Akromegali
Hormonlar, doku veya organların çalışmasını sağlayan ve düzenleyen kimyasal mesaj ileticileridir. Endokrin bezlerden salgılanıp kan yoluyla taşınmaktadırlar. Bir hormonun az veya fazla salgılanması diğer bezleri de etkileyebilmekte ve çeşitli hastalıklara yol açabilmektedir. Akromegali de bu hastalıklardan birisidir.
BÖLÜM 1Akromegali Nedir?
Hipofiz bezinin on lobu fazla çalıştığında büyüme hormonu(GH) artmaktadır. Bu hormonun aşırı yükselmesi durumunda el, ayak ve alında anormal bir büyüme meydana gelmektedir. Akromegali hastalarının hipofiz bezinde GH' ın fazla salınımına neden olabilecek iyi huylu bir tümör bulunmaktadır. Hastalığın temel nedeni de bu tümörlerdir.
BÖLÜM 2Belirtileri Nelerdir?
Akromegali hastalığının belirti ve bulguları şunlardır;
- Burunda, elde, ayakta, alında kademeli büyüme,
- Seste kalınlaşma,
- Alt çenede öne doğru uzama,
- Karaciğer ve böbreklerde büyüme,
- Terleme,
- Yorgunluk,
- Uyku apnesi...
Not: Bu hastalarda hipertansiyon, koroner arter hastalıkları ve diabet gibi hastalıklara yatkınlık gözükmektedir.
BÖLÜM 3Tanı Koyma
Akromegalide standart tanı testi OGTT denilen oral glukoz tolerans testidir. 75 g glukoz ağızdan verilmektedir. Bazal koşullarda(yemekten 12 saat sonra mutlak dinlenme hali) glukozun verilmesinden sonra 2 saat boyunca yarım saat aralıklarla kan örnekleri alınmaktadır. Normalde bu testin sonucunda kanda GH görülmemesi gerekmektedir. Ancak kişide akromegali varsa kanda GH tespit edilebilir.
Daha sonra tomografi ve MR ile hipofizdeki tümörler tespit edilebilir.
BÖLÜM 4Tedavisi Nedir?
Akromegali hastalığının tedavisindeki amaç hipofiz bezindeki tümörü kontrol altına almak, etkilerini en aza indirmek ve artışını azaltmaktır. 3 tedavi seçeneği vardır.
- Cerrahi girişim; hipofiz tümörleri cerrahi girişimle çıkarılmasıdır. Cerrahi girişimfen sonra her yılda bir kez kontroller yapılmalıdır.
- Radyoterapi; etki ve tedavi süresi daha kısa olduğu için tercih edilebilmektedir. Ama genelde ikinci veya üçüncü seçenektir.
- İlaç tedavisi; cerrahi işlemi gerektirmeyen, hastalık şiddetinin hafif olduğu durumlarda kullanılmaktadır. Tüm seçeneklerde olduğu gibi bunda da yan etki oluşma durumu yüksektir. En önemli yan etkisi safra taşlarıdır.