Çobanoğulları

Kuzeybatı Anadolu'da, 13. yüzyıl sonlarında Emir Hüsameddin Çoban tarafından kurulan bir Türkmen beyliğidir.

Emir Hüsameddin Çoban'ın Oğuzların Kayı boyuna mensup olduğu biliniyor. İbn Bibi, onu, Malatya'nın soylularından biri olarak tanımlar ve onun uç beylerinin ve soylularının yanında saygı ve mevki sahibi olduğunu yazar.

Emir Hüsameddin Çoban 1211-12 yılları arasında Kastamonu beyiydi. Çoban'ın ataları, 12. yüzyıla kadar iner. 1. Alâeddin Keykubad, bu Türkmen ailesinin bu bölgede özerk bir güç olarak yerleşmesine izin vermiştir. Bu bölgede çok güçlü hale gelmişlerdir. Emir Çoban, Selçuklu sultranı adına bu bölgeyi uzun süre idare etmiştir. Hüsameddin Emir Çoban'ın ölüm tarihi bilinmemektedir. Yerine oğlu Alp Yürek geçmiştir. Alp Yürek, Anadolu'da Moğol hakimiyetini kabul etti. Çobanoğulları'nın 1280'e kadar tarihleri bilinmemektedir. Çobanoğulları'nın, Kastamonu ve civarında yaklaşık bir yüzyıl hüküm sürdükleri belirtilir. Dönemlerinde Kastamonu imar edilmiştir. Himaye gördükleri için, Orta Asya, İran ve Irak'tan birçok ilim adamı Kastamonu'ya gelmiştir.

Hüsameddin Çoban, Kastamonu'da Atabek Camii ve medresesini yaptırmıştır. Bu yapılar oğlu Muzafferiddin Yavlak Arslan tarafından 1273'te tamir ettirilmiştir. Frenkşah Mescidi ile Alaca Mescid, bu dönemde inşa ettirilmiştir. 1303 yılında Ahi Şorba Zaviyesi kurulmuştur. Yavlak Arslan, ayrıca, Kastamonu Taşköprü'de bir medrese yaptırmıştır. Bu medrese Anadolu'nun önemli medreseleri arasında yer almıştır.