Kuduz

Kuduz, bir virüsün neden olduğu ve kişinin ölümüne sebep olan bir hayvan hastalığıdır. Hastalığa neden olan virüs, merkezi sinir sistemini olumsuz yönde etkiler ve beyinde iltihaplanmaya yol açar. Köpek başta olmak üzere birçok evcil ve vahşi hayvan bu virüsü taşıyabilmektedir. Hasta bir hayvanın insanı ısırması ile kuduz bulaşır. Hastalığın ilk belirtileri grip hastalığı ile benzerlik gösterir. İlerleyen günlerde ise ağız köpürmesi, uykusuzluk, halüsinasyon görme, yutma güçlüğü, kısmi ya da tam felç, saldırgan davranışlar ve su korkusu (hidrofobi) gibi belirtiler ortaya çıkar. Kuduz hastalığını teşhis etmek zordur ve tedavisi olmaması nedeniyle vakalar ölümle sonuçlanır. Bu nedenle kuduz şüphesi olan kişiler en yakın acil servise gidip kuduz aşısı yaptırmalıdır.

Kuduz hastalığına neden olan rabies virüsünü, enfekte olan hayvanlar tükürük bezlerinde taşır. Hayvanın ısırması veya tırmalaması sonucu hastalık bulaşır. Çok nadir durumlarda, kişide var olan açık yarayı enfekte olan hayvanın yalamasıyla da kuduz bulaşabilir. Hastalığı taşıyan kişiden doku veya organ nakli yapıldığında da kuduz bulaşma ihtimali yüksektir.

Kuduza yakalanan hayvanlar tedavi edilmediği taktirde 7-10 gün içerisinde ölür. Kuduzun hayvanlarda 3 evresi bulunmaktadır. Bunlar;

Başlangıç Dönemi :  Bu evre 2-3 gün sürmektedir. Kuduz bulaşan hayvanın huylarında büyük değişiklikler görülür. En uysal bir hayvan bile hırçınlaşır ya da tersi olarak hırçın bir hayvan içedönük hale gelir. Bu dönemde her şeyden korkmaya başlarlar. Evcil olan bir hayvan evden uzaklaşabilir ve yine bu dönemde çok fazla susayabilirler.

Saldırganlık Dönemi : Bu evre 4 gün kadar sürmektedir. İlk evrede her şeyden korkan hayvan, saldırganlık döneminde korkusuz hale gelir. Öyle ki; köpeklerden korkan bir kedi bile kuduz olması halinde tüm köpeklere korkusuzca saldırabilir. Bu dönemde evcil hayvanlar sahiplerinin hiçbir sözünü dinlemez ve verilen komutlara uymazlar. Gözlerinde kızarıklık ve irileşmeler olur. Yutkunma zorluğunun da başlaması ile beraber ağızlarından salya akmaya başlar. Yemedikleri ot, taş gibi nesneleri yemeye çalışır ve sık sık idrar yaparlar.

Felç Dönemi : Bu dönem kuduzun son evresidir ve 3-4 gün sürmektedir. Öncelikle ısırılan organlar felce uğrar ve sonrasında tüm vücuda yayılır. Hayvanın miyavlama veya avlama sesleri daha da artar ve sürekli dengesini kaybettiği için sarhoş gibi yürür. Bu belirtilerden sonra ölür.

• Başlangıçta griple benzer belirtiler görülür
• Ateş ve karıncalanma
• Baş ve boğazda ağrı oluşumu ve öksürük
• İştahsızlık, karın ağrısı
• Bulantı, kusma ve ishal
• Kas güçsüzlüğü ve kırıklık
• Isırılan bölgede yanma hissi

• Isırılan bölgeyi bastırmadan bol sabunlu su ile temizleyin. Bu işlem virüsün temizlenmesini sağlayabilir.
• Yaraya mümkünse basit bir pansuman yapılmalıdır. Hatta alkol ile de temizlenebilir.
• Isırılan yer, baş bölgesine yakın ise hiç vakit kaybetmeden en yakın hastanenin acil bölümüne gidilmelidir.
• Isıran hayvan etkisiz hale getirilmeli veya yakalanmaya çalışılmalıdır. Yakalanması halinde sağlık ekiplerine teslim edilmelidir. Şayet vahşi bir hayvansa ve yakalama koşulları bulunmuyorsa öldürülmelidir. Hayvanı öldürürken baş bölgesine darbe vurulmamasına dikkat edilmelidir. Sağlıklı bir kuduz teşhisi için hayvanın kafa bölgesinde tahribat olmaması gereklidir.

Aşı, 1885 yılında Louis Pasteur ismindeki Fransız bilim adamı tarafından bulunmuştur. Kuduz aşısı yetişkin bireylerde kola, 2 yaşın altındaki çocuklarda ise uyluk bölümüne yakın 5 doz olarak yapılmaktadır. Hayvanın ısırdığı gün aşılanma başlar. Sonraki 4 doz ise sürecin 3, 7, 14 ve 28'inci günlerinde vurulur. Aşırılar günü geçirilmeden vurulursa kuduzdan %100 olarak korunma sağlanır.