Osteoporoz

Osreoporoz halk arasında kemik erimesi hastalığı olarak bilinmektedir. Dünyada ve ülkemizde yaygın olarak görülen osreoporoz, kemiklerimizin birim hacimlerindeki mineral yoğunluğunun azalması sonucu, kemiklerimizin zayıf düşmesi ve kırılır hale gelmesi olarak bilinir. Bu hastalık vücudumuzdaki bütün kemikleri etkilese de en fazla bilek, kalça ve omurlarda tahribata yol açmaktadır. 50 yaş üstü kadınları daha fazla etkileyen bu sorun bir iskelet sistemi hastalığıdır. Hastalık nedeniyle kemiklerde meydana gelen kırıklar ya da sakatlıklar ciddi sağlık sorunları haline gelebilmektedir. Yaşlı nüfusunun artışı ile birlikte kemik erimesi önemli bir sağlık sorunu halini almıştır. Bu hastalıkta kemiklerin gelen darbelere karşı direnci azalır. Kısacası basit bir çarpma veya düşme anında kemiklerde kırılmalar meydana gelebilir. Bu nedenle ilerleyen yaşlarda bu sorunla karşı karşıya kalmamak için çocukluk ve gençlik dönemlerinde yeteri seviyelerde kalsiyum tüketmek son derece önemlidir.

Erken teşhis için 70 yaş üzerindeki erkeklerin ve 65 yaş üzerindeki kadınların kemik yoğunluk ölçümü yaptırması, hastalığın var olma ihtimaline karşı etkin tedavi uygulanmasını sağlar. Bu test esnasında herhangi bir ağrı oluşmaz ve yan etki görülmez.

• En ufak darbelerde bile kemiğinde kırık meydana gelenler
• Kortizon içerikli ilaç kullananlar veya kortizon tedavisi görenler
• Romatizma, tiroid veya emilim bozukluğu gibi hastalığı bulunanlar
• Bel ve sırt omurlarında şekil değişikliği olanlar

• Sırt bölgesinde ağrı meydana gelmesi
• Boyun ve bel ağrıları
• Boy kısalması
• Kambur ve öne eğik vücut şekli
• Omurga, kalça ve el bileği gibi kemiklerde kırık oluşumları
• İleri derecede kemik erimesi bulunanlarda en  ufak darbede bile kemik kırılması
• Kemiklerde hassasiyet gelişmesi
• Kemiklerin erimesi sebebiyle bedende şekil bozuklukları

İlerleyen yaşla birlikte hemen hemen herkeste kemik erimesi görülebilir. Bazı risk faktörleri hastalığın ciddi boyutlara ulaşmasına sebebiyet verebilmektedir. Ancak ne yazık ki, yaş, ırk ve genetik yapı gibi risk faktörlerini değiştirebilmek bizim elimizde değildir. Diğer risk faktörleri ise hareketsiz yaşam, sigara kullanımı, düzensiz beslenme ve çocukluk döneminde yeterli seviyede kalsiyum alınmamasıdır.

Yeterli seviyelerde kalsiyum tüketilmesi, ileri yaşlarda kemik sağlının korunması üzerinde büyük rol oynar. Kalsiyum, magnezyum, çinko, bakır gibi mineral ve vitaminlerin tüketimi osteoporoz riskini azaltırken, çok fazla tüketilen sodyum, protein, alkol, kafein ve sigara gibi unsurlar hastalığın riskini fazlasıyla artırmaktadır. Gün içerisinde düzenli yapılacak egzersizler de kemik erimesi probleminin önüne geçen diğer bir unsurdur. 

Kemik erimesi teşhisi, kemik yoğunluğu ölçüm cihazı aracılığı ile yapılır. Bu ölçüm kısa sürer ve ağrı yaratmaz. Ölçüm sonucunda düşük kemik yoğunluğu teşhisi konulabilir. Kemikteki mineral yoğunluğunun düşük olmasına bağlı olarak kemik erimesi riski de aynı oranda yüksek olur.

Osteoporozdan korunmak için gün içerisinde yeterli D vitamini ve kalsiyum alımı yapılmalıdır. Kalsiyum, süt ürünleri dışında bazı yeşil yapraklı sebzelerde de bulunmaktadır. Uzmanlar tarafından önerilen günlük kalsiyum tüketimi ise; 1 kase yoğurt, 1 dilim peynir, 1 bardak süt ve 1 tabak yeşil yapraklı sebze şeklinde olmalıdır. 

D vitamini ayrıca güneşe maruz kalınması halinde de üretilebilir. Gün içerisinde 15 dakika kadar güneş ışığının altında kalınsa bile vücut için gereken D vitamini depolanmış olur. Ancak ilerleyen yaşlarda vücudun kendi kendine D vitamini yapımında azalmalar olur. Bu durumda yumurta sarısı ve balık gibi besinlerin tüketilmesi D vitamini seviyesini ihtiyaç duyulan hale getirecektir.