Melatonin

Melatonin, merkezi sinir sistemindeki pineal bez tarafından salgılanan bir memeli hormonudur. Sadece insan beyninde salgılanmaz tüm memeli canlılarda salgılanabilir. Hayatımızda önemli ölçüde düzenleyici role sahiptir. Özellikle uyku düzenlemesinde takviye olarak tavsiye edilmektedir. Ergenlik döneminden sonra azalan bir seyir halindedir ve sonraki dönemlerde sabit seviyede kalır. Gün içerisine bakıldığında ise gece en yüksek salgılanma oranına sahiptir. 

  Melatoninin salgılandığı pineal bezden, 16.yüzyılda Descartes tarafından ruhun yeri olarak bahsedilmiştir. Pineal bezden ilk defa II. yüzyılda bahsedilmiştir. Melatonin ise 1958 yılında Lerner tarafından keşfedilmiştir. Daha ileriki zamanlara, 1990’lı yıllarda ise melatoninin, tümör büyümesine engel olan etkisi, bağışıklık, kalsiyuma bağımlı metabolizma süreçleri gibi bir çok süreçteki etkisi dolayısıyla daha popüler hale gelmiştir. 

Uykusuzluk probleminde: Uykudan önce 3mg veya daha altı miktarda alındığında uykusuzluğa iyi geldiği bilinmektedir. 

Mide ülseri: Mide ülseri olan kişilerde melatonin alımının serum gastrin düzeylerinde artışa sebep olduğu görülmüş bu durumun melatoninin ülseri iyileştirici etkisi olmasıyla ilişkili olduğu düşünülmüştür. 

Jet Lag: Uzun süreli uçuşlara maruz kalımında oluşacak uykusuzluk için melatonin kullanımının olumlu etkisi bulunmaktadır. 

Kanser: Melatoninin kanser hücreleri üzerinde saf kanser karşıtlı etkinliği bilinmektedir. Kanser hücresi büyüme etkeni olan linoleik asitin hücreye girişini sağlayan faktörleri azalttığı ortaya çıkmıştır. 

Mide ekşimesi: Melatonin kullanımı sonrasında mide ekşimesiyle ilgili semptomlarda bir azaltma olduğu görülmüştür. 

Melatonin içeren gıdaların gün ışığında alımı etkisini azaltacağındani gün batmadan hemen önce veya uyumadan bir saat kadar önce alınması tavsiye edilmektedir. Melatonin aşağıdaki gıdalarda bulunmaktadır:

Domates

Yulaf 

Ceviz 

Tahıllar  

Çilek  

Zeytinyağı  

Üzüm hammaddeli şarap 

Kiraz 

Melatoninle hayatımızı daha sağlıklı ve konforlu yaşamamız için dikkat etmemiz gereken bazı noktalar aşağıdaki gibidir:

1- Gün içerisindeki gün ışığında bulunma süremizi artırmamız gerekmektedir. Çünkü gece melatonin salgılanması gün ışığını aldığımız ölçüde fazla olmaktadır.

2- Yeterli derecede uykumuzu almış olmak ve dinlenmiş olmak önemlidir . 

3- Gece ışıklı ortamlarda bulunmamak melatonin salgılanması açısından önemli bir noktadır. 

4- Eleltromanyetik alanlardan mümkün olduğunca uzak durmamız gerekmektedir. 

5- Kalsiyum, magnezyum, B-6 vitaminlerinin vücudumuzda yeteri miktarda bulunması önemlidir. 

6- Uykudan bir saat önce melatonin içeren gıdalar tüketilmesi önemlidir. 

7- Antioksidan içeren gıdalar, C vitamini ve E vitamini yeterli miktarda vücutta bulundurmak gereklidir. 

Bu konularda deneyimli olan bir doktora danışmadan herhangi bir şekilde kullanımı zararlı olabilir. Melatoninle ilgili net olmayan bazı bilgiler bulunmaktadır. Bazı araştırmalara göre 40 yaşın altında kullanımı problemli durumlara yol açabilmektedir.