Kavun
Kavun, kabakgiller ailesinden olan ilkbaharda yetişmeye başlayıp yazın olgunlaşan sulu, iç kısmı çekirdekli, hoş kokulu, tatlı bir meyvedir. Çeşitlerine göre rengi bulunmakla birlikte genellikle bu meyvenin rengi sarıdır. Latince ismi Cucumis melo'dur. Kavunun anavatanı Asya'dır. Ülkemizde en çok Güneydoğu Anadolu, Akdeniz ve İç Anadolu Bölgeleri'nde yetiştirilmektedir. Kavun ılıman iklimi daha çok sever. Kavunun dalları yere sürünerek büyür ve sarı- beyaz çiçek açar. Çiçek döllendikten sonra yeşil formda büyümeye başlayan meyvenin bu haline kelek denir. Salatalığa benzeyen bu şekliyle de turşularda kullanılır, çiğ olarakta tüketilir. Kavunun birçok çeşidi bulunmaktadır. Türkiye'de en çok yetiştirilen çeşitleri Hasanbey ve Kırkağaç kavunudur. Bundan başka yuva, topatan, casaba, galia, honeydew, kantalup gibi birçok çeşiti bulunmaktadır.
BÖLÜM 1Kavunun İçeriği
Kavun içerdiği A, B, C, E, K vitamini sayesinde vitamin deposu bir meyve olarak anılır. Yaz aylarının vazgeçilmez meyveleri arasında yer alan bu meyve folat, sodyum, potasyum, magnezyum, manganez, çinko, demir, bakır gibi birçok minerali içerir. Ayrıca alfa-beta karotenleri içeren ender meyverlerdendir. Yoğun olarak karbonhidrat, az miktarda ise protein ve yağ içerir.
BÖLÜM 2Kavunun Faydaları
Kansere karşıdır.
Kavun, yüksek karotenoid içeriği sayesinde kanserle savaşır. Özellikle akciğer kanserine karşı çok etkilidir. Bu meyvenin düzenli tüketimi vücuttaki serbest radikalleri etkisiz hale getirerek kanserli hücre oluşumunu engeller.
Böbrek dostudur, böbrek hastalıklarına karşı koruma sağlar.
Kavun diüretik özelliği sayesinde idrar atılımını kolaylaştırır. Bu sayede böbrek çalışmasını düzenler ve hastalıklara karşı koruma sağlar. Sabahları düzenli kullanımında gerçekten çok etkilidir.
Kalp sağlığı için birebirdir.
İçerdiği antikoagülan(adenosin) sayesinde pıhtılaşmayı durdurur ve kanın damarlarda daha kolay akabilmesine olanak sağlar. İnme ve kalp krizi riskini azaltır.
Sindirim sistemi üzerine çok faydası vardır.
Yüksek su içeriği sayesinde mide ekşimesini giderir. Yumuşak, posalı ve sulu yapısıyla bağırsak hareketlerini düzenler. Kabızlığı giderir.
Yüksek tansiyonun düşmesine yardımcı olur.
Zengin C vitamini içeriği sayesinde immün sistemi güçlendirir.
Astım hastalığına karşı etkilidir.
Beyine giden oksijen miktarını arttırır.
Beta-karoten ve A vitamini açısından zengin yapısı sayesinde göz sağlığını korur.
İçerisindeki folat üreme kapasitesini arttırır.
Adet düzensizliklerini giderir.
Yüksek lif içeriği sayesinde tok tutar.
Hazımsızlığı giderir.
Cildi güzelleştirir, parlaklaştırır.
Saçların dökülmesini azaltır, saçları parlak ve dolgun hale getirir.
BÖLÜM 3Kavunu Tüketmenin Hangi Durumlarda Sakıncası Vardır?
Kavunun normal porsiyonda kullanılması herhangibir sıkıntı oluşturmaz ancak bu sağlıklı insanlar için geçerlidir. Bazı durumlarda kullanırken dikkatli olunmalıdır. Obezite sıklığının bu kadar fazla arttığı son dönemlerde bu ve bunun gibi şeker içeriği yüksek meyvelerinin porsiyon kontrolü çok önemlidir. Glisemik indeksi de yüksek olan kavunu şeker hastaları hekim kontrolünde tüketmelidirler. Sindirim sistemi iltihabı yaşayan hastaların da kontrollü tüketmeleri gerekir. Ülser hastaları da tüketirken dikkatli olmalıdırlar.
BÖLÜM 4Kavunun Yetiştirilmesi
Kavun ılıman iklim seven bir bitkidir. Kavun bitkisi, 15 derecenin üstündeki sıcaklıklarda iyi bir şekilde gelişir. Kavun, su tutma kabiliyeti yüksek, humuslu toprakları sever. Kavun bitkisine ekildikten veya fidelendikten sonra can suyu verilir. Bundan sonra bitkiye fazla su verilmeye gerek yoktur. Fazla su verme sonucu meyve tadı kekremsi olur. Çapalama ve gevşetme işlemleri kavunun gelişimi için çok önemlidir. Çapalama işlemi yapılırken toprağına gübre katılırsa bitki gelişimi ciddi manada hızlanır. Kavun çicek açtıktan sonra döllenme için arıların ve böceklerin etkisi çok büyüktür. Polenlerin dişicik tepesine taşınması bunlar sayesinde gerçekleşir. Dolayısıyla meyve oluşumunda çevredeki arı ve böcek popülasyonun çok büyük etkisi vardır.
BÖLÜM 5Kavunun Besin Değerleri
100 gr kavunda;
Kalori: 31 kcal
Karbonhidrat: 7.2 gr
Protein: 0.81 gr
Toplam Yağ: 0.195 gr
Kolesterol: 0 mg
Niasin: 0.739 mg
Pantotenik Asit: 0.108 mg
Piridoksin: 0. 081 mg
Tiamin: 0.015 mg
B2 vitamini: 0.020 mg
K vitamini: 2.7 mcg
C vitamini: 37.9 mg
A vitamini: 3391 IU
E vitamini: 0.045 mg
Potasyum: 278 mg
Sodyum: 1mg
Kalsiyum: 10 mg
Demir: 0.19 mg
Magnezyum: 13 mg
Manganez: 0.047 mg
Çinko: 0.23 mg