Sarımsak

Sarımsak, Allium cinsinden, soğanlı bir bitkidir ve Alliaceae familyasının bir üyesidir. Yoğun kokuya, sert bir yapıya sahip olan sarımsak, soğan, pırasa ile aynı familyadandır. Doğada kendiliğinden yetişme özelliği olmadığı için yetiştiriciliği yapılır. Mutfaklarda yemeklere lezzet katmak için ve ilaç sanayinde yaygın şekilde kullanılır. Yıllık bir bitki olan sarımsak -18 derece soğuğa kadar dayanır, sıcaklık 4-10 dereceye ulaştığında filizlenmeye başlar. Güneşli ortamları sever ve 60 santime kadar boy verebilir. İçeriği sebebiyle sağlık açısından oldukça faydalıdır. Bilindik en doğal antibiyotiklerden biridir. B6, C vitaminleri, kalsiyum, manganez, bakır, demir gibi mineraller bakımından zengin içeriğe sahiptir.

Sarımsak, Ekim-Kasım ayları arasında ekimi yapılması gereken bir bitkidir. Şubat sonu Nisan başında ikinci ekimi yapılabilir. Kumlu topraklarda verimliliği artar. Ekimden önce toprağın hazırlanması gerekir. Her bir diş arasında yaklaşık 10 santim ara bırakılması gerekir. Dikim derinliği 3-4 santim olmalıdır. Ticari amaçlı kullanılan gübrelerden hoşlanan sarımsak için sulama yapılmaz. Yağmur suyu sarımsak için yeterli olur. Yağmur suyu yeterli olmadığında haftalık olarak 25 mm sulamak yeterli olur. Sulama için en uygun zaman sabah ve öğle zamanıdır. Ekimden 1-2 ay sonra toplanmaya başlanabilir. Sarımsağın ekileceği topraklarda daha önceki yıllarda soğan, pırasa gibi bitkilerin yetiştirilmemiş olması gerekir. Türkiye'de en fazla Kastamonu ilinin bir ilçesi olan Taşköprü ilçesinde yetiştirilmektedir. Bu bölgede yetişen sarımsakların büyük kısmı ilaç sanayinde antibiyotik üretimi için kullanılmaktadır.

Sarımsak birçok şekilde kullanılabilir. Mutfaklarda yemeklere tat katmak için en fazla kullanılan bitkilerdendir. Sarımsaktan sağlık için faydalanılacaksa en etkili kullanım yolu çiğnenerek yenmesidir. Çiğnenerek yenemiyorsa hap şeklinde yutulabilir ya da yemeklere eklenerek tüketimi sağlanabilir. Ayrıca çay şeklinde hazırlanarak da içilebilir. Sarımsak yağı ve tabletlerinden yararlanmak da mümkündür.

Sarımsak çayı, sarımsak ile hazırlanan ve son yıllarda özellikle zayıflamak için kullanılan popüler içeceklerdendir. Hızlı bir şekilde zayıflamak isteyenler sarımsak çayını uygun bir diyet ve egzersizle birleştirebilir. 

Sarımsak Çayı Hazırlanışı

• 3 diş sarımsak
• 4 dilim zencefil

Yapılışı: Zencefil rendelenerek 3 diş sarımsakla birlikte 1 su bardağı kaynar suyun içine eklenir. 10 dakika demlendikten sonra günde iki defa birçok sağlık sorununa karşı içilebilir. 

Sarımsak Çayı Faydaları

• Sarımsak çayı damarlarda oluşabilecek tıkanıklıkların önlenmesini sağlar.
• Sindirim sistemi üzerinde oldukça etkili bir içecektir. Bu özelliğinden dolayı kilo vermeyi sağlar. Vücutta yağ yakımını teşvik eder.
• İdrar söktürücü etkisi bulunmaktadır. Taş düşürme üzerinde başarılı bir içecek tir.
• Bağırsaklarda oluşabilecek kötü bakterilerin önüne geçer.
• Kas ve damarları kuvvetlendirir.
• Doyurucu özelliğinden dolayı uzun süre tok kalmayı sağlar.

Sarımsak yağı, antibakteriyel ve antiviral etkiye sahip bitkisel bir yağdır. Ezme ve buharda damıtma yöntemiyle elde edilebilir. Yüzde yüz doğal bir ürün olduğu için kullanımında herhangi bir sakınca yoktur. Salatalarda, yemeklerde ve haricen olarak kullanılabilir.

Sarımsak Yağı Nasıl Yapılır?

• 25 diş sarımsak
• 2 su bardağı saf sızma zeytinyağı

Hazırlanışı: Sarımsaklar soyulduktan sonra bıçakla ezilir. Ezilen sarımsaklar cam kavanoza alınıp üzerine zeytinyağı eklenir. Kavanozun kapağı kapatılarak güneş gören bir yere alınır. Ara ara bir tahta kaşık yardımıyla karıştırılarak 2 hafta boyunca bekletilir. Bu süre sonunda sarımsak yağı kullanıma hazır hale gelir.

Sarımsak Yağı Faydaları

• Enfeksiyon ve bakteriler üzerinde oldukça etkilidir. Mantar hastalıklarına karşı kullanılabilir.
• Diş ağrısı için bir parça pamuğa damlatılarak ağrıyan dişe uygulanabilir.
• Kan basıncını dengeleyici özelliği vardır. Bu özelliği sayesinde kalp sağlığını korur.
• Saç sağlığına karşı faydalıdır. Kafa derisinde ortaya çıkan hastalıklar içinde kullanılabilir. 
• Cilt sağlığına çok yönlü faydası vardır. Cilt mantarı başta olmak üzere pek çok cilt hastalığına karşı iyi gelir. Akne tedavisinde kullanılabilir. Akne ve sivilce için yüz maskesi hazırlanarak kullanıldığında oldukça etkilidir.
• Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. 
• Kolon ve pankreas kanserinin gelişme riskini azaltır. 
• Sıkıntı, sinir ve beraberinde ağrı hissine yol açan kulak enfeksiyonlarında sarımsak yağından yararlanılabilir. 
• Kırılgan tırnakları güçlendirir.
• Solunum yolu enfeksiyonlarına karşı iyi gelir.
• Ağız sağlığı için faydalıdır. 

Sarımsak halk arasında tansiyon ve kötü kolesterol üzerinde sağladığı faydalarla meşhur bir bitki olsa da sağlığın birçok alanında kullanılan belki de gelmiş geçmiş en şifalı bitkilerden biridir. Doğal bir antibiyotiktir ve bu özelliği pek çok hastalık üzerinde faydalıdır.

Soğuk Algınlığı: Bağışıklık sistemini kuvvetlendirici etkisi olan sarımsak günlük 1 diş tüketildiğinde soğuk algınlığı hastalıklarına karşı koruma sağlar. Kış aylarında sık sık soğuk algınlığına maruz kalan kişiler düzenli tüketerek bu tarz hastalıkların oluşma riskini azaltabilir.

Kan Basıncını Düzenler: Felç ve kalp krizi gibi hastalıklara karşı oldukça faydalı bir besindir. Hipertansiyon bu tarz rahatsızlıkların en önemli sebeplerindendir. Kan basıncını düzenlemek için düzenli kullanılabilir.

Kolesterol ve Kalp Sağlığı: Sarımsak kötü kolesterolü düşürerek iyi kolesterolün artmasına yardımcı olur. Bu sayede kolesterole bağlı gelişebilecek kalp hastalıklarının gelişme riski azalır.

Alzheimer Hastalığına İyi Gelir: Sarımsak serbest radikallerle mücadeleyi arttırarak vücuda verdikleri hasarı giderici etki sağlar. Antioksidan özelliği Alzheimer hastalığı üzerinde etkilidir. Sinir sistemini kuvvetlendirici, beyin hücrelerini onarıcı özelliği vardır.

Yaşam Süresini Uzatır: Sarımsa k için yaşam süresini uzatır demek biraz mantıksız gelebilir. Ancak bağışıklık sistemi ve vücut genelinde sağladığı faydalar ile birçok hastalığa karşı koruma sağlayarak uzun yaşamayı sağlayabilir.

Yüksek Performans: Yorgunluk hissini gidermek, performansı arttırmak için sarımsaktan yararlanmak mümkündür. Çalışmalar da sarımsağın bu yönde etkili olduğunu ortaya koymaktadır.

Zehirlenmeye Karşı: Ağır zehirlenmelere karşı faydalıdır. Bu etkisi bilimsel çalışmalar sonucu da kanıtlanmıştır. Zehirlenmeye bağlı organlarda gelişen hasarın onarılmasında da etkilidir. 

Kemik Sağlığı: Kemik sağlığını koruyucu özelliği olan sarımsak bu özelliğinden dolayı özellikle menopoz döneminde olan kadınlar için oldukça faydalıdır. Menopoz döneminde yaşanabilecek kemik problemlerine karşı faydalarından yararlanılabilir.

İltihap ve Bakterilere Karşı Faydalıdır: Sarımsak tek başına kullanıldığında virüs ve bakterileri yok edemese de metabolizmayı bakteri ve virüslere karşı uyarır. 

Kanserle Mücadele Eder: Çiğ şekilde alındığında kolon ve mide kanserinin gelişme riskini azaltır. Kanserli hücrelerin yayılma hızını da azaltıcı etkisi vardır.

Sarımsağın Diğer Faydaları

• Kronik bronşite karşı etkilidir.
• Bağırsak parazitlerini yok edici özelliği vardır.
• Kulak iltihabına karşı iyi gelir.
• Vitamin ve mineraller bakımından zengin içeriğe sahiptir.
• Cilt ve saç sağlığı için kullanılabilir. Saç dökülmesini önler. Saçların daha canlı ve sağlıklı bir görünüm kazanmasını sağlar.
• Cinsel gücü arttırıcı etkisi bulunmaktadır.
• Aspirin gibi etkisi olan sarımsak kanı sulandırıcı özelliğe sahiptir. 
• Vücuttaki kesik ve yaraların iyileşmesini hızlandırır.
• İdrar söktürücü etkisi vardır.
• Kireçlenmeye karşı iyi gelir.
• Kabızlığa karşı iyi gelir. 

Sarımsak çok faydalı bir bitki olsa da bazı durumlarda kesinlikle uzak durulmalıdır. Ayrıca herhanagi bir hastalık için tedavi görülüyor ve ilaç kullanılıyorsa doktora danışmadan kullanılmamaya özen gösterilmelidir.

• Sarımsak fazla tüketildiğinde mide problemlerine yol açabilir.
• Fazla tüketime bağlı olarak ciltte kaşıntı gelişebilir.
• Halsizlik, baş ağrısı gibi sorunlar yine fazla tüketime bağlı gelişebilir.
• Doğum kontrol haplarının etkisini azalttığına dair bazı bilgiler öne sürülmüştür. Doğum kontrol hapı kullanan kadınlar fazla tüketmemeye özen göstermelidir.
• Kan inceltici etkisi olduğundan kan inceltici ilaç kullananlar sarımsak kullanımı için doktora danışmalıdır.
• Sarımsak, tüketildikten sonra ağızda uzun süreli rahatsız edici bir koku bırakır.
• Vücutta da kötü kokulu terlemeye yol açabilir.

Sarımsak tüketildikten sonra uzun süre kokusu vücutta kalır. Dişlerin fırçalanması kısa bir süreliğine ağız kokusunu önlese de midede henüz sindirilmemiş olan sarımsağın kokusu tekrardan yayılmaya devam eder. Bu kötü kokudan arınmak için bazı yiyeceklerin tüketimesi gerekebilir. Yiyecekler sayesinde midede ki kötü kokunun yayılması önlenmiş olur.

Kokuyu Gidermek:

• Sarımsak tükettikten sonra 1-2 kaşık ketçap yemek kokuyu kesmektedir.
• Bir kaç yaprak taze nane ve maydonoz yenmesi kötü kokunun bastırılmasında etkilidir.
• Elma tüketmek de midede ki kokunun yayılmasını önlemektedir.
• Süt içmek ve her yudumda sütü ağızda bir kaç saniye bekletmek kokuyu giderir.
• Ele sinen kokuyu gidermek için ise, ellerin metal bir kaşık veya metal bir aletin yüzeyine sürterek ovulması gerekir.