Sosyal Öğrenme Kuramı

Sosyal öğrenme; insanların etkileşimli olarak birbirilerini gözlemleme, model alma ya da taklit yoluyla bazı davranışları öğrenmeleri anlamına gelmektedir.

Sosyal öğrenme kuramı; insanların etkileşimli olarak birbirilerini gözlemleme, model alma ya da taklit yoluyla bazı davranışları öğrenmelerini ifade etmektedir.

Bu olguya ilk dikkat çeken John Dewey, bireylerin sosyal etkileşim yoluyla etkili öğrenmeler gerçekleştirebileceğini vurgulamıştır. Rus psikolog Lev Vygotsky de bireylerin birbirilerinden etkilenerek öğrenmelerinin, tek başına öğrenmelerinden daha etkili olduğunu ileri sürmüştür.

Ancak sosyal öğrenmeyi bir kavram olarak kullanan ilk kişi Amerikalı psikolog Julian Rotter olmuştur. Ona göre insanlar yaşamlarını etkileyen deneyimlerini kontrol altına alma ve denetleme yeteneğine sahiptir. Bu denetimin pekiştireçlerini iki farklı şekilde ele almıştır:

• İç denetim
• Dış denetim

İç denetim odaklı insanlar pekiştirmeyi kendi davranışlarına bağladıkları için kendi yaşamlarından sorumlu olma bilinciyle hareket ederler.

Dış denetim odaklı insanlar ise pekiştirmenin dış etkenlere bağlı olduğuna inandıkları için kendi etkilerinin çok az olduğuna inanırlar ve içinde bulundukları durumu değiştirmek için çok az çaba harcarlar. 

• Dikkat
• Akılda tutma
• Yeniden ortaya koyma/ Davranışı meydana getirme
• Güdülenme

• Gözlemci
• Model
• Davranış

1. Birey çevresinde meydana gelen olayları sembolleştirerek algılar. Sembolleştirme kapasitesi yüksek olanlar sosyal öğrenmede daha başarılı olurlar.
2. Plan yapabilme, başkalarının nasıl davranacağını tahmin edebilme ve geleceği öngörme kapasitesi sosyal öğrenme başarısını etkiler.
3. Başka insanların davranışlarını gözlemleyerek öğrenmeye dolaylı öğrenme kapasitesi adı verilir. Sosyal öğrenmede gözlemcide bulunan bir kapasite türüdür.
4. Bireyin kendi davranışlarına yön verip kendini düzenleyebilmesine öz düzenleme kapasitesi adı verilir.
5. Bireyin kendi hakkında yargıda bulunma ve kendini eleştirebilme kapasitesine öz yargılama kapasitesi adı verilir.

1. Benzerlik
2. Saygınlık
3. Statü
4. Uzmanlık

1. Davranışın gözlemlenebilir olması
2. Davranışın basit olması
3. Davranışın işlevsel olması
4. Davranışın sık tekrarlanması