Masal

Masal uzun yıllarca nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar gelmiş olan anlatılara denir. Genellikle nesir şeklinde yazılır, evrensel mesajlar içerir. Masal metinleri hayal ürünüdür, gerçeküstü olaylar ve kahramanlara yer verilir. Geleneksel olarak masal anlatıcılarının çoğunluğu kadınlardır. Birkaç gecede anlatılan masallar olduğu gibi kısa hikâye şeklinde olanlar da vardır. Anadolu'da masala kıssa ya da hikâye denir. Arapça "mesel" kelimesinden dilimize geçmiştir.

• Masalların dili sadedir.
• Masal anlatıcısının yaşadığı bölgeye özgü ifadeler masala yansır.
• Atasözleri, türküler, deyişler eklenerek masallara yerel nitelikler eklenir.
• Evrensel anlatılar oldukları için aynı masalın küçük değişikliklerle birçok ülkede, kitapta anlatıldığı saptanmıştır.
• Dinleyicilerin anlatılanların gerçek olmadığını hatırlarında tutmaları için, masallarda geçmiş zaman kullanılmıştır.
• İnandırma ve ikna etme gayesi yoktur fakat masallar bir yönüyle ders verici ve öğretici metinlerdir.
• Masallar sonlandırılırken insanları iyiliğe doğruluğa adalete yönlendiren mesajlar verilir.
• Masal bitiminde iyiler ödüllendirilirken kötüler yaptıklarının karşılığını bulur.
• Masal girişlerinde uzun tekerlemeler yer alır.
• “Evvel zaman içinde kalbur saman içinde….” gibi ifadelerle başlar.
• Masalın içine de tekerlemeler serpiştirilmiştir.
• Masal bitirilirken de “Onlar ermiş muradına biz çıkalım kerevetine…” gibi tekerlemelerle ya da dualar ile sonlandırılır.

• Masal kahramanları insanlar, hayvanlar, devler, periler, cinler, cadılar… olabilir.
• Gerçek ve gerçeküstü kahramanlar bir arada aynı masalda bulunabilir.
• Hayvanların etrafında oluşan masallar (fabl) da vardır.
• Masallarda kahramanlara yardımcı olarak da hayvanlara yer verilmiştir.
• Kahramanın atı, kuşu, kurdu gibi.
• Masallarda zaman ve mekan algısı dünyadakinden farklıdır.
• Genelde çok eski zamanlarda, dünyada örneğine rastlanmayan toplumlarda geçer.
• Masallarda mekan Kaf Dağı, Devler Ülkesi, Padişahlar Şehri gibi bilmediğimiz hiç görmediğimiz yerlerdir.
• Masallarda 40 gün 40 gece süren düğünler, 7 gün 7 gece süren yolculuklar, 3 gün 3 gece süren hastalıklar, uykular gibi tekrarlı kalıplar kullanılır.
• Genelde Türk masallarında kahramanın başarıya ulaşması için büyük bir mücadele vermesi, zorlu engelleri aşıp kendini ispatlaması beklenir.
• Kahraman ancak bu uzun yolculuğun sonunda başarıya ulaşır.

Masalların tarihçesi ile ilgili farklı pek çok görüş bulunmaktadır. En eski masal kitabının Hindistan'daki Paçatantra olduğu söylenmektedir. Çakasaptati, Tutiname diye bilinen masal kitabının aslıdır. Farklı kültürlerden ünlü masallara Binbir Gece Masalları (Arap Masalı), Binbir Gündüz Masalları (İran), Ezop Masalları (Yunanistan), La Fontaine Masalları (Fransa), Grimm Kardeşler Masalları (Almanya), Andersen Masalları (Danimarka) örnek olarak verilebilir. Unutmamak gerekir ki, kulaktan kulağa anlatılan metinler olduğu için benzer ya da aynı masal birden fazla ülkede anlatılabilir ve farklı kitaplarda geçebilir.