Atmosfer

Dünya'yı çevresini sararak zararlı ışınlardan, uzayın derinliklerinden gelebilecek cisimlerden, meteorlardan koruyan, gaz ve buhar tabakasına atmosfer denir. Atmosferin bunun dışında da bir çok görevi vardır. Dünyanın ısısının dengelenmesinde, hava olaylarının oluşmasında, canlı yaşamı için gerekli olan gazları ve molekülleri tutması gibi görevleri vardır. Atmosferdeki gazların %78'ini azot, %21'ini oksijen geriye kalan %1'lik kısmı ise karbondioksit, hidrojen, helyum, neon,argon, xenon gibi gazlar oluşturur.

Atmosferde üç tip gaz vardır. 

1. Atmosferde her zaman olan ve yüzdelik oranı değişmeyen gazlar:   Azot, oksijen, asal gazlar(helyum,neon...)
2. Atmosferde her zaman olan fakat yüzdelik oranı değişebilen gazlar: Karbondioksit, su buharı, ozon
3. Atmosferde her zaman bulunmayan gazlar (Kirleticiler): SO2, CO, Duman, NO2

Dünya'da bulunan gazların yoğunlukları, sıcaklıkları farklı olduğu için yerçekiminin etkisiyle katmanlar oluşmaktadır. 

        Atmosferde 5 ana katman vardır.

• Troposfer
• Stratosfer
• Mezosfer
• Termosfer
• Ekzosfer

• Atmosferin en alt katmanıdır.
• Ekvatordan 15-17 km, kutuplardan ise kalınlığı 9-10 km'dir. Kalınlığının kutuplarda, ekvatora göre az olmasının sebebi ise kutuplarda soğuyan havanın alçalması ve merkezkaç kuvvetinin olmamasıdır.
• Bütün iklimsel olaylar bu katmanda gerçekleşir.
• Atmosfer gazlarının büyük çoğunluğu bu katmanda yer alır.
• Rüzgar, nem, buharlaşma, yatay ve dikey yönde hava akımları da bu katmanda olur.
• Su buharı da bu katmandadır.
• Stratosfer ile arasında Tropopez adı verilen bir katman yer alır.

• Troposferin hemen üstünde yer alan ve 50 km yüksekliğe kadar devam eder.
• Yatay hava hareketleri(Rüzgar) görülürken dikey hava hareketleri(Su buharı) görülmez.
• Sıcaklık ortalama olarak -55°C ile -30°C civarındadır. 
• Katmanın üst kısımlarından itibaren ozon gazlarına rastlanmaktadır.
• Mezosfer ile arasında Stratopoz adı verilen bir geçiş katmanı vardır.

• Stratosferden sonra gelen katmandır ve 80 km yükseklikte son bulmaktadır.
• Atmosfere giren göktaşlarının sürtünmenin etkisiyle yanarak kaybolduğu, halk arasında yıldız kayması olarak adlandırılır, katmandır.
• Termosfer ile arasında Mezopoz adı verilen geçiş katmanı vardır.

         Ozonosfer ve Kemosfer Tabakası olmak üzere ikiye ayrılır.

         Ozonosfer: Ozon gazlarının bulunduğu tabakadır. Güneşten gelen zararlı ultraviyole ışınlarını tutarak yeryüzüne ulaşmasını engeller.

         Kemosfer: Bazı zararlı ışınların bir kısmı burada tutulur. Gazların iyonlaşmaya başladığı katmandır.

• Mezosfer katmanından sonra gelen ve 480 km yüksekliğe kadar uzanan katmandır.
• Gazlar iyon halinde bulunur. Bu sebepten haberleşme sinyalleri ve radyo dalga ışınlarının iletimi hızlıdır.
• Sıcaklığı 650°C - 1550°C arasındadır. 
• En sıcak katmandır. 
• Auroralar(kutup ışınları) bu katmanda görülür.

• Atmosferin en dışında bulunan katmandır.
• Yapay haberleşme uydularının yer aldığı katmandır.
• Gazlar çok seyrek dağılmıştır. Bu nedenle sınırları belirgin değildir. Bu katmandan sonrası uzay boşluğudur.