Çaldıran Savaşı

Çaldıran Savaşı, 23 Ağustos 1514  tarihinde günümüzde İran coğrafyasında bulunan Maku şehrinin Çaldıran Ovasında, Safevi Devleti hükümdarı Şah İsmail ile Osmanlı hükümdarı Yavuz Sultan Selim arasında meydana gelmiştir.

Bazı kaynaklara göre Osmanlı ordusunda 140-200 bin asker bulunurken, Safevi ordusunda ise yaklaşık olarak 60 bin kadar asker bulunmaktaydı. Osmanlının asker sayısı fazla olduğu halde konum açısından safeviler daha avantajlı olduğu için safevilerin kazanacağına kesin gözüyle bakılmıştır. Fakat Yavuz Sultan Selim'in uyguladığı savaş taktikleri sayesinde Şah İsmail komutasındaki Safevi ordusu büyük bir yenilgi almıştır. Osmanlı ordusu bu savaşta kullandığı silahlar sayesinde uzun süre Avrupalı devletlerinin çekindiği bir devlet olmuştur. 

Şah İsmail, ülkesindeki hatiplere, hutbeleri 12 imam adına okumalarını emretmiştir. Böylece islam tarihinde ilk defa büyük bir devlet, zorla bir dini anlayışı halka yayma yoluna gitmiştir. Şah İsmail, ortaya çıkardığı bu yeni mezhebi yaymak ve kalıcı hale getirmek için birçok farklı ve katı önlemler almıştır. Basra ve civarından, Kum şehrinden ve Suriye'den getirttiği kişilerle, imamiyye mezhebini yaymak için halka baskı yapmış.

Şah İsmail'in İran'da şiiliği resmi mezhep ilan etmesi ile ilgili olarak baş gösteren en önemli sorun o dönemde şiiliği yaymak için gereken insan kaynağı ve gerekli literatür konusunda olmuştur. Bu inancın sonucunda, hem şiddet hem de din adamlarının propagandası ile oluşturulan farklılaştırma tedbirleri sayesinde büyük bir çoğunluğu Sünni olan, İran ve Anadolu halkının önemli bir kısmı, ya katledilmiş, ya göç etmek zorunda kalmış, ya da çaresizlikten imamiyye mezhebini kabul etmişlerdir. 

• Mezhep ayrılığı ve bu ayrılıktan dolayı ortaya çıkan siyasi mücadeleler.
• Safevilerin, Anadolu'da şiileri Osmanlı Devleti'ne karşı ayaklanmaya teşvik etmesi.
• Safevilerin, Osmanlı toprakları üzerinde haksız kazanç elde etmek istemesi,
• Safevilerin, Osmanlı'ya karşı ittifakların kurulmasında etkili olması.
• Safevilerin, Şahkulu İsyanı'nın çıkmasında etkili olması
• Safevilerin, Yavuz Sultan Selim tahta çıktığı zaman tebrik için elçi göndermemesi.
• Yavuz Sultan Selim Trabzon'da Valilik yaptığı zaman, Şah İsmail ile arasındaki anlaşmazlıklar.
• Yavuz Sultan Selim'in Anadolu'ya huzur ve güvenlik getirme isteği.

• Safeviler bir süreliğine Osmanlı devleti için tehdit olma durumundan çıktı.
• Anadolu'da yürütülen İran propagandası sona erdi.
• Safevilerin elinde bulunan Diyarbakır, Keman ve Mardin kaleleri Osmanlı devletinin eline geçti.
• Anadolu'da bulunan önemli bilim adamları,Yavuz Sultan Selim tarafından İstanbul'a götürüldü.
• Doğu Anadolu, İran ve Azerbaycan Osmanlı devletinin eline geçti.
• Anadolu'da şiiliğin yayılması bir süreliğine durduruldu.
• Safeviler tarafından korunan Dulkadiroğullarının toprakları Osmanlı'ya bağlandı.
• Gürcistan Osmanlı tarafından fethedildi
• Savaşı Osmanlı Devleti kazandığı halde Anadolu'da sonradan sıkıntılar çıkmasına neden oldu.
• Osmanlı'ya katılan Sünni ve Kürt nüfus arttı.
• Savaş sonrasında Zaza ve Alevi Türkmenlerden boşalan topraklara Kürt ve Sünni aşiretler yerleştirildi.