Karnak Tapınağı

Karnak adıyla da bilinen Karnak Tapınağı, Mısır’da Luksor kenti yakınlarında bulunan tapınak, şapel, sütun ve binalar kompleksidir. Kompleksin inşaatı, Orta Krallık'ta I.Senusret döneminde başlamış ve Ptolemaik Krallığı'na dek devam etmiştir. Karnak çevresindeki "Ipet-isut" olarak bilinen alan, Eski Mısır'daki hanedanlıkların Tanrı Amun'a ibadet ettikleri ana yerdi. Luksor'un 2,5 kilometre kuzeyinde yer alan bir köy olan El-Karnak, adını Karnak Kompeksi'nden almıştır. 

• Karnak Tapınak Kompleksi, Mısır'da, Kahire yakınlarındaki Gize Piramidi'nden sonra en çok ziyaret edilen ikinci tarihi yerdir. Kompleks, çok sayıda tapınak ve binanın bulunduğu geniş bir açık alan ve Karnak Açık Hava Müzesi'ni kapsamaktadır. Yalnızca en büyüğü halka açık olan dört ana bölümden oluşmaktadır. Karnak terimi, çok kişi tarafından genellikle Amun-Ra Bölgesi ile karıştırılmaktadır. Çünkü çoğu ziyaretçinin gördüğü tek kısım orasıdır. Diğer üç bölüm olan, Mut Bölgesi, Montu Bölgesi ve IV. Amenhotep  Tapınağı ziyaretçi girişine kapalıdır. Ayrıca Mut Bölgesini; Amun-Re Bölgesi ve Luksor Tapınağı'na bağlayan birkaç küçük tapınak vardır.
• Kompleksin ilk dönemlerinde inşa edilen Mut Bölgesi henüz restore edilmemiştir. Ana tapınak ise, Hatshepsut tarafından tahrip edilmiş ve kısmen restore edilmiştir. 
• Karnak ile Mısır'daki diğer tapınak ve alanların çoğu arasındaki en dikkat çekici fark, inşa edilmesi süresidir. Kompleksi inşaatı Orta Krallık'ta başlamış ve Ptolemaik Krallığı'na kadar devam etmiştir. Yaklaşık otuz firavun inşaata katkıda bulunmuş;, kompleksin benzersiz bir boyuta, karmaşıklığa ve çeşitliliğe ulaşmasını sağlamıştır. Karnak Kompleksi'ni özel kılan çok sayıda yönü vardır. Bunların bazıları benzersizdir. Temsil edilen tanrılar, Eski Mısır inanç sisteminin ilk dönemlerinden başlayıp, son dönemlerine kadar uzanmıştır. Ayrıca, -tahrip edilmiş olmasına rağmen- Firavun IV. Amenhotep (Akhenaten) tarafından yaptırılmış erken dönem tapınaklarından biri de kompleksin içinde yer almaktadır. 
• Karnak'ın en ünlü bölümlerinden biri, Amun-Re bölgesindeki "Hipostil Salonu"dur. Bu salon, 16 sıra halinde 134 büyük sütunla 5.000 m²'lik bir alana sahiptir. Kolonların 122 tanesi 10 metre yüksekliğinde, diğer 12 tanesi ise üç metrenin üzerinde bir çapa sahip olmakla birlikte 21 metre yüksekliğindedir.
• Bu sütunların üzerindeki arşitravların 70 ton olduğu tahmin edilmektedir. Arşitravların insan gücüyle bu yüksekliğe kaldırılmış olabilme ihtimali bulunmaktadır. Bu son derece zaman isteyen ve muazzam bir dengeyle efor gerektiren bir iş olacaktır. Nasıl yerleştirildiklerine dair en yaygın teori; kum, çamur, tuğla veya taştan yapılmış rampalarla taşların yukarı çekildiği yönündedir. Rampaların tepesinde, megalitleri çekmek için tahta veya parke taşları kullanıldığı tahmin edilmektedir.
• 2009 yılında UCLA, Karnak Kompleksi'ndeki yapılan dijital rekonstrüksiyonlarını içeren bir web sitesi açmıştır.

• 11. hanedanlık zamanında yapımına başlanan Karnak Kompleksi'nin, tamamlandığında bu boyutlara ulaşacağı bilinmese de; başlangıç aşamasında da küçük bir tapınak inşa etme hedefiyle yola çıkılmadı. Thebes'in ilk tanrıları olan Mut ve Montu'ya adanan ilk yapılar, işgalciler tarafından tahrip edildi. Tapınak alanında bilinen en eski eser, Amun-Re’dan bahseden ve Elevent Hanedanı'ndan kalma küçük, sekiz taraflı bir sütundur. 
• Amun-Re Bölgesinde'ki ilk büyük çaplı inşaat çalışmaları, Thebes'in Eski Mısır'ın başkenti olmasıyla gerçekleşmeye başladı. Firavun I.Thutmose, tapınağın en eski bölümü olan ve dördüncü ve beşinci direkleri birleştiren bir muhafaza duvarı inşa etti. Bu duvar hala yerinde durmaktadır.
• Ardından, tapınağın girişinde dikilen, zamanının en uzun sütunları yapıldı. Bu sütunlardan biri hala, tarihteki dikilitaşların en eskilerinden biri olarak durmaktadır. Diğer sütun ise devrilip ikiye ayrılmıştır. Alandaki yapılardan bir diğeri, Kırmızı Şapel'dir (Chapelle Rouge). Bu şapel, tapınak olarak kullanılıyordu.
• Hipostil Salonu'nun inşaatına 18. hanedanlık döneminde başkandığı tahmin edilmektedir. 19. hanedanlığın firavunu Merneptah ise, Luksor Tapınağı'na giden yolun üzerindeki Cachette Mahkemesi'nin duvarlarını yaptırdı. Merneptah bu duvarlarda, deniz halklarına karşı kazandığı zaferlerin tasvir edilmesini istedi.
• Amun-Re'nin yerleşim bölgesindeki son büyük değişiklik, Thirtieth Hanedanlığı tarafından tüm bölgeyi saran devasa duvarların eklenmesi oldu.
• MS 323'te Roma imparatoru Büyük Konstantin, Hristiyanlık dinini tanıdı. 356'da Mısır'ı ele geçiren II.Konstantius, pagan tapınaklarının kapatılmasını emretti. Karnak bu dönemde çoğunlukla terk edildi ve harabeler arasında Hıristiyan kiliseleri kuruldu. Bu kiliselerin en meşhur örneği, "III.Thutmose Festival Salonu"dur.

• Amun-Re Bölgesi, tapınak kompleksindeki bölgelerden en büyüğüdür ve Theban Triad'ın baş tanrısı Amun-Re'ye adanmıştır. 10.5 metre yüksekliğinde ve Pinedjem I figürünü içeren çok sayıda devasa heykel vardır. Bu tapınağın tüm sütunlarının yapımında kullanılan kumtaşları, Nil Nehri'nin 100 mil güneyindeki Gebel Silsila'dan taşınmıştır. Bölge ayrıca, 328 ton ağırlığında ve 29 metre yüksekliğinde olan en büyük yapılardan birine sahiptir. 

• Amen-Re Bölgesi'nin güneyinde bulunan bu bölge, 18. hanedan tarafından, Theban Triad'da Amun-Re'nin karısı olarak tanımlanan ana tanrıça Mut'a adına yaptırılmıştır. Bölgede Mut'a adanmış birkaç küçük tapınak ve hilal şeklinde inşa edilmiş kutsal bir göl vardır. Mut Bölgesi'nin küçük bir kısmı ziyarete açıktır.
• Bazı araştırmacılar tarafından kompleksin en eski kısmı olabileceği düşünülen bölgede, altı yüz siyah granit heykel bulundu. Zaman içinde pek çok yapısı yıkılan ve zarar gören bölgede, Johns Hopkins Üniversitesi'nden Betsy Bryan önderlik ettiği bir ekip, restorasyon çalışmaları yapmaktadır. 
• 2006'da Betsy Bryan, bölgede yüksek miktarda alkolün tüketildiği festivaller yapıldığını açıkladı. Tüm halk ve rahibelerin büyük bir keyifle katıldığı festivallere dair, on binlerce kişinin tarihi kayıtları bulundu. 
• Luksor’daki tapınak kazılarında, Firavun Hatshepsut tarafından tapınağa inşa edilmiş bir "Porch of Drunkenness" (Sarhoşluk Sundurması) keşfedildi.

• Kompleksin bu bölümü, Mutban'ın oğlu ve Theban Triad'ın savaş tanrısı Montu adına yaptırılmıştır. Kompleksin kuzeyinde bulunan bölge, diğer bölgelere göre daha küçüktür ve halka açık değildir.

• IV.Amenhotep (Akhenaten) zamanında inşa edilen tapınak, ana kompleksin doğusuna, Amun-Re bölgesinin duvarları dışına yerleştirilmişti. Mısır'ı hükümdarlık zamanı gelmeden önce ele geçiren ve olan din insanlarını baskılamaya çalışan IV.Amenhotep'in tapınağı, ölümünden hemen sonra imha edildi. Tapınak öyle planlı ve kesin bir şekilde imha edilmiş ki, kapsamı ve düzeni şu anda bilinemiyor. Bu tapınağın rahibesi, IV.Amenhotep
• öldükten sonra güçlü konumunu yeniden kazandı ve bu gücünü IV.Amenhotep'in ardından kalan her şeyi yok etmeye çalışmak için kullandı.