Adaçayı

Adaçayı ballıbabagiller familyasına ait bitkilerden biridir. 75 santim kadar boylanabilen adaçayının kullanılır kısmı yapraklarıdır. Yapraklar kurutularak çay yapımında kullanılır. Baharat olarak da yemeklere hoş bir tat kattığı için tercih edilmektedir. Yaprakları griye yakın yeşil, tüylü ve kokuludur. Çiçekleri farklı renklerde olsa da en çok dikkat çeken mor renkli çiçeklerdir. Ilıman iklimleri seven bitki kendiliğinden yetişme özelliğine de sahiptir. Ülkemizde İzmir ve çevresinde yetişir. Eğer soğuk iklime sahip yerlerde yetiştirilecekse bitkinin ihtiyaç duyduğu sıcaklığın karşılanması gerekir. Bunun için bitkinin etrafı diğer ağaç türleriyle çevrilmelidir. Adaçayı bitkinin adıdır. Çay bitkinin yaprakları kullanılarak hazırlanır. Adaçayı sağlık açısından son derece faydalıdır ve dünya genelinde yaygın bir tüketime sahiptir. A, B6, C ve K vitamini bakımından zengindir. Demir, potasyum, kalsiyum ve magnezyum içeriği yüksektir.

Adaçayının en yaygın kullanımı çay şeklindedir. Ayrıca gargara suyu, yemeklerde, tütsü ve bitkisel yağ olarak da kullanılabilir.

Çay Şeklinde: Kurutulmuş, doğranmış ya da toz haline getirilmiş adaçayı 1 su bardağı kaynatılmış suya 1 şeker kaşığı eklenir. 5 dakika demlenerek içilebilir. Tadı acımsı olursa içine bal ve limon eklenebilir. Demlenen çaydan eklenen bitki bekletilmeden alınır. Aksi halde çayın tadı çok acı olur ve içeriğindeki besin değerini yitirir.

Yemeklerde: Adaçayı yaprağı tüm olarak tıpkı defne yaprağı gibi yemeklere eklenebilir. Yemek piştikten sonra eklenen yaprak yemekten çıkarılır.

Gargara Suyu: Adaçayı çay şeklinde demlenip soğuduktan sonra gargara suyu olarak kullanılabilir. Hazırlanan su buzdolabında 3 gün kapalı bir kavanozda muhafaza edilebilir.

Adaçayı Yağı: Harici kullanımlarda adaçayı yağından yararlanılabilir. Saç sağlığı, cilt sağlığı için adaçayı yağı zeytinyağı ile karıştırılarak kullanımı yapılabilir.

Tütsü: Adaçayı yaprakları kurutulduktan sonra yakılarak tütsü olarak değerlendirilebilir. Bulunulan ortama pozitif enerji yükler.

Adaçayı sağlık için faydalı bir bitkidir. Kullanım şekline, dozuna ve kullanan kişinin özelliklerine bağlı olarak bazı yan etkilere sebep olabilir. 

• Adaçayı aşırı kullanımlarda mide problemlerine yol açabilir.
• Tansiyon sorunu olan kişilerin dikkatli kullanması gereken bitkilerdendir. 
• Gebelik ve emzirme döneminde olan kadınların adaçayı kullanımından kaçınması gerekir.
• Epilpsi hastaları içinde uygun bir bitki değildir. 
• Erkeklerde sperm sayısını ve kalitesini azaltıcı etkisi olduğunu savunan görüşler vardır. Bu nedenle doktora danışmadan kullanmamak gerekir.

Adaçayının içinde bulunan antioksidanlar, vitaminler, mineraller, fenolik asitler ve uçucu yağlar vücutta geniş yelpazede fayda sağlar.

Depresyona Karşı İyi Gelir: Çağımızın yaygın hastalıklarından biri olan depresyon için adaçayı kullanılabilir. Adaçayı depresyon ve stres ile mücadele oranını arttırır. Gün içinde bir fincan adaçayı içmek depresyondan kaynaklanan kötü düşüncelerin giderilmesine yardımcı olur.

Diyabete Karşı İyi Gelir: Yapılan araştırma sonuçları adaçayının diyabete karşı iyi geldiği yönündedir. 

Romatizmal Enfeksiyonlara Karşı: İçinde yer alan vitamin ve diğer elementler kuvvetli antioksidanlar içerir. Bu nedenle adaçayı enfeksiyon üzerinde olumlu sonuç verir. Romatizmaya bağlı gelişen iltihap için adaçayından yararlanılabilir. Ayrıca astım, bronşit sebebiyle oluşan enfeksiyonlar içinde faydalıdır.

Kalp Sağlığını Korur: Yaklaşık 1 yemek kaşığı adaçayında ortalama olarak 20 mg kalsiyum ve potasyum bulunur. Günlük düzenli tüketilen adaçayı bu özelliğiyle kalp ritmini sağlıklı şekilde düzenler. Kolesterolü dengeleyici ve kardiyovasküler sistemini düzenleyici özelliktedir.

Sindirim Sistemi Sağlığı: Lif içeriği olan tüm bitkilerin sindirim sistemi üzerinde olumlu etkileri vardır. Adaçayı da lif içeriği yüksek bir bitkidir. İçerdiği lifler midenin kuvvetlenmesini sağlar. İshal ve aşırı terlemeye karşı etkilidir ve sindirim sistemi bozukluklarını giderir.

Alzheimer Hastalığı: Adaçayı düzenli oalrak tüketildiğinde beyin fonksiyonlarını geliştirir. Hafızayı güçlendirici etkisi vardır. İleri yaşa bağlı olarak gelişebilecek unutkanlık, bunama gibi sorunlara karşıda etkili olduğu bilinir.

Yaşlılığı Geciktirir: Kan dolaşımını arttırıcı etkisi vardır. Hücrelerin yenilenmesini, hasarlı hücrelerin ise onarılmasına yardımcı olur. İçeriğinde yer alan antioksidanlar ciltte oluşabilecek çizgi ve kırışıklıkları engeller. Serbest radikallerle mücadele oranını arttıran bitki cilt sağlığını koruyarak cildin daha genç ve pürüzsüz bir görünüm kazanmasını sağlar.

Selülite Karşı İyi Gelir: Kan dolaşımını arttırıcı etkisi vücuttan toksinlerin atılmasına yardımcı olur. Bu sayede selülit problemine karşı iyi gelir.

Saç Sağlığı: Adaçayından elde edilen yağ saç sağlığı için kullanılabilir. Adaçayı yağı ele damlatılarak saç diplerine masaj yapılarak kullanılır. Uygulama saç dökülmesine ve saç beyazlamasına karşı iyi gelir.

Metabolizma Sağlığını Korur: İçerdiği zengin besinler metabolizma sağlığını korur. Özellikle soğuk havalarda salgın şeklinde gelişen hastalıklara karşı etkili çözümlerden biridir. 

Ruh Sağlığı: Ferahlatıcı özelliği ruh sağlığına karşı iyi gelir. Uyku problemi olanlar adaçayından yararlanabilir.