Kaplan

Kaplan, kedigiller ailesinde olan etçil ve memeli bir hayvandır. Büyük kediler familyasında ilk 4'e girer. Kaplanların %80'i Hindistan ve Sibirya yarımadasında bulunur. Nesillleri tehlike altında olan türler arasındadır. 

Dünyadaki en büyük kaplan türleri Sibirya kaplanlarıdır. Liger veya tigon türleri kaplan ve aslanın çiftleşmesi sonrası olur. Bu türler Sibirya kaplanından daha büyük olabilir. Her kaplan türünün ağırlığı farklı olsa da; ağırlık ortalaması yetişkin erkeklerde 200 ila 350 Kg arasında, dişilerde ise 120 ila 180 arasında değişmektedir. Boy ortalaması dişilerde 2.3 ila 2.75  metre arasındayken, erkeklerde 2.6 ila 3.3 metre arasındadır. En küçük kaplan alt türü Sumatra kaplanı olup, en büyüğü ise Sibirya kaplanıdır. Sibirya kaplanları nesli tükenmek üzere olan alt türlerdendir.

Kaplanların çizgilerinin renkleri kahverengiden siyaha kadar değişkenlik gösterebilir. Kahverengi çizgili kaplanların yanısıra Lüsistik tür(Hint kaplanı) olan beyaz kaplanlar da vardır. Bu türlerin üzerindeki çizgiler diğer türlere oranla daha az belirgindir. Bu çizgiler türden türe farklılık gösterse de, çoğu kaplanda çizgi sayısı yaklaşık olarak yüze kadar çıkar. Nesli tükenen java kaplanlarının yüzden çok daha fazla sayıda çizgisi bulunmaktaydı. Kaplanlarda bulunan bu çizgilerin şekil ve düzeni birbirinden farklıdır. Her kaplandaki bu çizgi düzeni kendine özgüdür. Bu çizgiler sayesinde kaplanlar, avlanma esnasında kendilerini kamufle etmektedir. Kaplanların kürklerinin çizgi düzeni aynı şekilde derilerinde de vardır. 

Kaplanlar istedikleri zaman içeri çekebilecekleri sivri tırnaklara sahiptir. Bu tırnaklarla ağaçlara tırmanabilirler. 

Kaplanlarda avlanma çoğunlukla gecedir. Geceleri insanlara oranla altı kat daha iyi görürler. Avlarını takipte çok sessizdirler. Bu şekilde avlarına fark edilmezler ve pusuda beklerler. Bu avlanma, kedigillere has avlanma şeklidir. Avlanma sırasında tüm güçlerini kullanarak avlarının üstüne atlarlar. Pusuda avını bekleyen kaplan, avı savunmasız halde yerde yüzüstü yatarken boynunu ısırır. Avı bu şekilde nefessiz kalır ve ölür. Bu yöntemi büyük avlarda kullanan kaplan, avı ölene kadar avına sarılır bir pozisyonda durur ve  onu sıkıca tutar. 

Bir diğer avlanma yöntemi de yüzerek avlanmadır. Kaplanlar çok iyi yüzücüdürler. Bu şekilde tekne üzerindeki balıkçıları ve içindeki balıkları pusuya düşürürler.

Kaplanlar kolay kolay insan avlamaz. İnsanlar, diğer hayvanlara ve kaplana göre ideal bir av değildir. 

Kaplanlar bir zıplamada 5 metre yükseğe çıkabilirler. 9 ila 10 metre ileriye de zıplayabilirler. Bu özellikleriyle pumadan sonra en yükseğe zıplayan memeli hayvandır. Ön uzuvları çok kuvvetli olduğundan avlarına sıkıca tutunurlar. 1 tonluk su aygırları vb avlarını devirebilirler. Yetişkin bir çakalı bir pençeyle öldürebilir. 

Beslenme Şekilleri

Kaplanlar av olarak tercihen büyük hayvanları seçerler. Bu hayvanlar manda, sambar olabilir. Kaplanların büyük av seçmelerindeki neden; daha fazla et ihtiyacını karşılamaktır. Bu şekilde sürekli avlanmaktansa, bir seferde çok fazla et tüketmiş olurlar. Kaplanlar parçaladıkları avını diğer hayvanlardan gizlerler. Bu şekilde yaparak günlerce aynı avla idare edebilirler. Çok yiyecek sıkıntısıyla karşılaşmadıkları sürece çok iri hayvanlara saldırmazlar. 

Kaplanlar yalnız hayvanlardır. Bölgesel olarak yaşarlar. Erkek kaplanlar 60 ila 100 Km² arasında bölgelerde yaşarlar. Dişilerin bölgeleri ise 20 Km² dir. Erkek kaplanlar bölgesel çatışmalar yaşayabilir. Bulundukları bölgelerdeki ağaçları idrar gibi salgılarla işaretlerler. Ağaçlarda tırnak izlerini de bırakarak yerlerini işaretlemiş olurlar. Bu şekilde bölgesel aidiyet alanı oluştururlar. Kaplanlar bölgelerinde yabancı bir kaplana izin vermezler. 

Dişilerde gebelik süresi 103  gündür. Bir dişi bir defada 3-4 yavru doğurur. 8 hafta geçince yavrular annelerini yuvanın dışına kadar takip edebilir. Bağımsız olarak 18 aydan sonra gezmeye başlarlar. Annelerinden ayrılmaları 2 seneyi bulur. Yavrular 3 yaşından sonra cinsel olgunluğa erer. Dişi yavrular anneye yakın bir bölge bulurlar. Erkek yavrular ise kendilerine ait bir bölge aramaya koyulurlar. 

Kaplanlar manda, yaban domuzu, yavru gergedan, leopar ve yavru fillerle beslenir. Fil yavruları ve gergedanlar sürülerinden uzaklaşırsa kaplanlar tarafından avlanabilirler. Bir kaplan gücü yetişkin dişi bir gergedanı öldüremeye yeterdir. 

Toplam sekiz olan kaplan alt türlerinden üçünün nesli tükenmiştir. Bilim adamları kaplanları ana karada ve adada yaşayan olarak ikiye ayırır. Ana karada yaşayan kaplanlar hem biyolojik hem de görünüm olarak birbirlerine benzerler.

Yaşayan Kaplan Alt Türleri ve Özellikleri

Sibirya Kaplanı: Tür adı, Panthera tigris altaica'dır. Diğer isimleri, Kuzey Çin kaplanı, Mançurya kaplanı ve Amur kaplanıdır. Sibirya kaplanı en büyük kaplan alt türüdür. Erkek Sibirya kaplanı ortalama 300 Kg'dır. Bu kaplan türünün postu daha kalın, çizgileri daha seyrek ve rengi sarımsıdır. Yaşayan en büyük kedigiller Sibirya kaplanlarıdır. 

Bengal Kaplanı: Tür adı, panthera tigris tigris'tir. Bulunduğu yerler; Bangladeş, Nepal ve ve Hindistan'dır. Bu tür, kaplan türleri arasında sayıca en fazla olandır. Fakat kaçak avlanma ve doğal alanların tahribi nedeniyle tehlike altındadır. Erkeklerin kilosu 205 ila 225 Kg arasında değişir. Dişi kaplanlarda ise 120-180 Kg arasındadır. 

Güney Çin Kaplanı: Tür adı, panthera tigris amoyensis'tir. Çin kaplanı, Xiamen ya da Amoy kaplanı olarak da tanınır. Soyları tükenmeye çok yakındır. Sayıca en az olan türdür. Boyları dişi ve erkeklerde aynı aralıktadır. Boylarının uzunluğu 2.2 M ila 2.6 Metre aralığındadır. Erkeklerin kilosu 127 ila 177 Kg arasında değişirken, dişilerde bu rakam 100 ila 118 Kg arasındadır. 

Sumatra Kaplanı: Tür adı, panthera tigris sumatrae'dır. Bu tür sadece adını da aldığı Endonezya'nın Sumatra adasında vardır. Soyları tükenmezse başka bir türe evrimleşebilir. Bu kaplanların tehlikede olmasının nedenleri arasında öldürülmeleri(yasak av) gelir. Bir diğer neden ise doğal alanların yok edilmesidir. Erkeklerin ağırlığı 100 ila 130 Kg arasında değişirken dişilerde, 70 ila 90 Kg arasındadır. Boyut olarak diğer kaplan türlerine göre daha küçüktür. Bunun nedeni çevresinde daha küçük avların olmasıdır. 

Çinhindi Kaplanı: Tür adı, panthera tigris corbetti'dir. Bir diğer adı Corbetti'dir. Bu türler Çin, Tayland, Kamboçya, Myanmar ve Vietnam'da yaşar. Soyları tükenmek üzeredir. Vietnam halkı tıp tedavisinde kullanmak için bu kaplanları öldürmektedir. Erkeklerin kilosu 150 ila 190 Kg arasında olup, dişilerin ki ise 110 ila 140 Kg arasındadır.

Malay Kaplanı: Tür adı, panthera tigris jacksoni'dir. Bu tür Malezya'nın Güneyi'nde yaşar.

Nesli Tükenmiş Kaplan Alt Türleri ve Özellikleri

Cava Kaplanı: Tür adı, panthera tigris sondaica'dır. Bu kaplan türü Endonezya'nın Cava adasında yaşardı. Bu türün 1980 yılında nesli tükendi. Neslinin tükenmesinin nedeni, yasak avlanma ve doğal alanlarının yok edilmesi olmuştur. 

Bali Kaplanı: Tür adı, panthera tigris balica'dır. 1937 yılında nesli tükenmiştir. Bu tür asla esaret altına girmemiştir. 

Hazar Kaplanı: Tür adı, panthera tigris virgata'dır. 1960lı yıllarda nesli tükenmiştir. Bu tür Türkiye, Irak, İran, Pakistan'da yaşamıştır.