Kök Kanal Aletleri

Kök kanal aletleri, ölmüş yada iltihaplanmış pulpa dokusunun pulpa odasından çıkarılmasında kullanılan endodontik malzemedir. Bu işleme ise kanal tedavisi denir. Kanal tedavisi bazı klinik tablolarda yapılır. Bunun ilk aşaması ise dişlerde kanal girişinin açılmasıdır. Daha sonra kök kanal aletleri kullanılır.

Bir kanal aletinin etkinliğini aletin üzerindeki bıçakların yatay ve uzun aksıyla olan ilişkisi, yatay kesiti üzerindeki yivler gibi özellikler belirler. Aynı zamanda kanal aletleri tork ilkesine göre çalışır. Bu ilkeye göre bir çok açı tanımlanmıştır. Bunlar: taper açısı, ekstemalkoniklik açısı, heliks açısı, rake açısı ve kesme açısıdır.

Finger Spreader= Üzerinde geometrik çıkıntı içermeyen ve uca doğru incelen düz aletlerdir. Farklı boyuları vardır. Kanal patları ve gütaperkanın kanal duvarlarına adezyonunu sağlamak amacıyla kullanılır. 

Hibrid Enstrümanlar= Paslanmaz çelik eğelerin oluşturduğu komplikasyonlardan ve orjinal kanal şeklinin bozulmasından kaçınmak için aletlerde değişiklik yapılmıştır. Gövde çapları incedir bu alete esneklik verir, kesme etkinliği de fazladır. Örnek verilecek olursa canal master file, flex- R tipi eğe, pathfinder, flexofile gibi çeşitleri vardır.

NO                 D1 çapı                    D16 çapı                Renk

8                       0,080                        0,120                    Gri

10                     0,100                        0,300                    Mor

15                     0,150                        0,450                    Beyaz

20                     0,200                        0,500                    Sarı

25                     0,250                        0,550                    Kırmızı

30                     0,300                        0,600                    Mavi

35                     0,350                        0,650                    Yeşil

40                     0,400                        0,700                    Siyah

45                     0,450                        0,750                    Beyaz

50                     0,500                        0,800                    Sarı

55                     0,550                        0.850                    Kırmızı

60                     0,600                        0,900                    Mavi

70                     0,700                        1,000                    Yeşil

80                     0,800                         1,100                   Siyah

Broach' lar= Düz ve dikenli olarak iki tipi vardır. Düz tipine miller sondu denir. Bu tipi esnek ve ince çaplı olduğundan dar kanallarda kanal seyrini bulmak için kullanılır.

Dikenli olan türü ise trinerf adıyla anılır. Ölü veya iltihaplanmış pulpanın dokudan uzaklaştırılmasında kullanılır. Lakin bu tip aletlerin kırılganlığı fazla olduğundan kanalda dikkatli kullanılmalıdır.

K- Tipi Eğeler=Spiral şeklinde bıçaklardan oluşmuştur. Sık olan bu spiraller esnekliği arttırır. Saat yönünde ve tersine çeyrek tur (90) rotasyonla kullanılır. Eğri kanallarda ileri geri hareketle kullanılması önerilmez.

H- Tipi Eğeler=Bu tip eğeler tüm eğe tipleri arasında en keskin olanıdır. Dikkatli kullanıldığında diğer eğelerden daha hızlı şekilde başarıyla tıraşlar. Bu eğe ayrıca gümüş konların ve kırık aletlerin kanaldan çıkarılmasında da kullanılır. Kanal seyrinin takibi için kullanılmaz. Reaming ve rotasyon hareketi yapılmaz.

K- Tipi Reamerler=K- tipi eğelere göre daha az spiral içerir. Saat yönünde çeyrek ve yarım tur rotasyon ile kullanılır. Esneklikleri yüksektir. Eğri kanllarda kanal şekline uyum sağlar.

Gates- Glidden Frezler= Kök kanallarının kronal kısmının genişletilmesinde kullanılır. Uç kısmı kısa, alev şekilli, yan yüzleri kesici ancak uç kısmı kesici değildir. Gövdelerindeki çizgilerle numaralandırılır. 1 den 6 ya doğru kalınlık artar. Kanala düz bir giriş yapılmasını sağlar. Eğri kanallarda islem yaparken uç kısmı eğimin başladığı noktayı geçmemelidir.

Peeso Reamer= Uzun, dar, uca doğru gittikçe incelen uç kısmı vardır. Uç kısmı kesici değildir, lateral kesim yapan spiral yapısı vardır. Daha çok post yuvalarının hazırlanmasında kullanılır.

Lentülo= Kök kanlı dolgu maddesi ve medikamanların kanal içine aktarılması için döner aletlere takılan ince spiral şeklinde telden oluşan eğelerdir.

Uluslararası Diş Hekimliği Federasyonu(FDI) ve Uluslararası Standardizasyon Kuruluşu(ISO) bugünkü kullanımlarına göre endodontik aletleri dört gruba ayırmıştır.

Grup I= K tipi ve H tipi eğeler, K tipi reamerler, R tipi fare kuyruğu eğeler, tirnerfler, düztirnefler(miller sondu), fulvarlar ve spreaderler

Grup II= El aletleri formunda olup motorlu aletlere uyan kanal aletleri, lentülo

Grup III= Gates-glidden (G Tipi) ve Peeso(P tipi), largo frezler, döner nikel titanyum aletler 

Grup IV= Kök kanal konları gütaperka, gümüş ve kağıt konlar