Diş Beyazlatma

     İnsan dişleri rengini yapısındaki mine ve dentinin içeriğine göre almaktadır. Her insanda ortalama olarak mineral içerikleri yakın olsa da kişiden kişiye değişen bu miktarlar diş rengini de oldukça etkilemektedir. Özellikle diş minesinin altında yer alan dentinin içeriği ve kalınığı dişin rengini etkileyen en önemli faktörlerden bir tanesidir.

     Günümüzde birçok insan dişlerinin renginden şikayetçi olarak diş hekimlerine başvurmaktadırlar. Özellikle ön bölge dişleri gülümseme ile ortaya çıktığı için renklerindeki sararmalar insanları oldukça rahatsız edebilmektedirler. Birçok diş için beyazlatma tedavisi uygulanabilecekken bazı dişler için ne yazık ki beyazlatma tedavisinin endikasyonu yoktur. Örneğin kanal tedavili dişlerde direkt olarak beyazlatma tedavisi işe yaramayacaktır. Başka bir örnek verilecek olursa ön bölgedeki dişlerden birinde veya daha fazlasında dolgu varsa beyazlatma tedavisi yapıldığında dişin rengi ile dolgu arasında ton farkı olacağından ya beyazlatma tedavisi uygulanamaz ya da dolgular sökülerek beyazlatma tedavisinden sonra yeni renge göre tekrar yapılır.

      Beyazlatma tedavisinde amaç dişte minenin altında bulunan dentinin içerisindeki sıvı ile beyazlatma ajanının içinde bulunan sıvının yer değiştirmesini sağlayarak dişin renk tonunu açmaktır. Bunun için birçok ajan kulllanılabildiği gibi en çok kullanılan ajan içeriği hidrojen peroksittir. Beyazlatma tedavisi uygulanan hastalarda tedavi sürecinde ve sonrasında dişlerde hassasiyet ortaya çıkabileceği gibi dişetlerinde de ufak çaplı ve geçici hasarlar oluşabilmektedir. 

Gülümseme Alanında Dolgulu Diş Bulunmaması: Özellikle ön bölge dişlerinde gülümseme esnasında yüzeyi görünen dişlerden herhangi birinde dolgu bulunması halinde beyazlatma tedavisi bittikten sonra dolgu belli olacağından dolayı bu dişlere beyazlatma tedavisi uygulanamaz. Hasta beyazlatma tedavisinde ısrarcıysa beyazlatma sonrasında dolgular sökülerek oluşan yeni renk tonuna göre tekrar dolgu yapılır.

Gülümseme Alanında Kaplaması Olan Diş Bulunmaması: Özellikle ön bölge dişlerinde gülümseme esnasında görünen dişlerden herhangi birinde kaplama bulunması halinde hastaya beyazlatma tedavisi uygulanamaz. yapılacak  beyazlatma ile doğal dişler ile kaplamalı diş arasında renk tonu farkı oluşacaktır ve estetik olarak başarısız bir tedavi olacaktır.

Hastada Diş Hassasiyeti Olmaması: Beyazlatma tedavisi sırasında ve sonrasında dişlerde hassasiyet oluşma ihtimali çok yüksektir. Bundan dolayı hastanın dişlerinde hassasiyet şikayeti varsa yapılacak tedavi bu hassasiyeti arttıracağından dolayı beyazlatma tedavisi uygulanamaz.

Ön Bölgede Kanal Tedavili Diş Olmaması: Kanal tedavisi yapılan dişlerde az da olsa mineral içeriği değişiklik gösterdiği için beyazlatma tedavisi canlı dişlerle kanal tedavili dişlerde aynı etkiyi yaratmayacaktır. Bundan dolayı gülümseme hattında kanal tedavili bir diş varsa beyazlatma tedavisi başarısız olacaktır.

1) EV TİPİ DİŞ BEYAZLATMA: Ev tipi diş beyazlatma da öncelikli olarak hastanın muayenesi yapılarak beyazlatma tedavisine uygun olup olmadığı tespit edilir. Ardından hastada bulunan diş taşları ve lekeler temizlendikten sonra hastadan ölçü alınır. Alınan ölçüden model elde edilir ve modele uygun plastik içerikli kişiye özel plaklar elde edilir. Daha sonra hastaya beyazlatma ajanı verilir ve dişlere bu ajanı plak yoluyla nasıl uygulayacağı anlatılır.

    Beyazlatma tedavisinde genellikle ajan ikinci küçük azı dişlerini de içine alacak şekilde uygulanır. Beyazlatma ajanının ilk olarak bir tüpü hastaya verilir ve bu tüpü iki gün boyunca dişlere uygulayarak bitirmesi beklenir. Uygulama genelde gece saatlerinde plak ağıza takılarak yapılır. Uygulama süresi kullanılacak ajanın cinsine ve markasına göre de değişebilmektedir. Hasta iki gün sonra kontrole çağırılır. Eğer hassasiyet ve dişeti problemi oluşmuşsa ya tedaviye ara verilir ya da tedavi tamamen bırakılır. Hastanın çok fazla hassasiyet problemi yoksa ikinci tüp hastaya verilerek aynı şekilde kullanması istenir ve kontrole çağırılır. Toplamda dört gün sonunda beyazlatma tedavisinin bitmesi beklenir. Renk tonu istenilen ölçüde açılmamışsa üçüncü tüp ajan hastaya kullandırılabilir.

2)OFİS TİPİ DİŞ BEYAZLATMA: Ofis tipi diş beyazlatmada hastanın beyazlatma işlemi tamamen klinikte yapılır. Hastanın gerekli muayeneleri yapıldıktan sonra beyazlatmaya uygunsa öncelikle diş etlerinin zarar görmemesi için hastanın diş etlerine izolasyon materyali uygulanır. Ardından beyazlatıcı ajan tek tek diş yüzeylerine uygulanır ve ajanın aktif olması için bir süre dişlere ışık gönderilir.(Hekimin tercihine göre ışık kullanılmadan da yapılabilmektedir.) Ardından diş yüzeyleri temizlenerek tedavi sonlandırılır. Bu esnada en önemli basamak diş etlerinin korunmasıdır. Ajan diş etleriyle temas ettiği taktirde ciddi zararlara sebebiyet verebilmektedir. Ofis tipi beyazlatmada da ev tipi beyazlatmada olduğu gibi hassasiyet görülme ihtimali yüksektir. Hekimin tercihine bağlı olarak ofis tipi beyazlatma bittikten sonra hastaya evde uygulayabileceği beyazlatma ajanı ve plak verilerek tedavinin pekiştirmesi yapılabilmektedir.

         Beyazlatma tedavisi uygulanan birçok hastada tatmin edici sonuçlar alınabilmektedir ancak bazı hastalarda dişin yapısından kaynaklı olarak beyazlamaya karşı direnç görülebilmektedir. Hastanın hassasiyeti olmadığı taktirde renk tonu açılana kadar tedaviye devam edilebilmekle beraber hastada hassasiyet oluşması durumunda tedaviye son verilmelidir. Tüm hastalarda beyazlatma tedavisi sonrası tatmin edici sonuçlar almak zor olabilmektedir.

          Ev tipi beyazlatma tedavisi hassasiyet oluşturması açısından ofis tipi beyazlatma tedavisine göre daha avantajlı olsa da ofis tipi beyazlatma tedavisinde daha hızlı ve gözle görülür sonuçlar alınabilmektedir. 

          Beyazlatma tedavisi uygulanan hastanın dişleri sürekli olarak yeni renginde kalmayıp zamanla eski ton rengine doğru dönmeye başlayacaktır. Bu renk değişiminin süresi en az 6 ayken hekim tavsiyelerine uyulduğu taktirde bu süre 2 yıla kadar çıkabilmektedir. Dişler beyazlatma sonra belli süre sonra tekrar sararmaya başlasa da hiç bir zaman ilk haline dönmeyecektir. Her beyazlatma sonrası dişlerin orjinal rengi beyaza doğru kayacaktır.

          Beyazlatma tedavisinin başarısını etkileyen en önemli unsurlardan bir tanesi alışkanlıklardır. Kişi sigara kullanıyorsa, çay ve kahve içme alışkanlıkları varsa beyazlatma tedavisi sonrası rengin eski haline dönme süresi kısalacaktır. Bununa birlikte özellikle beyazlatma tedavisi esnasında ve 1 ay sonrasında içilen fazla miktarda sigara,çay ve kahve tedavinin başarısını olumsuz etkileyecektir. Tedavi süresince hastanın renkli gıdalar yememesi istenir ve doğru fırçalama yapması beklenir.

       Beyazlatma tedavisinde genel olarak hidrojen peroksit içerikli materyaller kullanılırken günümüzde karbamid peroksit içerikli materyaller de tedavideki yerini almaya başlamışlardır. Hidrojen peroksit içerikli ajanlar daha agresif bir beyazlatma yaparken karbamid peroksitte beyazlatma etkisiyle beraber yan etkiler de azalmaktadır. 

        Beyazlatma tedavisindeki amaç dentin içerisindeki içeriğin yerini beyazlatıcı ajanın içeriğine bırakmasıdır. Bu durumda dişin yapısında bir değişiklik olmaktadır ancak beyazlatma tedavisinde kalıcı hasarların ve zararın olduğu nadir görülür. Yalnızca tedavi sürecinde ve sonrasındaki birkaç günde hassasiyet oluşabilmekte ve bu hassasiyet zamanla azalarak kaybolmaktadır. Bununla birlikte diş etlerinin de zarar görme ihtimali vardır ancak aynı şekilde bu zarar da geçicidir.

        Dişlerinde hassasiyet sorunu olan hastalarda ise beyazlatma tedavisi uygulandığında bu hassasiyet kalıcı hale gelebilir veya ağrı şiddetlerinde artışlar oluşabilir. Bundan dolayı tedaviye başlanmadan önce doğru anamnez alınmalı ve yapılacak muayenenin ardından hasta tedavi için uygunsa tedaviye başlanmalıdır.