Migren

Migren, kişilerin günlük yaşamını olumsuz etkileyen, gün içerisindeki gerçekleştirdiği aktivitelerin kısıtlanmasına neden olan bir baş ağrısı tipidir. Genellikle ense, göz çevresi veya şakak bölgesinde başlar ve ağrının çeşidine göre hareket ettikçe kötüleşebilir. Ağrıya genellikle ışığa ve sese hassasiyet, bulantı, kusma gibi semptomlar eşlik edebilir.

Hastaların ışık olmayan bir oda da uyumak istemeleri veya kusması migren atağını hafifletmeye ve sonlanmasına yardımcı olur. Bu ataklar hastalarda farklılık gösterebilir. Örneğin; aralıklarla tekrarlayan migren atakları “episodik migren” olarak bilinir. Ataklar son üç aylık süre içinde ayda 15 gün ve üzerinde oluyorsa bu duruma “kronik migren” denmektedir. Kronik migrene genellikle depresyon, kaygı bozuklukları ve uyku sorunları eşlik edebilir. Kronik migren tedavi edilmediği takdirde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Migren; sebebi tam olarak bilinmemekle beraber çevresel veya genetik faktörlerinde rol oynadığı bilinmektedir. Atakların ortaya çıkmasında, serotonin hormonu da dahil olmak üzere beyin kimyasallarında yaşanan dengesizliklerin neden olduğu düşünülmektedir.

Migren atakları esnasında beyin zarlarında ağrıya neden olan bazı kimyasallar salgılanır ve bu da migren ağrısının ortaya çıkmasına neden olur. Kalsitonin gen-ilişkili peptid (CGRP), migren ağrısında rol oynayan önemli hormonlardan birisidir.

• Kadınlarda oluşan hormonal değişiklikler sebebiyle migren ataklarının ortaya çıkması kolaylaşır. Östrojen hormonu dalgalanmaları birçok kadının baş ağrılarını tetikleyebilir. Migren sorunu olan kadınların, östrojen seviyesinin azalmasıyla adet öncesi ya da devamında baş ağrısı yaşayabilirler. Gebelik veya menopoz dönemi migrenin ortaya çıkmasına neden olabileceği gibi, mevcut migren ataklarının seyrini değiştirebilir.
• Doğum Kontrol Hapları (oral kontraseptif) ve hormon replasman (yerine koyma) tedavisi gibi hormon içerikli ilaçlar da migrenin seyrini kötüleştirebilir.
• Bazı besin maddeleri; eskimiş peynir, tuzlu ve işlenmiş gıdalar migren ataklarını tetikleyebilir. Birçok yiyecekte bulunan koruyucu monosodyum glutamat ve tatlandırıcı aspartamın, migreni tetikleyebildiği bilinir.
• Yemek düzeninin değişmesi ya da öğün atlamakta migren ataklarını tetikleyen diğer bir faktördür.
• Kafein ve alkol içerikli içecekler de atakların gelişmesinde önemli rol oynar.
• Stres, her hastalıkta olduğu gibi migren ataklarında da önemli bir rol oynar. İş yeri veya ev hayatında yaşanan stres, sık migren ataklarının nedenlerinden olabilir.
• Parlak ışıklar, yüksek sesler ya da güneş ışığına maruz kalmak migren atağını başlatabilir. Bazı koku çeşitleri örneğin; parfüm de dahil olmak üzere, sigara dumanı, tiner gibi bazı kokular migren atağını tetikleyebilir.
• Uyku ve uyuma düzenindeki değişiklikler de migrenin bilinen tetikleyicileri arasındadır. Uykusuzluk, uyku kalitesindeki bozulmalar, aşırı uyku ve jet lag gibi durumlar migren atağının sıklaşmasına ya da ortaya çıkmasına neden olabilir.
• Yoğun fiziksel efor ve cinsel aktivite migren ataklarını ortaya çıkabilir.
• Çevredeki hava basıncı ya da barometrik değişiklikler migreni tetikleyebilir.

Hasta doktor görüşmesi esnasında nöroloji uzmanı tarafından herhangi bir ileri tetkik yapılmasına gerek olmadan teşhis konulabilir. Migren belirtilerine uymayan alışılmadık, farklı özelliklerde ağrı olduğu durumlarda nöroloji uzmanı olası diğer nedenleri ortadan kaldırmak için bir takım testler uygulayabilir.

Çeşitli laboratuvar, görüntüleme testleri ve radyolojik incelemeler sonrasında migren dışında baş ağrısına neden olabilecek nedenler dışlanmış olur.

Migren tedavi sürecinde kullanılan ilaçlar, baş ağrısının gerçekleştiği esnada ağrıyı ortadan kaldırmada ya da eşlik eden bulantı, kusma gibi belirtileri durdurmada yardımcı olabilir. Migren tedavisinde kullanılan birçok ilaç mevcuttur.

Epilepsi, depresyon ve hipertansiyon gibi başka hastalıkları tedavi etmek için kullanılan bazı ilaçların, aynı zamanda migren sorununa iyi geldiği bilinmektedir. Yeni dönemde uygulanan tedaviler arasında aynı zamanda estetikte de kullanılan botoks tedavisi de yer alır.