Cadı Avı

Cadı avı; çok sayıda kadının cadı olduğu şüphesiyle yakalanarak çeşitli işkencelerle cezalandırılması olayıdır. 1430-1780 yılları arasındaki 350 yıllık dönemi kapsayan "Cadı Avları Çağı" bilinen en acımasız ve en kanlı savaşlardan biridir. Günümüzde "cadı avına çıkmak" gibi çeşitli ifadelere temel olmuş bu dönem yüzlerce insanın ölümüyle sonuçlanmış, insanlık tarihinin kanlı lekelerinden sadece biridir.

Cadı anlayışının kökeni Antik dönemdeki büyü inanışına dayanmaktadır. Anik dönemde büyü; açıklanamayan doğa olaylarının kaynağı olarak görülmüştür. Bereketi yok etmek, hastalık yaymak gibi çeşitli zararlı büyülerin yanısıra; hastalıkları iyileştirmek, belaları defetmek gibi iyi büyülerin varlığına da inanılmıştır.

Antik dönemde yaratılan büyücü imajı daha sonraki dönemlerdeki "cadı" anlayışı için bir öncül olmuştur. Özellikle mitolojide yer alan çeşitli cadı figürleri, ilerleyen dönemlerde aynen kabul edilmiştir. hatta günümüzde dahi sinema gibi çeşitli sanatlarda bu figürlerin etkilerini görmemiz mümkündür. 

Büyücülerin -dolayısıyla cadıların- genel bir şekle oturtulması da, özellikle de çocuklara anlatılan, masallar sayesinde olduğunu söylemek yanlış olmaz. masallardaki cadılar, şeytan ile işbirliği yaparak topluma kötülük saçmaktadır. Bu anlayış, başta sözlü veya yazılı masallarda yer alan bir hikaye gibi gözükse de zaman ilerledikçe insanlar tarafından gerçek olarak kabul edilmiş ve büyük bir katliamın temelini oluşturmuştur.

Antik dönemden gelen bu inanış Hıristiyanlığın ilk dönemlerinde de kendisine yer bulmuştur. Özellikle de kendisine yöneltilen eleştirilerden kurtulmak isteyen, Katolik Kilisesi'nin önde gelenleri, kendisini suçlayanları ve diğer dine inanan insanları "cadı" ilan ederek bu tehditlerden kurtulmaya çalışmışlardır.

Cadı avlarının ilk dönemlerinde seçilen kurbanların nereydeyse tamamı kadınlardan oluşmaktadır. 

"Femma fatale" olarak adlandırılan, güzelliği ile erkeği baştan çıkarıcı kadınlar, bu cadı tiplerinin en ünlüleridir. büyü için cesetleri kullanan ve yamyamlık yapan yaşlı cadı tipi de diğer bir klasik cadı figürü olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yaşlı cadı tipi, siyahlara bürünmüş bir şekilde ve kötülükten çirkinleşmiş suratları ile günümüzde sinema filmlerinde sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.

İlk dönem kurbanlarının kadınlardan seçilmesinin temel sebebinin 'ataerkil toplum anlayışını kabul ettirmek' olduğu söylenmektedir. Kadının kocasına hizmet etmesi ve ev işleri dışında başka bir işle uğraşmaması gerektiği küçük kızlara anlatılmakta, eğer dış dünyanın zevklerine kapılırlarsa şeytan tarafından ele geçirilip bir cadıya dönüşebileceği söylenmektedir.

Zaman ilerledikçe cadı türleri de bazı değişimlere uğramıştır. Kurbanların arasına erkek ve hayvanlar da dahil olurken; zenginler, siyasi liderlerin de bu suçlamayla karşı karşıya kaldığı görülmektedir. Artık din liderleri, kendi emirlerine uymayan herkesi cadı ilan etmektedir. Aslında bu dönemde "günahkar" kelimesinin yeni ifadesi olarak "cadı" kelimesinin kabul edildiğini görmekteyiz. 

Cadı avlarının yoğunlaşmaya başladığı dönem özellikle 11.yy ile 14.yy'lar arasına düşmektedir. 14.yy'da baş gösteren "Kara Ölüm" olarak adlandırılan veba salgını sonucu toplumsal huzursuzluk başlamıştır. Yaşayan büyük insan kaybı yanında, kırsal kesimde yaşanan açlık, sefalet gibi sorunlar da bu huzursuzluğu üst düzeye çıkarmıştır. Tüm bu belaların sorumlusu olarak, büyü yaptığına inanılan, özellikle de bitkisel ilaçlar ile uğraşan insanlar gösterilmiştir. Bu insanlar, "engizisyon" olarak adlandırılan mahkemelere çıkartılmış ve sorgulanmışlardır. Birçoğu suçlu ilan edilmiş, böylelikle de insanlar belaların sorumlularından kurtulduğuna inanmışlardır.

Sorgulamalar, acımasız işkencelerden meydana gelmektedir. Suçlanan bir kişi, sorgulamadan sonra suçlu da kabul edilse masum da kabul edilse, gördüğü işkence nedeniyle hayatını kaybetmiştir.

Cadı avlarının en acı yanlarından biri ise insanların sırf çıkarları için yakınındaki kişileri suçlamış olmasıdır. Bulunan tarihi belgelere göre, infaz edilen kişilerin yakınları tarafından ihbar edildiği görülmektedir. Kimileri maddi çıkar sebebiyle, kimileri ise duyduğu bir dedikodu yüzünden tanıdığı kişileri büyü yapmakla suçlamış ve ölümlerine sebep olmuştur.

18. yüzyıldan itibaren ekonomik, toplumsal ve bilimsel alanlarda yaşanan gelişmeler ile cadı avları yavaş yavaş sona ermiştir. Yaklaşık 50.000 kişinin katledildiği olaylar, kanlı bir dönem olarak tarihe kazınmıştır.