Gezegenlerin Ölümü

Gezegenler insanların ömrüne kıyasla çok uzun yıllar var olsalar da onlar da sonsuza kadar var olamazlar. Gezegenler çevrelerindeki bir çok yıldız, asteroit, uydu gibi materyallerle zaman içinde tahrip olurlar. Bu gezegenler birbirleri yüzünden, yıldızlar yüzünden, atmosferdeki değişiklikler gibi daha birçok sebepten dolayı yaşanamaz hale gelebilirler ya da yok olabilirler. 

Dünya’da gezegenin yağış miktarı atmosferdeki karbondioksit miktarı arttıkça artar. Gazlar gezegenin üzerinde bir örtü görevi görür ve yüzeyin ısınmasını sağlar. Isınan gezegende yağış artar. Yağış ile de gezegendeki karbondioksit miktarı azalır. Gezegenin karbondioksit içeriği yağış ile deniz tabanındaki karbonat kayalarında birikir. Atmosferin karbondioksit içeriğinin azalması gezegenin soğumasına neden olur. Gezegenimizde karbondioksit yeniden emilme hızından daha hızlı birikirse sıcaklık suyun kaynama noktasının üzerine çıkabilir. Bunu atmosferin uzaya kaçması takip edebilir. Ki bu da gezegenimizin asteroit ve diğer uzay cisimlerinden koruyan kalkanın kalkması anlamına gelir.

Gezegenin ısısının çok düşmesi de gezegeni buzdan bir küreye dönüştürür. Buzdan gezegen kendisine gelen ışınları yansıtacağından gezegenin git gide daha da soğumasına neden olur. Gezegen plaka tektoniğine sahipse volkanik püskürmeler sayesinde yeniden ısınabilir. Ama böyle bir hareketliliğin olmadığı gezegenlerde gezegen bu halden asla kurtulamayabilir.

Gezegen komşu bir gezegenin yörüngesine kapılabilir. Bu durumda gezegenin iç tarafındaki baskı artar. Manto tabakası giderek ısınır. Bu ısının dışarıya kaçma noktası da volkanik patlamalar olur. Volkanik aktivite ile gezegenin çevresel faktörleri büyük bir değişim gösterir. Gezegenin atmosferi volkanik patlamalardan çıkan toz, kül ve gazlarla dolabilir. Bu gezegenin atmosferinden güneş ışınlarının geçmesini engeller. Gezegen hızla soğur.

Ya da tam tersi şekilde gezegende biriken gazlar sera etkisini arttırabilir. Artan sera etkisiyle gezegen giderek ısınıp yaşanmayacak hale gelebilir.

Gezegen yörüngesiyle gök cisimlerini kendisine yaklaştırabilir ya da cisimleri itebilir. Neptün’ün kalıcı yörüngesine yerleşmesi bir çok gök cismini fırlatmıştır. Bu gök cisimlerinin bir kısmı dışarı gitse de bir kısmı da Dünya’ya doğru fırlatılmışlardır.

Bir gezegene çarpan asteroitler ve kuyruklu yıldızlar boyutlarına göre etki yaratırlar. Orta boyuttaki gök cisimleri gezegenin atmosferinin toz ve kırıntılara boğulmasına neden olabilir. Bu birikmeler gezegene güneş ışığının ulaşmasını engelleyerek gezegenin bir buzul çağına girmesine sebep olabilir.

Daha büyük boyuttaki cisimler doğrudan gezegenin kendisinde yıkıma da sebep olabilir.

Güneş sistemi içinde Jüpiter diğer gezegenleri gök cisimlerinden korumaktadır. Gezegen büyük çekim etkisiyle uzayda başı boş gezinen gök cisimlerini etrafında toplayarak bunların diğer gezegenlere çarpmasını engeller. Jüpiter’in yok olması halinde bu korumadan mahrum kalan gezegenler, gök cisimlerinin saldırısına açık hale gelecektir. Bu da yıkıcı sonuçlar doğurabilir.

Gezegenler yıldızların oluşması sırasında meydana gelen materyallerden oluşurlar. İlk oluştukları zaman bu yerçekimi diski içinde belirli bir hizaya sahip olurlar. Birbirlerine de çarpmazlar. Ancak bu yerçekimi diski zamanla kaybolur. Bu da hizanın dağılmasına sebep olur. Hizanın dağılması ile gezegenler birbirlerine çarpar hale gelir. Bu durumda genellikle büyük gezegenler ile küçük gezegenlerin çarpışması sonucu küçük gezegenler ortadan kalkar. Büyük gezegenler birbirleriyle çarpışmalarında da büyük hasarlar doğururlar.

Gezegenler gibi yıldızlar da sona erebilir. Bu yıldızların sona ermesi sonucunda sağladıkları yerçekimi etkisi de ortadan kalkar. Bu hizası bozulan gezegenlerin çarpışmasına yol açar.

Ya da kırmızı cüce adı verilen tipte yıldızlar tam parlaklıklarına milyonlarca yıl içinde ulaşırlar. Bu yıldızların etrafındaki gezegenler yıldız henüz sıcak değilken yaşanabilir bir gezegen iken, yıldızın parlaklaşmasıyla gezegen yaşanmaz hale gelebilir hatta yanıp kavrulabilir.

Dünya’nın tüm sularının da milyarlarca yıl sonra bu etki sebebiyle  tamamen kaybolmuş olacağı tahmin edilmektedir.

Güneş benzeri yıldızlar 10 milyar yaşına ulaştığında hidrojenlerini tüketirler. Mevcut büyüklüklerinin de 200 katına kadar genişlerler. Bu yıldızın etrafındaki bazı gezegenlerin yıldız tarafından yutulması anlamına gelir. Yutulmayan gezegenlerse yerçekiminin etkisine kapılır.

En büyük yıldızlar süpernovada patlarlar. Bu patlama da şüphesiz yıldıza yakın bulunan gezegenlerin yok olmasına sebep olurlar.