Patates

Patlıcangiller familyasına ait bir yumrulu bir otsudur. Yenen kısmı bu yumrularıdır. Bilimsel adı Solanum Tuberosum’dur. Toprak altında kalan yumruları hariç zehirlidir. Yumruları sarı-turuncu renktedir. Nişasta bakımından zengin bu besin bir çok yemekte kullanıldığı gibi başlı başına bir garnitür olarak da tüketilir. Tohumlarına milva adı verilir.

Bitkisinin boyu 80 santime kadar varabilir. Pembe-beyaz çiçekler açar.

Türkiye’nin tamamında yetişebilir olmasına rağmen tarımı en çok Marmara ve Karadeniz, Adapazarı, Niğde, Ege, Afyon ve Ödemiş’te görülür.

Ekimi için en uygun zaman Mart- Nisandır. Killi ya da kireçli olmayan her toprakta yetişebilir. Daha verimli bir hasat için derin sürülüp gübreyle desteklenmiş toprak tercih edilmelidir.

100 gram patatesin 75 gramı sudur.

19 gramı karbonhidrattır.

2 gramı proteindir.

0.1 gramı yağdır.

Eser miktarda C, E, K ve B6 vitaminleri, mineral, magnezyum, fosfor, potasyum bulundurur.

Bir orta boy pişmiş patates yaklaşık 110 kaloridir.

Bir pişmiş patates günlük önerilen B6 vitamininin %21’ini sağlar, %40 C vitamini,%20 potasyum ve %12 lif içerir.

Ekilecek patateslerin önce çimlendirilmesi gerekir. Bunun için patateslerin alt kısmına doğru üç yandan kürdan saplanır. Bir bardak ya da kavanoza su konur. Patatesler kürdanlar aracılığıyla kavanozun üstüne oturtturulur. Güneş gören bir yerde çimlenmeye bırakılır.

Bir çuvalın içine 20 santimetre kadar toprak dökülür. Toprak gübre bakımından zengin olursa daha verimli patates yetiştirilir.

Toprağın üstüne patatesler yerleştirilir. Çimlenmiş olan kısımların üstte kalmasına dikkat edilir. Ardından patatesin üstü 5 santimetre kadar toprakla kapatılır.

Çuval güneş görebilen bir alana yerleştirilir.

Toprak hem nemli kalmalıdır.

Filizler toprağın üstünde yükseldikçe toprak ilavesi yapılır. Çuval boyunca bu işlem sürdürülür.

Nihayet çuvalın sonuna yaklaşıldığında ve iyice çoğalan yapraklar kendini yere değecek kadar saldığında hasat vakti gelmiştir. Patatesler toplanır.

• Bir enerji deposudur.
• C vitamini bakımından oldukça zengindir.
• Sindirim sistemini yormayan bir besindir.
• Midedeki asit seviyesini dengelemeyi sağlar.
• Kalp hastalıkları ve kan basıncına iyi gelir.
• Kan şekerini dengeler.
• İçeriğindeki ve özellikle suyundaki B6 vitamini ile kalp sağlığını destekler.
• Grip, nezle ve soğuk algınlığına iyi gelir.
• Bağırsak hareketlerini arttırır. Bu sebeple sindirim problemlerine, hazımsızlık ve şişkinliğe iyi gelir.
• Vücuttaki toksin maddelerin atılmasını sağlar.
• Macun veya tonik hazırlarken kullanılması halinde saç sağlını destekler.
• Ciltteki kaşıntı ve döküntülere iyi gelir.
• Güneş yanıklarına iyi gelir.
• Fosfor içeriği ile cinsel gücü arttırır.
• Sinir sağlığı açısından fayda sağlar.
• Lifli yapısıyla sağlıklı yöntemlerde pişirilmesi halinde sağlıklı beslenmeyi destekler.
• Tok tutar.
• Maske şeklinde yapılan uygulamalarla cildi temizler, nemlendirir, kırışıklık ve lekelerin giderilmesini sağlar.
• İçeriğindeki folat ile yeni hücre oluşumunu destekler ve DNA ile RNA yapısını onarır. Bu nedenle kansere karşı koruyucudur.

• Hasarlı, yeşillenmiş, filizlenmiş patates yemek içerebileceği zehirli kimyasallar nedeniyle zararlıdır.
• Alerjisi olan kişilerde alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.
• Aşırı tüketimi uzun vadede damar sertliğine ve iltihaplara sebep olabilir.
• Aşırı tüketimi mide rahatsızlığı, şişkinlik, hazımsızlık sorunları yaratabilir.
• Yanlış yöntemlerle pişirilen, bol yağda kızartılan patatesi fazla tüketmek kilo alımına, cildin yağlanmasına sebep olabilir.

• Kızartması yapılabilir.
• Haşlanıp o şekilde tüketilirse bağırsaklara iyi gelir.
• Haşlaması ile patates salatası yapılabilir.
• Patates püresi yapılarak garnitür olarak servis edilebilir.
• Suyu çıkartılarak tüketilebilir.
• Gözaltı morluklarına ve torbalarına karşı kullanmak için dilimlenip gözlerin üzerinde bekletilebilir.
• Baharatlar ve sıvı yağ ile harmanlanarak fırında pişirilebilir.

• Çiğ patatesler yıkanıp güzelce soyulur. Katı meyve sıkacağı kullanılarak suyu çıkarılır. Üzerine içme suyu eklenerek tüketilir. Tatlandırmak ve daha rahat tüketebilmek için havuç suyu gibi başka bir sebze suyu ile karıştırılabilir.
• Üç tane çiğ patates yıkanıp güzelce soyulur. Küçük parçalar halinde dilimlenir. Blendera konur. Üç patates için bir su bardağı su eklenir.  Güzelce blenderdan geçirilir. Ardından parçacıklarından süzülür. İstenirse yine başka sebze sularıyla karıştırılabilir.

• Antioksidandır. Vücudu toksinlerden arındırır.
• Sindirim sistemi problemlerinin giderilmesini sağlar.
• Gut hastalığını önler.
• Tansiyonu dengeler.
• Eklem ağrılarına iyi gelir.
• İltihapları kurutur.
• Kan şekerini dengeler.
• Gastrite iyi gelir.
• Gözaltı morluk ve şişliklerini geçirir.
• Bel ağrılarına iyi gelir.
• Cilt lekelerini giderir. Egzama ve sedef hastalıklarına iyi gelir.
• Karaciğer ve safrayı temizler.
• Reflüye iyi gelir.
• D vitamini içeriği ile diş ve kemik sağlığını korur.
• Tiroid bezleri için faydalıdır.

Patatesler iyice yıkanır ve kabukları soyulur. İstenilen büyüklükte dilimlenir. Dikdörtgen şeklinde ya da küp küp doğranabilir. Ardından bir havlu kağıt yardımıyla patateslerin nemi alınır. Bir tencerede sıvı yağ kızdırılır. Patatesler tuzlanır ve kızmış yağa atılır. Renk değiştirmeye başladıktan sonra yağdan alınır.

• Güzel patates kızartması elde etmek için ince kabuklu patates tercih edilmelidir.
• Altın sarısı gibi parlak renkli patatesler kızardığı zaman daha çıtır olurlar.
• Patatesler yağdan alındıktan sonra bir havlu kağıt ya da peçetenin üzerine alınırsa patateslerin üzerindeki fazla yağı peçete emer. Daha az yağlı bir patates kızartması elde edilmiş olur. Patates yumuşamaz çıtır çıtır kalır.
• Patatesler yağdan alındıktan hemen sonra üzerlerine baharat serpilebilir.
• Daha sert patates kızartması elde etmek için dilimlenen patatesler içine sirke damlatılmış soğuk suda birkaç dakika bekletilebilir.
• Patatesler dilimlendikten sonra buzluğa atılıp dondurulabilir. Böylece buzluktan çıkarıp buzlu halde yağa atılırsa daha çıtır patatesler elde edilir.

Altı adet patatesin kabuğu soyulur. Bir tencereye konur ve patateslerin üzeri geçecek kadar su eklenir. Patatesler yumuşayana kadar pişirilir. Patatesler yumuşadıktan sonra ocaktan alınır ve suyu süzülür. İçine iki yemek kaşığı tereyağı eklenip güzelce ezilir. Ardından 1 çay kaşığı kadar tuz, 1 çay kaşığı kadar karabiber ve bir su bardağı süt eklenerek ezilir.