Sistit
Sistit, mesane ve idrar yollarında gelişen bakteriler ve bakterilerin sebep olduğu enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Bakteriler mesane astarında çoğaldığında bölgede tahriş ve iltihaplanmaya sebep olur. Sistit her iki cinste görülme olasılığı olan bir rahatsızlık olsa da erkeklere oranla kadınlarda üretra daha kısa olduğu için daha fazla görülür. İdrar yollarında gelişen enfeksiyonların büyük kısmı Escherichia Coli isimli bakteriye bağlı gelişir. Bu bakteri üretra yoluyla mesaneye kadar ulaşabilir ve idrar yolu enfeksiyonuna neden olabilir. Sistit için enfeksiyon her zaman bir neden olmayabilir. Kullanılan ilaçlar, hijyenin sağlanamaması gibi nedenlerden dolayı da sistit gelişebilir. Sistit akut ve kronik olmak üzere iki şekilde gelişir. Akut olan aniden ortaya çıkarak kısa sürede kontrol altına alınabilir. Kronik sistit ise uzun süre varlığını korur.
BÖLÜM 1Sistit Belirtileri
Sistit sebebiyle idrar sorunları haricinde bazı belirtiler yaşanabilir. Yetişkinlerde gelişen sistit belirtileri;
- Karın ağrısı
- İdrar yaparken yanma ve batma
- İdrara çıktıktan sonra hala idrar yapma isteği
- İdrarın bulanık, koyu ve kokulu olması
- Yorgunluk
- Mide ağrısı
- İdrarda kan olarak sıralanabilir.
Çocuklarda Sistit Belirtileri
- Sinirlilik
- İştah kaybı
- Mide bulantısı, kusma
- Mide ağrısı
- İdrar yaparken zorlanma
- Normalden fazla idrar yapma
- Yüksek ateş olarak sıralanabilir.
Sistitte Acil Doktora Başvurulması Gereken Belirtiler
- Sırt ağrısı
- Mide bulantısı, kusma
- Titreme ve yüksek ateş
- İdrarda kan
- Ağrılı idrara çıkma
- Antibiyotik kullanımına rağmen şikayetler geçmemişse
- Geçmişte idrar yolu enfeksiyonu yaşanmış ve benzer belirtiler yaşanıyorsa acilen doktora başvurulmalıdır.
İnterstisyel Sistit Belirtileri
İnterstisyel sistit belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Belirtiler;
- Vajina ve anüste ağrı
- Kronik pelvik ağrı
- Erkeklerde testis ve anüs ağrısı
- İdrar yapmada aciliyet hissi
- Mesane doluyken ağrı
- Cinsel birliktelik anında ağrı
Bu tür belirtilerin şiddeti hastadan hastaya farklılık gösterebilir. Belirtiler kronik idrar yolu enfeksiyonu belirtileriyle benzer olsa da enfeksiyon söz konusu değildir. Eğer enfeksiyon ürüner sistemi etkilerse şikayetler kötüleşebilir.
BÖLÜM 2Sistit Nedenleri
Sistit vücuda giren bakterilerin mesaneye ulaşması sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bakteriyel enfeksiyon haricinde birçok neden sistite neden olabilir.
- Duş jeli, kullanılan ped gibi kimyasal içeren ürünler
- Antibiyotik, kemoterapi ilaçları, radyoterapi
- Prostat büyümesi
- Böbrek taşları
- Doğum kontrolü için kullanılan diyafram
- Şeker hastalığı
- Mesane kanseri
- Besin alerjileri
- Hormonal bozukluklar
- Menopoz ve gebelik süreci
- Yetersiz beslenme
- İdrar yoluna yerleştirilen katater ya da tampon
- Aşırı cinsel birliktelik
- Mesanede cerrahi nedeniyle oluşan hasar
- Mesane travması
- Genetik yatkınlık
- Pelvik taban kas disfonksiyonu
- Omurilik yaralanması
BÖLÜM 3Sistit İçin Hangi Doktora/Bölüme Gidilir?
Sistit şikayetleri doğrultusunda tanı ve gerekli tedavi için Jinekoloji ya da Ürologlara başvurulabilir.
BÖLÜM 4Sistit Tanısı
Sistit tanısında doktor hastanın öyküsünü aldıktan sonra idrar tahlili, bakteri ve mantar kültürleri, sistoskopi gibi yöntemlere başvurabilir.
BÖLÜM 5Sistit Tedavisi
Sistit tedavisi için yapılan testlerin sonucu çıkana kadar antibiyotik tedavisi uygulanır. Test sonuçları alındıktan sonra gerekli görülürse kullanılan antibiyotiklerde değişikliğe gidilebilir. Eğer sistit kronik gelişiyorsa tedavide sabırlı olunmalıdır. Çünkü tedavi süreci zorlu ve uzun olabilir.
Yaşanan belirtileri hafifletmek için ağrı kesiciler kullanılabilir. Su tüketimi arttırılmalıdır. Su tüketimi mesanede gelişen enfeksiyonun temizlenmesini kolaylaştırır. Yaşanan ağrı için karın bölgesine sıcak su torbası konabilir. Şikayetler hafifleyene kadar cinsel birliktelikten uzak durulmalıdır.
Bu tedavi yöntemleri haricinde sistit cerrahi yöntem kullanılarak da tedavi edilebilir. Ancak cerrahi sistitte en son çare olarak kullanılır. Eğer bölgede yapısal bir bozukluk varsa ve sistit kronik bir hal almışsa cerrahiye başvurulabilir.
BÖLÜM 6Sistise Ne İyi Gelir?
Sistit için evde uygulanacak alternatif tedaviler sayesinde belirtileri hafifletilebilir ve rahatlama sağlanabilir.
Kızılcık Suyu: Bakterilerin üriner sisteme yapışmasını önlemek için kullanılabilir. Hazırlanan suya şeker eklenmeden içilmelidir.
Elma Sirkesi: Doğal bir antibiyotik olarak sistite karşı kullanılabilir. Bölgede oluşan enfeksiyon üzerinde oldukça etkilidir.
Karbonat: İdrarda asiti dengeleyerek sistite karşı iyi gelir.
Ananas: Sistit semptomlarını azaltmak için ananas faydalarından yararlanılabilir. Direkt meyve olarak yenebileceği gibi suyu sıkılarak da içilebilir.
Yeşil Çay: Sistit için gün içine dağıtılarak üç fincan içilebilir. Mesanede gelişen inflamasyonu önleyici etkiye sahiptir.
Sarımsak: Doğal antibiyotik etkisi olan sarımsak, bakterilerle mücadele etmek için oldukça faydalıdır.
Zencefil Çayı: İltihaba karşı kullanılacak zencefil çayı, bölgede gelişen iltihap ve ağrıyı hafifletici etkiye sahiptir.
Maydanoz Suyu: Ferahlatıcı ve rahatlatıcı etkisinin yanı sıra enfeksiyon üzerinde de etkilidir. Ayrıca mükemmel bir diüretik olarak kullanılabilir.
Ekinezya: Doğal antibiyotiklerden biridir. Bölgede oluşan virüsleri yok etmek ve bakterilerle mücadele için kullanılabilir.
Kırk Kilit Otu: İdrar yolu enfeksiyonuna karşı faydalı olan kırk kilit otu hem de idrar akışını düzenler.
Probiyotikler: Mesanede gelişen enfeksiyonlarda oldukça etkilidir. Kapsül şeklinde ya da probiyotik içeren yiyecekler sayesinde alınabilir.
C Vitamini: Tekrarlayan sistite karşı C vitamini ağırlıklı beslenmek faydalı olur. Takviye olarak da tavsiye edilebilir. Zararlı bakterilerin vücuda girmesini engeller ve bağışıklık sistemini hastalıklara karşı korur.
Epsom Tuzu: Kaslarda ve vücudun genelinde gelişen ağrıyı hafifletmek için kullanılabilir. Magnezyum içeriği yüksek olan epsom tuzu sistit için oldukça faydalıdır. Banyo suyuna ilave edilerek kullanımı yapılabilir.