Kümülüs Bulutları

  Kümülüs bulutları, alçak bulutlar sınıfından, birbirinden ayrı ve kabarık görüntüye sahip olan bulutlardır. Kümülüs bulutlarının gelişme şekli dikeydir ve tabanları yassıdır. Güneş ışığını yansıttıklarında beyaz ve parlak bir görünüme sahip olurken Güneş arkalarındayken oldukça karanlık bir görünüme sahip olurlar. Kümülüslerin gökyüzündeki konumlanmaları ise dağınık haldedir. Kümülüs bulutları genel olarak güneşli günlerde görülür. Güneşin yeri ısıtacak kadar gökyüzünde bulunduğu zamanlarda termal veya konveksiyon akımları olrak bilinen hava akımları oluşur ve bu hava akımların gökyüzüne yükselmesiyle kümülüsler hayat bulmuş olur. Kümülüsler kapalı kasvetli havalarda görülen bulut topluluklarından oldukça farklıdır. Latincede 'yığın' anlamına gelen kümülüs, kümeler halinde bir arada bulunan bulutlardır.

   Kümülüs bulutları diğer tüm bulutlar gibi aslında sudur. Bize su gibi gözükmemelerinin sebebi, suyun metreküpte 10.000.000.000 kadar minik damlacık şeklinde olmasıdır. Bir kapta bulunan su için tek bir yüzey varken, bulutta sayısız minik yüzey bulunur ve bu yüzeyler ışığı tüm yönlere doğru yansıtır, bu durum buluta dağınık ve süte benzer bir görünüm verir.

  Kümülüs bulutları 600-900 metrede, Antartika kıtası haricinde Dünya'nın her yerinde oluşabilir. Antartika'da oluşmamasının sebebi ise karanın termallerin oluşamayacağı kadar soğuk olmasıdır.

  Kümülüs türleri aşağıdaki gibidir,

1. Humilis: Yağış getirmeyen bu bulutların Latincedeki anlamı 'mütevazı'dır. Hümilis, kümülüs bulutlarının en küçük halidir ve enleri boylarından daha geniştir ve basık bir görünümleri vardır.
2. Mediokris: Yağış getirmeyen bu bulutların tepe görünümlerinde çıkıntılar vardır. Boyları ve enleri aynı genişliktedir.
3. Kongestus: Kısa süreli sağanak yağmurlara sebep olurlar. Dikey olarak yayılımı en çok olan kümülüs türüdür, boyları enlerınden daha geniştir. Görünüm olarak üst kısımları pamuk yığınlarını andırır.
4. Fraktus: Yağmur bulutlarının altında, nemli havada oluşurlar. Şekil olarak daha az kabarık, daha belirsiz ve dağınıktırlar. Bu tür, kümülüsün onuncu dakikasında dağılmaya başladığında aldığı şekildir.

  Bulut cinslerinin her birinin ayrıldıkları türlerden başka olası bir çok çeşitleri vardır. Kümülüs radiatus bunlardan biridir. Bulutlarda çeşit, onların en çok gözlemlenen görünümlerini ifade eder. Kümülüs bulutları için kabul edilen tek çeşit kümülüs radiatustur.

1. Kümülüs Radiatus: Kümülüsler rüzgarın yönü doğrultusunda şeritler halinde dizilerek bu görünümü oluştururlar. Paralel uzanan sokaklara benzerler.

  Eski Hindu ve Budist'ler, kümülüslerin fillerin tinsel akrabaları olduklarına inanmışlar, Hindistan'ın yüksek sıcaklarında onlara yağmur getireceğine inandıkları için de fillere tapmışlardır. Bu Budist ve Hindu'lar ayinleri esnasında fillere 'Megha' ismini vermişler, bu sözcük Hintçede 'bulut' anlamına gelmektedir. Sanskrit kültürünün yaratılış efsanelerinde fillerin, zamanın başlangıcında yaratıldıklarına ve beyaz renkli oldukları, istediklerinde şekil değiştirebildikleri ve uçmak için kanatlarının bulunduğu, en önemlisi de yağmur yağdırabilme gücüne sahip oldukları anlatılır. Günümüzde hala bulutlarla yakınlıkları olduğuna inanılmaktadır.

  Kümülüs bulutları genel olarak güzel havalarla bilinir ama bu her zaman doğru değildir. Her bulut belirli şartlarda yağmur taşıyan bulutlara dönüşebilir. Yağmur taşımayan kümülüs humilis ve mediokris bulutlarının bazen yağmur taşıyan kümülüs kongestus bulutlarına dönüştükleri görülebilir, bu da gök gürültüsü ve orta ve şiddetli yağış anlamına gelen kümülonimbus bulutlarına dönüşme yolunda oldukları anlamına gelir. Kümülüs humilis ve mediokrislerin kümülüs kongestuslara dönüşmeleri tropikal bölgelerde sıklıkla görülebilirken ılıman iklimlerde daha az rastlanan bir durumdur. Öğle vaktinden önce kümülüs humilis ve mediokrislerin dikey olarak yükselerek kümülüs kongestusa dönüştüğünü görüyorsak eğer yüksek olasılıkla öğleden sonra şiddetli bir sağanak bizi bekliyor demektir.

  Bir kümülüs bulutunu şekil olarak, 'en bilindik ve genel bulut' diyerek anlatabiliriz.  Küçük bir çocukken çizdiğimiz resimlerdeki kabarık bulutlardır onlar. Kümülüs bulutlarının bir karnabahar görüntüsüne sahip olduğunu söyleyenler de vardır.