Erik

Gülgiller ailesine üyedir.  Ortasında sert bir çekirdek bulunan meyvenin dışı etli ve suludur. Meyvenin sululuğu, ekşi olup olmaması ya da kabuğunun kalınlığı cinsine göre değişiklik gösterir. Bir çok farklı türü olan erik, bir çok da faydaya sahiptir. 

Anavatanı Anadolu’dur.

Türkiye’de neredeyse her yerde yetişebilir. Yalnızca Güney Anadolu’daki çok kurak bölgeler ile Doğu Anadolu’daki yüksek yörelerde yetişmez.

Mart Nisan aylarında çiçeklenir. Beyaza yakın çiçekleri olur.

Bitki çalı ya da yüksek ağaçlar şeklinde olabilir.

Toplamda iki bine yakın türü vardır. Türkiye’de ise neredeyse 200’e yakın çeşidi yetiştirilir.

Erikler türlerine göre farklı iklimleri isterler.

Ancak hepsi genel olarak kışık7.2 derecenin altında bir soğuklanma dönemi arar. Bu soğuklanma dönemine ne kadar süreyle ihtiyaç duydukları da eriğin cinsine göre değişir. Canerikleri 500 saate yakın süreyle bu soğuklamayı isterken Avrupa eriğinde bu süre 1000 saate kadar artar.

Çiçekler ve olgunlaşmamış meyveler dona duyarlıdır. -1 dereceye kadar soğuğa dayanabilir.

Can erikleri genelde kışı soğuk ya da sıcak ılıman iklimde yetişir.

Japon erikleri ise kışı çok soğuk geçmeyen ılıman ya da sıcak ılıman iklimde yetişir.

Avrupa erikleri ise kışı daha soğuk geçen iklimde yetişirler.

Erik toprak açısından çok seçici değildir. Toprağa uyum sağlayabilirler. Yine de can erikleri en uyumlularıdır. Bu nedenle kuru ve kireçli topraklar bu eriklerle değerlendirilebilir. Japon eriği yetiştirmek için toprağın daha humuslu ve zengin, nemli, sıcak topraklar idealdir. Avrupa erikleri killi, nemli topraklarda verimli olarak yetişirler. Genel olarak erik yetiştiriciliğinde toprağın pH’ının 6.5 civarında olması gerekir.

Erik ağaçlarının çevresindeki yabani bitkiler sökülüp alınmaz. Sadece sık sık budanarak uzamaları engellenir. Çapalama ile de bu yabani otlar temizlenebilir.

Yıllık 750 mm ve daha fazla yağış alan yerlerde erik yetiştirirken sulama yapılmasına gerek kalmaz. Bunun dışındaki yerlerde erik ağaçları yaklaşık 10 günde bir sulanır. Ağaç kökleri yüzeye çok yakın olduğundan zeminden su çekemezler.

Ağaçlar düzenli olarak budanır.

Meyve istenenden fazla tutarsa seyreltme ile azaltılır. Can erikleri için seyreltme olgunlaşan eriklerin toplanmasıyla da yapılabilir.

• Can
• Papaz
• Kebap
• Köstendil
• Bardak
• Türbe
• Karagöynük
• Üryani
• Havran
• Aynalı
• Mürdüm
• Santa Rosa
• Japon/İtalyan
• Formosa
• Giant
• Climax
• Stanley
• Red Kennen
• D’Agant
• President
• Sugar
• Reine Claude Violette
• Reine Claude Verte
• Red Heart

• 100 gram erik şunları içerir:
• 66 kalori
• 0,5 gram protein
• 17,8 gram karbonhidrat
• 0,4 gram lif
• 17 miligram fosfor
• 18 miligram kalsiyum
• 0,5 miligram demir
• 2 miligram sodyum
• 229 miligram potasyum
• 9 miligram magnezyum
• 300 IU A vitamini
• 0,08 miligram B1 vitamini
• 0,03 miligram B2 vitamini
• 0,5 miligram B3 vitamini
• 0,05 miligram B6 vitamini
• 0.6-0.9 mcgr. Folik asit
• 4-6 miligram C vitamini
• 0,7 miligram E vitamini

• İştah açar.
• Östrojen hormonunu dengeler.
• Kuru erik özellikle menopoz döneminde kadınlarda artan kemik erimesine iyi gelir.
• Kan yapar.
• Ateş düşürücü özelliği vardır.
• Folat kaynağı ile hamile kadınlarda fetüsün gelişimini destekler.
• Kalp sağlığına iyi gelir.
• C vitamini içeriğiyle bağışıklığı güçlendirir.
• Sinirleri kuvvetlendirir.
• Adet düzensizliklerini engeller.
• Vücuttaki demir emilimini engeller.
• Serbest radikallerle savaşır.
• Kabızlık ve mide şişkinliğini alır.       
• Yaşlılığa bağlı makula dejenerasyonuna karşı koruma sağar.
• Bağırsak kurtlarını düşürmeyi sağlar.
• A vitamini ile göz sağlığını korur.
• Potasyum içeriği ile böbreklerin çalışmasını destekler.
• Lif içeriği ile bağırsakları çalıştırır.
• Solunum yolu enfeksiyonlarına iyi gelir.
• Kas yıkımını engeller.               
• Mürdüm eriği kan basıncını dengeler.
• Yine mürdüm eriği bünyedeki zararlı maddelerin vücuttan dışarı atılmasını sağlar.
• Karaciğeri güçlendirir.
• Damar tıkanmasını önler.
• Astım ve bronşite iyi gelir.
• Özellikle kırmızı erikler bol antioksidan içerir.
• Kan şekerini dengeler.
• Böbrek rahatsızlıklarını önler.
• Romatizmayı engeller.
• Zihinsel yorgunluğu alır.
• Kolon kanserine iyi gelir.
• Düzenli tüketilirse kolesterol seviyesine düşürür.

• Alerjisi olan kişilerde alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.
• Fazla tüketilmesi halinde mide bulantısı, şişkinlik yapabilir.
• Asidik yapısı nedeniyle fazla tüketilmesi halinde midedeki asit düzeyini olumsuz etkiler.
• İshal problemi olan kişilerin tüketmesi tavsiye edilmez.
• Yine asidik yapısıyla gastrit ve ülser rahatsızlığı olanların fazla tüketmesi önerilmez.
• İdrar yolu enfeksiyonu ya da böbrek taşı hallerinde de tüketilmesi tavsiye edilmez.
• Tuzla yenilmesi halinde farkında olmadan vücuda fazla tuz alınması riski vardır. Bu hem vücudun su tutmasına sebep olur. Hem de böbrek ve tansiyon şikayetlerine yol açabilir.

• Taze olarak tüketilebilir.
• Hoşafı yapılarak tüketilebilir.
• Kurutularak tüketilebilir.
• Reçeli, marmelatı yapılabilir.
• Meyve suyu yapılarak tüketilebilir.
• Tatlılarda, yemeklerde kullanılabilir.

Japonya’da erik ağaçlarına ume adı verilir. Bunlar erken çiçek açan ağaçlardır. Her sene Şubat ayında bu ağaçların çiçek açmasıyla Ume Festivalleri yapılır. Kutlamalar Umegaoka adı verilen semtte gerçekleşir. Bu semtin Türkçe karşılığı “Erikli”dir Bu ağaçların çiçeklenmesi baharın habercisidir. Festival alanında birçok yiyecek içecek standı açılır. Ayrıca geleneksel hediyelik eşyalar da bu alanda satılır.

12 adet mürdüm eriğinin çekirdekleri çıkarılır. Erikler rondodan geçirilir. Yarım çay bardağı şeker de eklenerek bir tencerede ara ara karıştırılarak pişirilir. Suyunu çekmeye başladığı zaman bir tutam tarçın da eklenir. Altı kapatılan iç harç bir kenarda beklemeye alınır.

Bir yumurta, 4 yemek kaşığı tereyağı, 7 yemek kaşığı yoğurt, 2 kahve fincanı pudra şekeri, 1 kahve fincanı mısır nişastası, 2 kahve fincanı zeytinyağı güzelce karıştırılır. 5 su bardağı kadar un, bir paket kabartma tozu ve bir paket vanilya da eklenir. Hepsi güzelce karıştırılarak homojen bir hamur elde edilir. Hamur tezgaha alınarak iki eşit parçaya bölünür. Hatta parçalardan biri diğerine göre daha küçük bırakılabilir. Büyük olan parça kullanılacak borcamdan biraz büyük olacak şekilde açılır. Borcamın içi yağlanır. Ardından açılan hamur borcama yerleştirilir. Bir çatal yardımıyla tabanda kalacak hamura delikler açılır. Hamurun üzerine hazırlanan iç harcı dökülür. Ayrılan diğer hamur parçası açılarak şeritler halinde kesilir. Bu şeritler ile iç harcın üzeri kafes şeklinde kapatılır. Fırın 180 derece olacak şekilde turta 25 dakika kadar pişirilir.

Servis ederken üzerine meyveli sos dökülebilir ya da pudra şekeri serpilebilir.