Karahindiba

Bilimsel adı ile Taraxacum olan ve Asteraceae ailesine ait Karahindiba ot olarak kabul edilir ve bu bitkinin bir çok faydası vardır. Çoklu besinsel özellikleri ve sağlığa olan faydası nedeniyle alternatif tıp için de önemlidir. Nisan ve Mayıs aylarında yetişen sarı renkli bir bitkidir. Halk arasında acıgünek, çıtlık, arslandişi, güneyik, radika, katagan ve saçratkudu olarak da bilinmektedir.

Bahçelerde, yollarda ve çayırlarda sıklıkla bulunan bu bitki aynı zamanda doğal tedaviler hazırlamak amacıyla birçok kişi tarafından özel olarak da yetiştirilmektedir. Anti-enflamatuvar, diüretik ve antioksidan etkilere sahip olan bu bitkinin çay olarak tüketilmesi bazı hastalıkların oluşumunu etkiler. Ayrıca çeşitli vücut sistemlerinin işlevlerini yerine düzgün getirmesine yardımcı olur. Karahindiba yeşillikleri, pişmiş veya çiğ olarak yenebilir ve mükemmel bir A, C ve K vitamini kaynağı olarak kullanılabilir. Ayrıca E vitamini, fosfat ve az miktarda B vitamini içerirler. Dahası, karahindiba yeşillikleri demir, kalsiyum, magnezyum ve potasyum gibi önemli miktarda mineral sağlar. Karahindiba ayrıca kapsüller, özler ve tentürler gibi ek formlarda da bulunur.

• Enflamatuvar Özelliği

Vücutta su birikimini idrar söktürücü ve anti-enflamatuvar özellikleriyle önler ve ödem attırır. Ayrıca böbrek fonksiyonlarının düzenli çalışmasını sağlar.

• Karaciğer İçin Önemi

Karahindiba kökü safra akışını düzenler ve karaciğer fonksiyonlarını optimize etmeye yardımcı olur. Antioksidan özelliği sayesinde yağlı karaciğer gibi hastalıkları önler, aynı zamanda toksinleri vücuttan uzaklaştırır.

• Tembel Bağırsak Sendromu ile Savaşır

Karahindiba bitkisi antioksidan ve yüksek miktardaki diyet lifi içerir. Yavaş sindirimi önler. Ayrıca bağırsak hareketlerini iyileştirerek müshil etkisine sahiptir. Hazımsızlığa iyi gelir ve asidik pH değerinin nötralize edilmesine yardımcı olur. Bir hayvan çalışmasında, karahindiba ekstresi ile tedavi edilen sıçanlarda mide kasılma ve mide içeriğini ince bağırsaklara boşaltma oranlarında önemli bir artış olduğu ortaya çıkmıştır. Ek olarak, karahindiba kökü, prebiyotik lifli inülinin zengin bir kaynağıdır. Araştırmalar inülinin kabızlığı azaltmada ve bağırsak hareketini arttırmada güçlü bir kapasiteye sahip olduğunu gösteriyor.

• Anemi ile Savaşır

Önemli miktarda magnezyum ve kalsiyum içerdiğinden dolayı vücut direncini arttırır, bağışıklık sistemini güçlendirir. Dişleri ve kemikleri sağlamlaştırır. Kırmızı ve beyaz kan hücrelerinin oluşumunu sağlayarak anemi hastalığını önler. Bir test tüpü çalışmasında, karahindiba yaprağı ekstresi ile tedavi edilen kanserli hücrelerin büyümesinde belirgin bir azalma olduğu ortaya konulmasına rağmen karahindiba çiçeğinden veya kökünden elde edilen ekstreler aynı sonuca yol açmamıştır. Diğer tüp çalışmaları, karahindiba kökü ekstraktının karaciğer, kolon ve pankreas dokusundaki kanser hücrelerinin büyümesini önemli ölçüde yavaşlatabilme yeteneğinin olduğunu göstermiştir. 

• Göz Sağlığını Korur

Karahindiba, önemli besin içeriği sayesinde göz sağlığını korumaya yardımcı olur. İçerisinde bulundurduğu lutein ve zeaksantin sayesinde yaşa bağımlı yıpranmayı en aza indirir.

• Cilt Problemleri ile Savaşır

Toksinleri uzaklaştırarak kanı temizlemeye yardımcı olan Karahindiba, akne ve egzamanın oluşmasını engeller. Yüzeyde oluşan yaraları ve alerjilerin iyileşmesini sağlar. Bir çalışmada, karahindiba yaprağının ve çiçek özlerinin, UVB radyasyonuna (güneş ışığına) maruz kalmadan hemen önce veya hemen cilde uygulandığında cilt hasarına karşı koruduğu gözlemlenmiştir. Ek araştırmalar, karahindiba ekstresinin cilt iltihabını ve tahrişini azaltabildiğini ve ayrıca hidrasyon ve kollajen üretimini arttırdığını göstermektedir.

• Enflamasyonu rahatlatır

Karahindiba, temel yağ asitleri, beta-karotenler ve gerekli mineralleri içerdiğinden vücut tarafından emildiğinde, enflamatuvar süreçlerin dengesini yeniden kurmaya yardımcı olur. Böylelikle şiddetli baş ağrısı gibi yaygın görülen rahatsızlıkların hafifletilmesini sağlar. Gece kramplarının ve eklem ağrılarının da tedavisine yardımcı olur.  

•  Enfeksiyon ile savaşır

Bazı araştırmalar karahindiba bitkisinin, vücutta enfeksiyonla savaşma yeteneğini destekleyebilecek antimikrobiyal ve antiviral özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Birkaç tüp çalışması, karahindiba ekstraktının virüslerin çoğalma kabiliyetini önemli ölçüde azalttığını göstermiştir.Araştırma ayrıca karahindibadaki aktif bileşiklerin bazılarının çeşitli zararlı bakterilere karşı koruduğunu da göstermektedir.

Bazı araştırmacılar, karahindiba'nın karbonhidrat metabolizmasını iyileştirme ve yağ emilimini azaltma yeteneğinin kilo kaybına neden olabileceği teorisini ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, bu kavram henüz bilimsel olarak kanıtlanmamıştır. Yapılan bir çalışmada, karahindiba takviyesi yapılan bir farede kilo kaybı olduğu görülmüştür ancak bunun çalışmanın ana odağı değil, tesadüfî bir bulgu olduğu belirtilmelidir. Yapılan bir başka çalışmada ise karahindibada bulunan klorojenik asidin (C₁₆H₁₈O₉₎ , vücut ağırlığını ve bazı yağ depolama hormonlarında azaltabileceğini ortaya koymuştur. Yine, bu araştırma, karahindiba kilo vermede ve şişmanlığın önlenmesindeki rolünü özel olarak değerlendirmemiştir. Karahindiba ve kilo yönetimi arasındaki net bir sebep-sonuç ilişkisini belirlemek için daha odaklanmış, insan temelli araştırmalara ihtiyaç vardır.