Hayvan Çiftliği (Kitap)

George Orwell tarafından yazılmış bir kara mizah romanıdır. Hayvanlar üzerinden insanları, devletleri, dini, devlet adamlarını, kuralları ve yönetimleri eleştirmiştir. 1945’te yayımlanmıştır. 1950’den sonra oldukça popüler hale gelmiştir. Birçok dile çevrilmiştir. Filmi ve animasyonu çekilmiştir. Pink Floyd’un Animals adlı albümüne de ilham vermiştir.

Türkiye’de ilk kez 1954’te Halide Edip Adıvar’ın çevirisiyle çıkmıştır. 1966’da Retro Hugo Ödülünü almıştır.

İçerik kitapla ilgili spoiler niteliğinde bilgiler içermektedir. 

• Bay Jonas: Çiftliğin sahibidir. Hayvanlara kötü davranır. Hayvanlar tarafından da sevilmez. Çok sigara ve içki içer.
  
  
• Bay Frederick:  Yan çiftliğin sahibidir. Bay Jonas’ı desteklemiştir. Bay Jonas’ın çiftliğe saldırmasında ona yardım etmiştir.
  
  
• Bay Pilkington: Bay Frederick’in düşmanlarındandır. Mollie kaçmadan önce onu beslerken görülmüştür.
  
  
• Koca Reis: Çiftlikteki hayvanlara yeni bir dünya fikrini aşılayan domuzdur. Çiftlikteki çoğu hayvan tarafından sevilen ve kabul gören bir domuzdur. Çiftlikteki yönetimi ele geçirdikten kısa süre sonra ölmüştür.
  
  
• Napolyon: Koca Reis öldükten sonra başa geçen domuzdur. Snowball’ı saf dışı etmiştir. Zamanla hayvanlara eşit davranmamaya başlamıştır. Kendisine ve yandaşlarına insan kıyafetleri giyme, insan yataklarında yatma ve insan yiyecekleri yeme hakkı tanır. Hain ve sinsidir. İktidarı elinde tutmak için her şeyi yapabilir.
  
  
• Snowball: Domuzdur. Çiftlik yönetiminin ele geçirilmesinde başı çekmiştir.Başlangıçta Napolyon onun dostu gibi görülür. Napolyon onun birçok fikrini çalar. Sonradan Napolyon tarafından kendisine ihanet edilmiş, çiftlikten kovulmuştur. Hayvanlar için kahramanca mücadele etmiştir.
  
  
• Boksör: Yük beygiridir. Çalışkan ve itaatkardır. Oldukça iyi niyetlidir. Güçten düşene kadar çiftlik uğruna çalışmıştır. İyiniyeti ile kendisine ne denmişse inanmıştır. Değirmen çalışmasında sabah akşam çalışarak sakatlanmış, kasap arabasıyla çiftlikten götürülmüştür.
  
  
• Benjamin: Eşektir. Sürekli asık suratlıdır. Her şeye olumsuz bakar. Yaşlıdır. Çiftlikte olanları çok da umursamaz.
  
  
• Squealer: Cırtlak sesli bir domuzdur. Çiftlikteki açıklamalar genelde ona yaptırılır. Napolyon’a uyup hayvanları sürekli olarak yanlış bilgilendirir. Napolyon’un sağ koludur.
  
  
• Clover: Dişi attır. Boxer için endişelenir. Boksör’ün daha az çalışmasını sağlamaya çalışır. Çiftlikteki yedi kuralı sürekli Muriel’e okutur. Kuralların değiştiğini fark eder ancak kendisinin yanlış hatırladığını düşünür.  
  
  
• Moses: Kargadır. İşlere yardım etmez. Sürekli konuşur ve hikayeler anlatır. Hayvanların öldüklerinde gittiği bir yer olan Balbadem Diyarından bahseder.
  
  
• Mollie: Dişi attır. Kendine düşkündür. İnsanlar tarafından sevilmeye ve şımartılmaya alışkındır. Çiftlik işlerinde genelde bahaneler üreterek rol almaz. Daha sonra çiftlikten kaçmıştır.  
   
• Muriel:  Bilgili bir keçidir. Clover için kuralları okur.
  
  
• Diğer Domuzlar: Napolyon’un yardakçılarıdır. Diğer hayvanlardan farklı ayrıcalıklara sahiptirler. Lüks ve bolluk içinde yaşarlar.
  
  
• Köpekler: Diğer hayvanların korkutulması, çiftlikten uzaklaştırılacakların kovulmasında rol oynarlar. Tamamen Napolyon’a sadıktırlar.

Koca Reis’in fikirleri üzerinden hayvanizm adlı bir öğreti yaratırlar. Yedi Emir adlı kurallarını da ahırın duvarına yazarlar.

1. İki ayak üzerinde yürüyen herkesi düşman bileceksin.
2. Dört ayak üzerinde yürüyen ya da kanatları olan herkesi dost bileceksin.
3. Hiçbir hayvan giysi giymeyecek.
4. Hiçbir hayvan yatakta yatmayacak.
5. Hiçbir hayvan içki içmeyecek.
6. Hiçbir hayvan başka hayvanı öldürmeyecek.
7. Bütün hayvanlar eşittir.

Bu kurallar daha sonra yönetimi ele geçiren ve diğer hayvanlara kötü davranıp hayvanizmin öğretilerine karşı gelen Napolyon’un buyruğu üzerine değiştirilecektir.

• Çiftlik Rusya’yı temsil eder.Kremlin’i temsil ettiği de söylenebilir.  
• Koca Reis Karl Marks’ı temsil eder. Devrimden önce fikirler verir. Devrimin altyapısını oluşturur.
• Snowball Troçki’yi temsil eder.
• Napolyon Stalin’i temsil eder.
• Boksör Rus işçi sınıfını temsil eder.
• Bay Jones Çar İkinci Nicholas’ı temsil eder.
• Squealer
• Köpekler KGB’yi temsil eder.
• Mollie Küçük burjuvayı, beyaz yakalıları temsil eder.
• Bay Frederick Adolf Hitleri temsil eder.
• Bay Pilkington İngiltere ve ABD’yi temsil eder.Churchill ve Roosvelt’i temsil eder.
• Moses dini temsil eder.
• Balbadem diyarı cenneti temsil eder.
• Squealer parti yanlısı gazete Pravda’yı temsil eder.
• Benjamin boşvermişliği temsil eder.
• Muriel yönetime eleştiri yöneltebilecek işçi sınıfını temsil eder.
• Domuzlar Stalin’in yakın çevresini, parti örgütünü temsil eder.
• Kitabın başında yer verilen sıçan ve tavşan gibi vahşi hayvanlar Menşevik hareketini temsil eder.
• Güvercinler propagandayı temsil eder.
• Değirmen Rus Endüstrisini temsil eder.

İngiltere’de hayvanlarına kötü davranan bir çiftlikte hayvanlar geceleri gizlice toplantılar yaparlar. Koca Reis adlı bir domuzun yaptığı konuşmalarla yönetimin hayvanlarda olduğu bir düzen hayal ederler. Hayvanlar köle gibi yaşamaktan, çiftliğin tüm işlerini yapıp kötü beslenmekten bıkmıştır. Koca Reis hayvanlara İngiltere’nin Hayvanları adlı bir şarkı öğretir. Hayvanlar bir gün isyan edip çiftlik sahibini çiftlikten kovarlar ve yönetimi ele geçirirler. Çiftliğin adı artık Hayvan Çiftliği olur.

Koca Reis ölür ve yönetime aday iki domuz kalır. Napolyon ve Snowball. Birlikte hayvanları esaret altında tutan zincirler ve tasmaları yok ederler. Yedi emir adını verdikleri kuralları ahırın dış kapısına yazarlar.

Napolyon Snowball’ı eğittiği köpeklerle çiftlikten kovar. Ardından Snowball’a ait olan değirmen planlarını hayvanlara kendisi yapmış gibi gösterir. Hayvanları da Snowball’a karşı kışkırtır. Değirmen yapımına başlarlar. Bir yandan da domuzlar daha iyi beslenmeye, diğer hayvanlara ise az yemek verilmeye başlanmıştır.

Napolyon tavuk yumurtalarını satar ve buna karşı çıkan tavukları öldürtür. Şimdiden yedi emirin iki kuralına karşı gelinmiştir. Ahırın kapısına yazılan “Hiçbir hayvan diğer hayvanı öldürmeyecektir” yazısı bir gece “Hiçbir hayvan diğer hayvanı bir sebep olmadan öldürmeyecektir” şeklinde değişir.

Değirmen yapımında epey ilerlenmişken değirmen saldırıya uğrar. Ancak Napolyon bunu yine düşmanların topraktan kovulması olarak zafer olarak yansıtılır.

Bay Jonas ve arkadaşları çiftliğe saldırır ancak hayvanlar tarafından püskürtülürler. Hayvanlardan yaralananlar ve ölenler olur.

Değirmen çalışmalarına yeniden başlanır. Bu sırada tavuk yumurtaları satılmakta, insanlarla iş yapılıp farklı yiyecekler domuzların yemesi için alınmaktadır. Domuzlar Bay Jones’ın evinde yaşamaya, onun yatağında yatıp onun kıyafetlerini giymeye başlamıştır.

Değirmen yapımında sabah akşam çalışan Boksör sakatlanır. Ardından da bir kasaba satılır. Kasap arabasına yüklenip götürülen Boksör’den bir daha haber alınmaz.  

Kitabın sonunda çiftliğe insanlar gelir ve domuzların misafiri olurlar. Hep birlikte yemekler yiyip, eğlenirler. Bu sırada domuzlar insan gibi iki ayakları üzerinde durmaktadır. En son pencereden bakan çiftlik hayvanları insanlarla domuzları birbirinden ayırmamıştır.

Başlangıçta yedi emirde yer verilen “Tüm hayvanlar eşittir” kuralı da artık “ Tüm hayvanlar eşittir. Ancak bazıları daha eşittir.” halini almıştır.

1999’da ABD yapımı bir Hayvan Çiftliği filmi çekilmiştir. Uzun metrajlı bu filmin yönetmenliğini  John Stephenson yapmıştır. Ian Holm ve Julia Ormond seslendirme kadrosunda yer almıştır. 2001 yılında vizyona girmiştir.