi evde de yapılabilir.

Nane Yağı Nasıl yapılır?

Ayıklanan nane yaprakları cam bir kavanoz içine alınıp kavanozun ağız kısmına kadar hakiki zeytinyağı eklenir. Kavanozun kapağı kapatılıp güneş gören bir yerde 1-1,5 ay bekletilir. Gün aşırı kavanoz çalkalanarak karışması sağlanır. Bekleme süresi tamamlandıktan sonra bir tülbent yardımıyla yağ başka bir kavanoza süzülür. Bu aşamadan sonra nane yağı kullanım için hazır hale gelir.

Nane Yağı Faydaları

• Sindirim problemlerine karşı kullanılabilen nane yağı, kabızlık ve hazımsızlık için anlık çözüm olabilir.
• Nane yağı bir çay bardağı suya kimyonla birlikte karıştırılarak tüketildiğinde mide ekşimesine karşı iyi gelir.
• Karın ağrısı, gaz sorunlarında ve bağırsak enfeksiyonunda kullanılabilir.
• Diş ve dişeti sağlığını korur. Diş bakımında ve kötü nefes kokusunu gidermek için kullanılabilir.
• Sindirim sistemi genel sağlığını koruyan nane baş ağrısı ve mide spazmına karşıda iyi gelir.
• Tırnak bakımında kullanılabilir. Tırnaklarda oluşan mantara karşı iyi gelir.
• Stres için kullanılabilir.
• İdrar problemlerinde önemli rol oynar. İdrar yolu enfeksiyonuna karşı iyi gelir.
• Solunum yolu problemlerinde oldukça etkilidir. Nefes darlığına karşı iyi gelir. 
• Bağışıklık sistemini korur. 
• Saç ve cilt sağlığı için faydalıdır.
• Yağ koklandığında sinüslerin açılması, boğaz tıkanıklığının hafiflemesini sağlar.
• Kas ağrılarına karşı masaj yapılarak kullanılabilir.
• Ateş düşürücü özelliği vardır. Özellikle Hindistan cevizi yağı ile birlikte kullanıldığında ateşin kısa sürede düşmesini sağlar. Ateş için alın, ayak altı ve koltuk altına sürülebilir.
• Böcek kovar olarak kullanılabilir.
• Güneş yanıklarına karşı nane yağından yararlanılabilir. 
• Spazm giderici etkisi sayesinde özellikle adet dönemi sancıları için kullanılabilir. 
• Diş çıkarmakta zorlanan bebeklerin damağına sürüldüğünde diş çıkarma sürecini kolaylaştırır.
• Koklandığında açlığı bastırıcı etki yaratır.

Nane Yağı Nasıl kullanılır?

Nane yağı masaj, kompres, inhalasyon, firksiyon gibi yöntemlerle kullanılabilir. Banyo suyuna, kullanılan şampuana ilave edilebilir. Ayrıca az miktarda su ile karıştırılarak ağız yoluyla da alınabilir.

Nane Yağı Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Nane yağı uçucu bir yağ olduğunda kullanımında başka taşıyıcı yağlarla karıştırılarak kullanılmalıdır. Nane yağı kullanırken göze temasından kaçınılmalıdır. Bitkisel içerikli yağlar zehirleyici etkiye sahip olabilir. Bu nedenle karaciğer ve böbrek hastaları çok dikkatli kullanmalıdır. Hamilelik dönemi için kullanımı güvenilir değildir. Epilepsi, kanser, parkinson gibi hastalığı olanlar kullanmadan önce doktora danışmalıdır.

Nane çayı taze ya da kurutulmuş naneden hazırlanabilir. Ancak taze naneden hazırlanan çayın tadı daha güzeli kokusu daha keskin olur.

Nane Çayı Nasıl Hazırlanır?

• 10-15 tane nane yaprağı (2 yemek kaşığı kuru nane)
• Yarım litre su

Hazırlanışı: Yarım litre su kaynatılıp üzerine nane yaprakları eklenip karıştırılarak ağzı kapatılır. 5 dakika demlendikten süzülür. Bir su bardağı içine alınıp limon ve bal eklenip içilebilir. 

Nane Çayı Faydaları

• Nane çayı ağız kokusunu giderir.
• Mide ekşimesi, mide bulantısı ve kusmaya karşı faydalıdır.
• Nefes darlığına karşı iyi gelir.
• Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
• Kalp ve damar hastalıklarına karşı iyi gelir.
• Soğuk algınlığı, nezle, grip gibi hastalıkların tedavisinde kullanılabilir.
• Kilo vermeyi kolaylaştırır.
• Stres ve sinire karşı iyi gelir.
• Boğaz kuruluğuna karşı iyi gelir.
• Balgam söktürücü etkisi vardır.
• Alerjiye karşı faydalıdır.
• Öksürük ve burun tıkanıklığı için kullanılabilir.
• Kronik ağrılara karşı iyi gelir.
• Gaz ve hazımsızlığı giderir.
• Viral ve bakteriyel enfeksiyonlara karşı etkilidir.
• Safra taşlarının düşmesini kolaylaştırır.

Nane düzenli, bilinçli ve dozuna dikkat edilerek kullanılırsa herhangi bir zarara neden olmaz. Ancak en fazla 2 ay kullanılması daha sonra ara verilmesi önerilir. 

• Gebelik döneminde kullanımında bir sakınca olmasa da miktara dikkat edilmelidir.
• Mide rahatsızlığı olan kişilerde fazla tüketimi mide asit seviyesinin artmasına yol açabilir. 
• Karaciğer enzimi yüksek değerlerde olan kişiler nane tüketiminde dikkat etmelidir.
• Mide kanseri vakalarında kullanılmaması gerekir.
• Ani kan şekeri düşmesi probleminde nane tüketiminde dikkatli olunmalıdır.
• Hepatit B ve C rahatsızlığı olanlar nane tüketmemelidir.
• Bazı bünyelerde alerjik reaksiyonların gelişmesine yol açabilir.