Sümerler

Mezopotamya'nın güneyinde bulunan Sümer şehri, Milattan Önce 4000-2350 yılları arasında Orta Asya'dan gelen Sami Kavmi tarafından kurulmuştur. Samiler Sümer şehrinde kurulan ilk medeniyet olma özelliğine sahiptir. Bu medeniyet yaşamış olduğu her bölgede kendi soylarından oluşan bir sistem kurmuşlardır. Sümerler bölgesel site devletlerinin bir araya gelerek kurduğu bir medeniyettir. Kurulan bu medeniyet 35 şehir devletinden oluşmuştur.

Sümerler Mezopotamya'da yaklaşık olarak 2000 yıl kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir. Daha sonrasında kalabalıklaşan medeniyetlerle mücadelelere girdikçe yavaş yavaş zayıflamaya başlamışlardır. Hem farklı medeniyetlerle hem de kendi aralarında sürekli mücadeler içinde olmuşlardır. 

Sargon, rahibe bir kadının gayrimeşru ilişkisinden doğmuştur. Annesi, Sargonu öldürülmemesi için gizli yollardan başka bir aileye evlatlık olarak vermiştir. Evlatlık olarak verildiği aile zengin ve itibarlı bir aile olduğu için büyüdüğünde iyi bir konuma gelerek, Kiş Kralının Sarayında yüksek bir mevkiye getirilmiştir. Sargon, Kiş Kralı çıktığı bir savaştan yenik olarak döndüğü için darbe yaparak Kiş Krallığının hakimiyetini ele geçirmiştir. Zamanla bütün Şehir devletlerini kendisine itaat etmeye zorlanmıştır. Sargon yüzünden sümerlerin toprak bütünlüğü bozulduğu için Akad ve Elamların saldırılarına direnemeyerek yıkılmıştır. 

Sümerler, çok tanrılı dini İnanışla birlikte, her nesnenin bir tanrısı olduğuna da inanmışlardır. Sümer halkı tanrılarıyla Ziggurat adı verilen tapınaklar aracılığıyla iletişim kurmuşlardır. Tapınakların başında halk ile tanrı arasındaki iletişimi sağladıklarına inanılan rahipler vardır. Tanrılar ancak din adamları istediği zaman halk ile iletişime geçebilirdi.

Zigguratlar yüksek yerlere inşa edilmiş. Böylece Gök Tanrıya daha yakın olacaklarına inanılmıştır. Sümer Kralları yüksek dereceli rahip ve din adamlarından seçilmiştir.

Sümer tanrıları;

Anu: İlk Tanrı, Gök Tanrı

Enlil: Hava Tanrısı

Enki: Bilgelik Tanrısı

Nanna: Ay tanrısı

İnanna: Aşk ve Bereket Tanrısı

Lahar: Sığır tanrısı

Aşnan: Tahıl Tanrısı

Utu: Güneş Tanrısı

Aşnan: Ana tanrıça

Ki: Yer Tanrısı

Ecem: Kraliçe tanrıça

• Sümerler, bilim ve teknik alanlarında çağın ilerisinde bir hayat yaşamışlar.
• Birçok madeni işlemiş ve çanak, çömlek yapıp, ekmek pişirme tandırları kurmuşlar.
• İki üç katlı evler yapmışlar.
• Bataklıkları kurutarak yaşadıkları yerlere sulama kanalları taşımışlardır.
• Yaptıkları barajlar sayesinde ihtiyaç fazlası suyu koruma altına almışlar.
• Yaptıkları kanallar sayesinde, tarım arazilerinden yüksek verim aldıkları için ihtiyaç fazlası tahıllar ortaya çıkmış, bu tahıllar için de depolar yapmışlardır.
• Tekerleği icat ederek tarım alanlarını işlemek için kullanmışlar.
• Matematiğin temeli olan dört işlemi kullanarak dairenin alanını hesaplamışlardır.
• Tarihteki ilk ay yılına dayalı takvimi kullanmışlardır.
• Güneşin hareketlerine bakarak güneş saatini bulmuşlardır. 

Dünya tarihindeki ilk yazı örnekleri milattan önce 3300 yıllarında sümerlere ait Uruk şehrinde bulunmuştur. Sümer rahipleri tarafından tapınak ve depolardaki malları kayıt altına almak amacıyla kullanılmış. Yazının şeklinden dolayı, Çivi Yazısı denilmiş. Çivi yazısı sayesinde depolardaki malların kime ait ve miktarı kayıt altına alınmış. Sümerlerden sonra Hititler, Urartular, Akadlar, Elamlar gibi bazı uygarlıklarda, Çivi Yazısını geliştirerek günlük hayatta kullanmışlardır. Çivi Yazısı ilk olarak 1844 yılında İngiliz subay Hanry Rawlinson tarafından çözülmüştür.