Venüs

Güneş sistemindeki güneşe en yakın ikinci gezegendir. Sıcaklık bakımından kıyaslandığında ise sıcaklık bakımından en sıcak gezegendir. Aynı boyutlarda ve aynı kitlede olması sebebiyle 2. Dünya olarak da adlandırılır. Güneş ve aydan sonra gökyüzünde çıplak gözle görülen en parlak cisimdir. Hatta parlaklığı sebebiyle genellikle kutup yıldızıyla karıştırılır.

• 4,867,320,000,000,000 milyar kilogram ağırlığındadır.
• Ağırlığı Dünyanın ağırlığının yaklaşık 0,815 kadarıdır.
• Yüzey sıcaklığı 462 santigrat derecedir.
• Ekvator çapı 12104 kilometredir.
• Kutup çapı 12104 kilometredir.
• Dünyadan 41,400,000 kilometre uzaklıktadır.
• Yörüngesini 224,7 günde tamamlar.
• Yörüngesindeki hızı saatte 35,02 kilometredir.
• Ekvatoral çevresi 38025 kilometredir.
• Kendi ekseninde daha yavaş dönmesi sebebiyle bir günü bir yılından daha uzundur.

Romalıların sevgi ve güzellik tanrıçası Venüs’ün adı verilmiştir. Bu gezegen dişi bir tanrı adı taşıyan tek gezegen olma özelliği gösterir. Bu ismin parlaklığı sebebiyle verildiği düşünülmektedir.

Antik çağlarda da Venüs’ün sabah da görülebilmesi sebebiyle iki farklı yıldız olduğu düşünülmüştür. Sabah ve akşam yıldızı. Latince de sıklıkla Vesper ve Lucifer olarak adlandırılmışlardır. Lucifer ışık getiren anlamına gelir. Dünya’dan bakıldığında her daim parlak görünen bu cisme böyle bir ad verilmesi çok da şaşırtıcı değildir.

Venüs genelde Dünya ile ikiz gezegen olarak adlandırılmıştır. Bunun sebebi boyut, kütle, bileşim ve yerçekimlerinin benzer olmalarıdır. Ancak tabi Venüs aşırı sıcak yüzeyi ile yaşanabilirlikten uzak bir gezegendir. Dünya ile benzerlikleri burada son bulmaktadır.

Venüs Güneş’e en yakın gezegen değildir. Yine de Güneş sistemindeki en sıcak gezegendir. Bunun sebebi gezegende görülen sera etkisidir. Gezegenin yoğun atmosferi içeri giren ısının dışarı çıkmasını engelleyerek gezegenin aşırı ısınmasına sebep olur. Gezegen kurşunu eritecek kadar sıcaktır. Bilim insanlarınca gönderilen sondalar dahi gezegene indikten sonra ancak birkaç saat sağlam kalabilmişlerdir. Ki bu da gezegenin incelenmesini aşırı derecede zorlaştıran bir ortamdır.

Gezegenin atmosferi diğer gezegenlerinkine oranla ciddi anlamda ağırdır. Hatta Dünya’nınkinin 90 katı yüzey basıncına sebep olur. İçeriğinde yüzde 96.5 karbondioksit, yüzde 3.5 azot vardır. Bunun dışında eser miktarda kükürt dioksit, argon, su, karbon monoksit, helyum ve neon da içerir.

Gezegenin yüzeyinde neredeyse hiç su yoktur. Çünkü güneş ışınları tarafından hızla buharlaşırlar. Yüzeyin üçte ikisi 0.8-240 kilometre genişliğinde lav akıntılarıyla kaplı ovalardan oluşur. Bu ovalar tüm gezegenlerdekinden daha uzun kanallar oluştururlar.

Gezegen yüzeyinin neredeyse üçte birlik kısmını altı dağlık bölge oluşturur. Bu dağlara Maxwell adı verilmiştir. 870 kilometre uzunluğundaki dağlar yaklaşık 11.3 kilometre kadar yükselirler. Gezegenin en yüksek kısımları burasıdır.

Gezegen yüzeyinde dünyada örneği bulunmayan bazı yüzey şekilleri de vardır. Mesela 155-580 kilometrelik geniş halkalar. Bu halkaların kabuğun altındaki sıcak materyalin yükselip gezegen kabuğuna çarpması ile oluştuğu düşünülmektedir.

Ayrıca gezegen diğer pek çok sırt ve vadiler ile oldukça engebeli bir yüzeye sahiptir.

Erimiş kayalık mantosu yaklaşık 3 bin kilometredir. Çekirdeği ise yaklaşık 6.400 kilometre genişliğindedir. Kabuğunun çoğunlukla bazalt olduğu düşünülmektedir.

Gezegen kendi eksenindeki dönüşünü 243 günde tamamlar. Büyük gezegenler içinde oldukça yavaştır. Bu yavaşlık sebebiyle de manyetik alan üretemez. Bilindiği gibi gezegenlerin manyetik alanlarının oluşmasında en önemli kriterlerden biri gezegenin dönüş hızıdır.

Venüs diğer birçok gezegenin aksine ters yönde döner. Yani gezegenden bakıldığında Güneş batıdan doğar ve doğudan batar.

Bir yılı ise 225 güne tekabül eder.

Gezegen hızlı hareket eden bulutlara sahiptir. Bu bulutlar yaklaşık 4 günde gezegenin tamamını dolaşırlar. Bulutların ilerleme hızı saatte yaklaşık 360 kilometredir. Bu bulutlar atmosferin üst kısımlarındadır. Gezegen yüzeyine daha yakın olan kısımlarında ise daha yavaş ilerleyen bulutlar vardır. Bunların saatte sadece birkaç mil ilerlediği düşünülmektedir.

Gezegenin atmosferinin dönüşü, gezegenin kendisinin dönüşünden yaklaşık 60 kat daha hızlıdır.

Yapılan araştırmalar sonucu gezegende yıldırımın olduğuna dair kanıtlar da bulunmuştur. Bu yıldırımlar alışılmadık biçimde su bulutlarından bağımsızdır. Daha çok sülfürik asit bulutlarıyla ilişkilendirilmişlerdir.

Ayrıca bulutlar yerçekimi dalgaları adlı meteorolojik olayların da işaretlerini taşır. Rüzgarlar ile yükselip, alçalırlar.

Gezegenin üst bulutları çeşitli çizgilere sahiptir. Bu çizgiler “mavi emici” ya da “ultraviyole emici” olarak adlandırılırlar. Mavi/ultraviyole ışıkları oldukça güçlü bir şekilde emerler. Emdikleri bu enerji neredeyse gezegenin toplam emdiği güneş enerjisinin yarısını oluşturur.

• Amerika Birleşik Devletleri,  Sovyetler Birliği, Avrupa Uzay Ajansı ve Japon Havacılık Araştırma Ajansı gezegene şimdiye kadar toplam 20’den fazla uzay aracı göndermiştir.
• NASA’nın Mariner 2 adlı uzay aracı geçişi sırasında gezegeni gözlemlemiştir.
• Sovyetler Birliği’ne ait Venera 7 başka bir gezegene iniş yapan ilk uzay aracı olmuştur.
• Venera 9 gezegenin ilk defa fotoğraflarını çekmiştir.
• NASA’ya ait Magellan, gezegenin yaklaşık yüzde 98’lik bir kısmının haritasını çıkarmıştır.
• Avrupa Uzay Ajansına ait Venus Express gezegenin yörüngesinde sekiz yıl kalmıştır. Yıldırımların varlığını doğrulayan uzay aracı da Venus Express’tir. Görevini tamamlamaya yaklaşmasıyla gezegenin atmosferinin dış katmanına sokulmuştur.
• Japonya tarafından gönderilen Akatsuki 2010’da gezegene ulaşmıştır. Ama yörüngeye yerleşirken ana motorlardan birinde yaşanan sıkıntı nedeniyle uzay boşluğuna savrulmuştur. Ardından Kasım 2017’de başarıyla yörüngesine ulaşmıştır. Atmosferde yerçekimi dalgası olayını gözlemlemiştir.
• NASA ve Rus Bilimler Akademisi Uzay Araştırma Enstitüsü tarafından planlanan Venera-D görevinin 2020’lerde başlatılması planlanmıştır.  Bu görevle gezegene bir yörünge aracı, bir arazi aracı ve belki bir de Güneş enerjili bir hava aracı gönderilmesi tasarlanmıştır.
• NASA son yıllarda Venüs için yeni görevler finanse etmiştir.