Karpuz

Karpuz, kabakgiller ailesinden olan tek yıllık bitkidir. Anavatanı Afrika olan karpuzun genellikle içi kırmızı, siyah çekirdekli ve suludur. Karpuz genellikle sert, kalın ve yeşil kabukludur. Latince adı Citrillus lunatus'tur. Karpuz bitkisi yerde sürünerek büyür ve sarı-beyaz çiçek açar. Bitkinin kolları 5-10 metre kadar uzayabilir. Karpuz yaz aylarında olgunlaşır. Ülkemizde en çok Güneydoğu Anadolu, Akdeniz ve Ege Bölgeleri'nde yetişir.

Karpuzun %93'ü sudur. Bundan dolayı ferahlatıcı etkiye sahiptir. A, E, C, B vitamini bakımından zengindir. Karpuzda lif, protein, potasyum, demir, kalsiyum, magnezyum, likopen bulunmaktadır. Karpuz beta-karoten bakımından da zengindir.

• Karpuz, antioksidan bakımından zengin içeriği sayesinde insanı hastalıklardan korur.
• Lifli yapısı sayesinde tokluk hissi verir ve kabızlığı giderir.
• Böbreklerin düzenli çalışmasını sağlar. Üre ve üre tuzları atılımına yardımcı olur.
• Unutkanlık ve kafa karışıklığını giderir. Alzheimer hastalığına yakalanma riskini azaltır.
• Kalp ve damar hastalıklarına karşı savaşır.
• İçerdiği kalsiyum sayesinde kas ağrılarının giderilmesine yardımcı olur.
• Hücre yenilenmesini uyarır.
• A vitamini içerdiğinden dolayı gözlere iyi gelir.
• İçerdiği likopen sayesinde başta prostat kanseri olmak üzere birçok kansere karşı savaşır.
• Kemik sağlığını korur. 
• İçerdiği mineraller ve su sayesinde vücudun osmotik dengesini korur.
• Halsizlik ve yorgunluğu giderir.
• Karpuz kabuğundaki beyaz kısımlar kan akışını düzenleyerek dolaşım hastalıklarına karşı vücudu korur.
• İltihaplanmayı engeller.

Karpuz çok faydalı bir meyve olmasına karşın normalden fazla veya yanlış tüketildiğinde bazı sıkıntılara yol açabilir.

• Karpuz fazla tüketildiğinde kan şekerini yükseltir. Bu da diyabet hastaları için sıkıntı verici bir durumdur.
• Yaz aylarında zayıflamak için fazla tüketilen karpuz aksine kilo aldırır.
• Karpuzun çekirdekleri çiğnemeden yutulduğunda bağırsak ve kanalları tıkayabilir.
• Fazla tüketildiğinde midede gaza ve yanmaya neden olabilir.
• Sorbitol intoleransı olan kişilerin karpuzu dikkatli tüketmeleri gerekmektedir.

Karpuz, sıcak ve ılık iklim seven bir bitkidir. Hava sıcaklığı 11 derecenin üzerinde olmalı ve yüksek nem olmamalıdır. Karpuzun toprağı su tutma kapasiteli ve gübreli olmalıdır. Sulamanın damlama yöntemiyle yapılması verimi arttırır. İlk dikimden sonra can suyu verilir. Karpuz fidesi 5-7 cm olana kadar az sulanır. Bundan sonra 15-17 günde bir sulama yapılmalıdır. Meyve oluşana kadar bu şekilde devam edilmelidir. Meyve gelişirken sulama arttırılmalıdır. Karpuz yetiştiriciliğinde yabani otlardan arındırma ve çapalama işlemi çok önemlidir. Yapılmadığı taktirde bitki körelir, meyve verme de sıkıntılar yaşanır, verim ciddi manada düşer. Karpuz bitkisinin hastalanması durumunda bir ziraat mühendisine danışmalı, onun tavsiyeleri ile hastalıkla mücadele edilmelidir.

1. Alacalı Karpuz: Kabuğu kırılgan ve gevrektir. Yeşil üzerine siyah desenli kabuğu vardır. İçi pembe, çekirdekleri siyahtır.
2. Gülle Karpuzu: Şekli gülleyi andırır. Geç yetişir. Kışlık olarak kullanılabilir.
3. Kara Karpuz: Çok şekerli ve etli bir yapısı vardır. Koyu yeşil kabukludur. Çekirdekleri çok minik ve kırmızı renklidir. 'Karabuz' karpuzu adıyla da bilinmektedir.
4. Yeni Dünya Karpuzu: İnce kabuklu  çekirdekleri beyazdır. İçi koyu kırmızı, sulu ve etlidir. Ülkemizde en çok Marmara ve Ege Bölgeleri'nde ekilmektedir.
5. Diyarbakır Karpuzu: Yeşil renk kabuğu aşırı derecede kalındır. Ortalama olarak 25-35 kg ağırlığındadır. Hatta bazıları 60-70 kg bile gelmektedir. Şeker oranı düşüktür. Eti lifli ve posalı bir yapıdadır.
6. Vaşinkton Karpuzu: Erken yetişir ve kabuk kısmı çok incedir. 
7. Tekirdağ Karpuzu: Kabuğu boz bir renktedir. Gevrek, sulu ve etli bir pulpası vardır. Son yıllarda fazla ekilmemektedir.
8. Kış Karpuzu(Sarı Karpuz): Kabuğu yeşil, iç kısmı sarı, çekirdeği ise siyah renktedir. Faydası saymakla bitmeyen bu karpuzun son yıllarda popülaritesi artmıştır.

Öncelikle karpuzun dış görünüşünün iyi olması gerekir. Herhangibir yumuşamış, kırık, kesik bölge olmamalıdır. Sapının kurumamış ve yeşil olması o karpuzun daha taze olduğunu göstermektedir. Ayrıca iyi bir karpuzun sapının düz değil, kıvrık olması gerekir. Karpuzu elinize alıp vurduğunuzda tok bir ses geliyor ve vurduktan sonra titreşimi hissediliyorsa bu karpuzun tatlı olduğu anlaşılır. Karpuzun kokusuna bakılarak iyi olup olmadığı anlaşılamaz.

100 gram karpuzda;

Kalori: 32 kcal

Toplam yağ: 0.27 gram

Kolesterol: 0 mg

Sodyum: 1.1 mg

Potasyum: 111 mg

Karbonhidrat: 8.7 gram

Protein: 0.8 gram

A vitamini: 571 IU

Kalsiyum: 7.5 mg

C vitamini: 7.9 mg

Demir: 0.23 mg

Magnezyum: 12 mg