Bipolar Bozukluk
İkiuçlu duygu durum bozukluğu adı da verilen bipolar bozukluk; beyni etkileyerek duygu durumunda, enerjide, gündelik yaşamdaki aktiviteleri sekteye uğratan psikolojik bir rahatsızlık olarak tanımlanmaktadır.
Tüm insanların duygu durumunda yaşamın gidişhatına ve olaylara bağlı olarak doğal olarak gel gitler, inişler ve çıkışlar gözlenebilir ancak, bipolar bozukluk yaşayan insanlarda bahsi geçen gel gitler ve iniş çıkışlar olaylara bağlı olmaksızın meydana gelmektedir.
Bipolar bozukluk sözkonusu olan kişilerde ani çıkışlar, öfkelenmeler, aşırı neşeli olma durumu ya da ani durgunlaşma, içe kapanma gözlenebilmektedir.
BÖLÜM 1Bipolar Bozukluğun Nedenleri
Bipolar bozukluğa neden olan etkenler kesin olmamakla beraber şu şekilde sıralanabilir:
- Günümüzde bipolar bozukluğa neden olduğu düşünülen genetik formasyon tam olarak kesin olarak ispat edilememiş olsa da yapılan araştırmalar, bu hastalığın genetik mirasla alakalı olduğunu belirtmektedir.
- Bipolar bozukluk, aile fertlerinde bu hastalığı olanlarda, olmayanlara oranla ortaya çıkmasının daha yüksek bir ihtimal olduğu bilinmektedir.
- Aile fertlerinde bipolar bozukluk hastası olan birçok kişide bu hastalığın çıkma ihtimalinin yüksek bir olasılık olduğu göz önünde bulundurulmaktadır.
BÖLÜM 2Bipolar Bozukluğun Dönemsel Belirtilileri
Bu hastalığın tüm tiplerinde, duygu durum, enerji ve aktivite seviyelerinde aşırılık ve bozukluk görülmektedir. Belirtiler hastalığın dönemlerine göre ayrı ayrı incelenmektedir.
Manik Dönem
- Aşırı enerjik ve coşkulu hissetmek
- Hareket ve aktivite seviyesindeki artış
- Aşırı heyecanlı ve sabırsız olma durumu
- Çok hızlı konuşmak ve konudan konuya atlamak
- Aşırı hassas ve alıngan olmak
- Uykuya ihtiyaç duymamak
- Konsantrasyon ve odaklanma sorunları yaşamak
- Ani düşünce ve karar değişiklikleri
- Aynı anda herşeyi bir anda yapabileceğini hissetmek
- Aşırı özgüven patlamasıyla beraber kendini çok önemli ve özel hissetmek
- Fazla para harcama eğiliminde olmak
- Cinsel aktivitelerde artış
- Cesaretin artmasıyla beraber risk alma durumunda artış gibi çeşitli davranış özellikleri gözlenmektedir.
Bu dönemde kişi, kendisinde gözlenen bu özelliklerin hiçbirini kabul etmemekte , çabuk sinirlenip aşırı tepki vermetedir.
Hipomanik Durum
- Mani döneminden daha hafif geçen bir dönem
- Kişinin duygudurumunda yükselme
- Normalden daha iyi hissetmek
- Daha üretken olmak
Bu dönem manik dönem kadar kişinin hayatını etkilememektedir. Kişi halinden memnundur ancak bu dönem sonrasında kişinin aniden manik ya da depresif döneme geçiş yapma ihtimali yüksek bir olasılıktır.
Depresif Dönem
- Mutsuz, değersiz ve umutsuz hissetmek
- Yorgunluk ve bitkin hissetmek
- Çok az ya da çok fazla uyumak
- Keyifsizilik ve zevk alamamak
- Sürekli endişeli olma hali
- Üzüntülü ve kederli ve çaresiz hissetmek
- İştahın aşırı oluşu ya da yeme isteksizliği çekmek
- Unutkanlık durumu
- İntihar ve ölümü düşünmek
Karma Dönem
Gün içerisinde hem manik hem de depresif dönemi bir arada yaşama olasığının yüksek olduğu bir dönem olarak tanımlanmaktadır. Bipoları yaşayan bazı insanlar bu dönemlerin hepsini yaşayabilirken, bazıları ise yalnızca manik ve hipomanik dönem veya depresyon dönemlerini yaşayabilmektedir.
BÖLÜM 3Bipolar Bozukluğun Tedavisi
Bipolar bozukluğun tedavisinde, başlıca ilaç ve psikoterapi yöntemleri kullanılmaktadır. Hastalığın belirtilerini kontrol etmekte en önemli ilaçlar duygudurum dengeleyicileri olmakla beraber, uyku ve kaygı sorununu da kontrol altına almak adına ek ilaçlara başvurulmaktadır.
Psikoterapi de bipolar bozukluğun tedavisinde destekleyici bir yöntemdir. Bu yöntemle beraber stresle başa çıkma, öfke yönetimi gibi sorunlar ele alınmaktadır. Ayrıca dönemsel atak ve belirtilerin de erken tanısı koymak için bu yöntemin oldukça etkili olduğu bilinmektedir.
Tüm tedaviler dışında sıklıkla hastaneye yatış da gerekebilmektedir. Manik hastalarda genellikle hasta olduğunu kabul etmeme durumu görülmektedir. Özellikle intihar eğilim riski yüksek olan ya da girişimi olmuş olan hastalara yönelik tavsiye edilen tedavi hastaneye yatış süreci hayati önem arzetmektedir.