Kimyon

Kimyon, maydanozgiller familyasına ait bir bitkidir. Mayıs-Haziran aylarında beyaz ya da pembe çiçek açar. 40-60 santim arasında boy veren otsu bir bitkidir. Tohumları kahverengi ya da kahverengiye yakın sarı renkte olur. Kimyon mutfaklarda yaygın şekilde baharat olarak kullanılır. Baharat olarak elde etmek için olgunlaştıktan sonra toplanarak kurutulması gerekir. Kuruyan kimyon tohumları öğütülerek baharat haline getirilir. Tat ve koku bakımından oldukça keskindir. 

Kimyonun Şubat ayı sonundan Mart ayı sonuna kadar ekimi yapılabilir. Kimyon ufak tohumlu bir bitki olduğundan tohumlar toprağa en fazla 1-2 santim derinliğinde ekilmelidir. 1-2 snatimden daha derin ekilirse çimlenmesi geç olur. Kimyon ekiminden verim almak için ekimden önce topraklarda otların temizlenmesi ve arazinin ilaçlanması gerekir. Arazi ilaçlandıktan sonra ilaç toprağa iyice karıştırılmalıdır. Kimyon hasat zamanı Temmuz ayıdır. Hasat elle yolma şeklinde yapılır. Hasat yapıldıktan sonra 2 gün bekletilerek patoz ya da biçerdöverle harmanlama yapılır.

Kimyon genel sağlık üzerinde oldukça faydalı bitkilerden biridir. 

• Kolesterole karşı olumlu etkileri vardır. İyi kolesterolün artmasına kötü kolesterolün düşmesine yardımcı olur.
• Strese karşı kullanılabilir. Stres nedeniyle gelişen tansiyona karşı iyi gelir.
• Kilo vermek isteyenler kimyondan yararlanabilir. Kimyon vücut ısısını arttırarak ter yoluyla toksinlerin atılmasını kolaylaştırır. Toksinlerin vücuttan atılması kilo verme sürecini hızlandırır.
• Mineral ve vitamin içeriği gebelik döneminde anne ve bebeğin sağlığını destekler. Kimyon yeni doğum yapmış annelerde anne sütünü arttırır.
• Kalp hastalıkları, kramp gibi sorunlara karşı iyi gelir. 
• Öksürük, grip ve soğuk algınlığı durumlarından kimyondan yararlanılabilir. 
• Burun akıntısı ve halsizliğe karşı iyi gelir.
• Uyku problemlerinde kimyondan yararlanılabilir.
• Kanser hastalıkları üzerinde olumlu etkileri vardır. Kansere yakalanma olasılığını minimuma indirir.
• Kan şekerini dengeler.
• Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir.
• Hafızayı güçlendirerek unutkanlığa karşı iyi gelir.
• Hormon düzenleyici etkisi vardır. Adet döneminde yaşanan sıkıntıları hafifletmek için kullanılabilir.
• Kansızlığa karşı iyi gelir.
• Saç ve cilt sağlığında kimyondan yararlanılabilir. Saçların daha çabuk uzamasını sağlar, saçların daha sağlıklı ve canlı bir görünüm kazanmasına yardımcı olur. Ciltte meydana gelen siyah nokta, sivilce, akne, yaşlılık belirtileri için kullanılabilir.
• Sindirim sıkıntılarına karşı iyi gelir. Gaz, şişkinlik, mide ekşimesi, mide yanması gibi durumlarda alternatif olarak kullanılabilir. 
• Astım hastalığına karşı faydalıdır. Astım ataklarının daha hafif atlatılmasına yardımcı olur.

Kimyon çayı kimyon tohumlarının kaynatılmasıyla elde edilir. Özellikle Hindistan da birçok hastalığın tedavisinde alternatif olarak yaygın şekilde tüketimi yapılmaktadır. Kimyon çayı karabiber gibi farklı baharatlar kullanılarak da hazırlanabilir.

Kimyon Çayı Nasıl Hazırlanır?

• 1,5 tatlı kaşığı kimyon tohumu
• 2 su bardağı su

Hazırlanışı: Kimyon çayı için uygun bir cezveye su eklenip kaynatılır. İçine kimyon tohumları eklenip 1 dakika daha kaynatılır. Kaynayan çay ocaktan alınıp ağzı kapatılarak 5 dakika kadar demlenir. Süzülerek bardağa alınan çay balla tatlandırılarak günde 1 fincan içilebilir.

Bebekler İçin Kimyon Çayı

• 1 çay kaşığı kimyon tohumu
• 1 su bardağı su

Hazırlanışı: Kaynatılan suyun içine kimyon tohumu eklenip ocaktan alınır 5 dakika demlendikten sonra bebeğe birkaç damla verilebilir. Hazırlanan çay ayrıca anne sütüne bir iki damla eklenerek de bebeklerde kullanılabilir.

• Kimyon çayı sindirim sistemini gelişebilecek hastalıklara karşı korur. Sindirimin kolay gerçekleşmesini sağlayan enzimleri uyarıcı etkisi vardır. Mide bulantısı, kusma, gaz gibi şikayetlere karşı tüketilebilir.
• A ve C vitamini bakımından zengin içeriğe sahiptir. İçeriği bağışıklık sisteminin kuvvetlenmesini sağlar.
• İçeriğinde bulunan demir kansızlığa karşı faydalıdır.
• Vücutta biriken toksinlerin atılımını kolaylaştırır. Sabahları içildiğinde gün boyu şişkinlik ve gaz problemini engeller.
• Gebelikte tüketimi anne ve bebeğin sağlığına katkıda bulunur. Anne karnındaki bebeğin gelişimini destekler.
• Hafızayı güçlendirici etkisi vardır.
• Solunum sistemi hastalıklarına yakalanma riskini azaltır.
• Antioksidan bakımından doğal bir kaynaktır.
• Akşam yatmadan 1-2 saat önce bir fincan içildiğinde uyku problemine karşı iyi gelir.
• Cilt ve saç sağlığını destekler.
• Kan şekerini dengeleyici etkisi vardır.
• Karaciğer ve böbreklerin temizlenmesini sağlar.
• İdrar yolu enfeksiyonuna karşı iyi gelir.
• Astım hastalığına karşı faydalıdır.
• Balgam söktürücü etkisi vardır.
• Kolik ve karın ağrısına karşı iyi gelir.

Kimyon yağı kimyon tohumlarından soğuk pres yöntemiyle elde edilmektedir. Harici olarak kullanılabileceği gibi dahilen de kullanılabilir. Kimyon yağının ağzı kapalı şekilde buzdolabında saklanması gerekir.

Haricen Kullanımı: Tatlı badem gibi taşıyıcı bitkisel yağlarla karıştırılarak cilde masaj şeklinde uygulanır.

Dahilen Kullanımı: Bir tane kesme şeker üzerine birkaç damla damlatılarak ağız yoluyla alınabilir. Yemeklere eklenebileceği gibi su ile karıştırılarak da kullanılabilir. 

Kimyon yağı ayrıca buhar terapisi olarak da uygulanabilir. Kimyon yağının gebelik döneminde kullanımı güvenilir değildir. Uzun süre ağız yoluyla kullanımı karaciğer hasarına yol açabilir. 

• Kimyon yağı salata ve sos gibi farklı yemek tarifleri içinde kullanılabilir. 
• Yeni doğum yapan annelerde anne sütünü arttırıcı etkiye sahiptir.
• Varis ve kemik ağrılarında kimyon yağı masaj şeklinde uygulanabilir. 
• Astım hastalarında gelişen nefes darlığına karşı iyi gelir.
• Sindirim problemlerini giderir.
• Sinüzit hastalığına karşı faydalıdır.
• Prostat ve şeker hastalığına karşı iyi gelir.
• Yüksek tansiyonu düşürücü etkisi vardır.
• Adet düzensizliklerine karşı kullanılabilir.
• Bağırsaklarda oluşan solucanların düşmesini kolaylaştırır.
• Ter yoluyla vücutta toksinlerin atılmasını sağlar.

Kimyon sağlık için her ne kadar faydalı olsa da bilinçsiz bir şekilde kullanıldığında yan etkileirn oluşmasına sebep olabilir. Diğer bitkilerde olduğu gibi bünyeye göre kimyona bağlı farklı tepkiler ortaya çıkabilir.

• Sindirim sistemi için faydalı olan ve gaz problemlerine karşı iyi gelen kimyon bazı bünyelerde tersi etkiye sebep olabilir. 
• Kimyon tohumu gaz giderici etkiye sahiptir. Fazla kullanıldığında aşırı geğirmeye sebep olabilir.
• İçeriğinde fazla miktarda uçucu yağ bulunan kimyon aşırı tüketimlerde karaciğer ve böbreklerde hasar oluşmasına yol açabilir.
• Gebelik döneminde aşırı kullanımı gebeliğin erken dönemlerinde düşüğe sebep olabilir. 
• Aşırı kullanıma bağlı olarak kan şekeri problemlerine yol açabilir.