BÖLÜM 1Çölyak Hastalığı
Üç bölümden oluşan ince bağırsağın duodenum ve jejenum bölümlerinde bulunan villus ve mikrovilluslar, absorbsiyonun(emilimin) gerçekleşmesinde yardımcı olmaktadırlar. Normal bireylerde besinler alındıktan sonra karbonhidratların %100'ü, proteinlerin %90'ı, yağların ise %95'İ emilmektedir.
Ancak bağırsakta bulunan bu villusların genetik olarak bozulması yiyeceklerin emilmemesine neden olmaktadır. Bundan dolayı ince bağırsak özellikle 'gluten' adlı proteine ömür boyu süren ve kronikleşmiş alerji ve hassasiyet gelişmektedir. Bu şekilde gelişen rahatsızlık; 'çölyak' hastalığıdır.
Kalıtsaldır ve herhangi bir yaşta oluşabilmektedir. 15-30 aylıkta ise gelişme gerilği, bol macun kıvamında gaita ve yetersiz beslenme ile başlangıç göstermektedir.
BÖLÜM 2Belirtileri
Çocuklarda;
- Şiş ve ağrılı karın,
- Anemi,
- Kilo kaybı,
- İştahsızlık,
- Yorgunluk,
- Depresif ruh hali,
- Deri ve diş sorunları
Daha büyük yaşta çocuklarda;
- Birkaç haftayı geçen kabızlık veya ishal,
- Karın şişmesi,gaz,
- Ergenlik gecikmesi,
- Kemik erimesi,
- Genelde yaşıtlarına göre daha kısa boy ve daha az kilo.
BÖLÜM 3Tanı Koyma
- Kan testleri ve gaita incelenmesi ile tanı koymak için ilk adımlar başlamaktadır. Gaitada genelde absorbe edilememiş yağ asitleri görülmektedir.
- Son olarak ince bağırsak biyopsisi ile tanı doğrulanmaktadır.
BÖLÜM 4Tedavisi
Çölyak hatsalığının tek ve kesin tedavisi glutensiz diyettir. Hazırlanan glutensiz diyete başlandığında etki etmesi için birkaç ay geçmesi gerekmektedir.
İçerisinde gluten bulunan besinler;
- Buğday,
- Arpa,
- İrmik,
- Un,
- çavdar,
- Kepek,
- Çikolata,
- Hazır çorbalar,
- Tarhana,
- Dondurma külahı,
- Yulaf,
- Hazır salça,
- Şehriye,
- Makarna,
- Bulgur,
- Pasta...