Merkantilizm

Merkantilizm (Külçecilik), 15.yy sonlarına doğru genel olarak Avrupa' da feodalizmin çökmesinden sonra coğrafi keşiflerle birlikte ortaya çıkmış ve 16 ile 18. yysonlarına dek varlığını sürdürmüş  ilk sistemli iktisadi akımdır. Ticaret sistemi anlamına gelen Merkantilizmi ilk ifade eden Adam Smith olmuştur. Bu akım sonrası sömürgecilik faaliyetleri yaygınlaşmıştır. 

Merkantilizme göre; ülkenin refahını ve zenginliğini belirleyen tek şey değerli madenlerdir ve değerli madenler ülke dışına çıkmamalıdır. Zenginliğin kaynağını elde etmenin yolu ise ihracat ve yalnızca hammadde ithalatı yapmaktır. Değerli madenler ne kadar çok ülke kasasında birikirse, ülke de o derece güç sahibi olmaktadır.  

Merkantilizmin en önemli temsilcileri; William Petty, C.Jean Bodin ve Thomas Mun 'dur. 

• Değerli madenleri elde ederek zenginlik elde etme düşüncesi (bulyonizm)
• Devletin ekonomik hayata aktif olarak karışması ve düzenleyici ksıtlamalar getirmesi
• İthalatın kısıtlanarak yurt içinde üretimi mümkün olan malların dışarıdan alınmasının yasaklanması ve dolayısıyla değerli madenlerin ülkeden akışının sınırlandırılması
• Mal ihracatını teşvik ederek değerli madenleri elde etme düşüncesi
• Güçlü bir ticaret filosunun düzenlenmesi
• Sömürgeleştirme ve sömürge ticaretinin tekelleşmesi
• Mal hareketlerine yönelik geçiş ücretlerinin ve vergilerin alınması
• Kalabalık ve üretken işgücünün olması
• Skolastik düşünce temelli olması (dini temele dayanması)
• Siyasi iktidarın merkezileşmesi

İngiliz Merkantilizmi: Ticaret filolarının gelişimine daha çok önem vermiş olup, tüccar eliyle sanayileşmeyi teşvik etmek amacıyla kullanmışlardır.  Hem dış ticaret hem de ödemeler dengesine önem vermişlerdir.

Fransız Merkantilizmi: Merkantilizimin en etkili uygulandığu ülke olup, koruyucu dış ticaret politikası uygulamışlar ve devlet sanayileşme ile ilgili müdahelelerde bulunmuşlardır.

Alman Merkantilizmi: Kamu maliyesi ve yönetime ağırlık verilerek sanayileşme sağlanmış olup; daha çok hukuk , ekonomi ve siyaset öğretilerine önem vermişlerdir.

İspanyol Merkantilizmi:  Merkantilizmin ilkel ve kaba şekli olarak bilinmektedir. Amerika'dan değerli maden akışı sağlandıkça değerli maden çıkışını kısıtlayıp yeniden akışın sağlamasına yönelik teşviklerden oluşmaktadır.