Srinivasa Ramanujan

Srinivasa Ramanujan, matematiksel analiz, sayı teorisi ve sürekli kesirlere önemli katkılarda bulunan Hintli matematikçidir. Ramanujan'ı matematik tarihinde eşsiz kılan özelliği, neredeyse hiçbir eğitim almamış olmasına rağmen kendi çabası ve tutkusuyla bir matematik dehası haline gelmesidir.

Güney Hindistan'da mütevazi bir ailenin çocuğu olarak doğan Ramanujan, genç yaşta parlak zekasına dair belirtiler göstermeye başladı. İlkokulu tamamladıktan sonra, 13 yaşındayken, S.L. Loney tarafından yazılan bir trigonometri kitabı buldu ve üzerinde çalışarak ustalaştı. Ardından, “A Synopsis of Elementary Results in Pure and Applied Mathematics” kitabı üzerine çalıştı. Ergenlik çağına geldiğinde, Bernoulli sayılarını biliyor ve 15 ondalık basamağa kadar Euler-Mascheroni sabitini hesaplayabiliyordu.

Kendini tamamen matematiğe adayan Ramanujan, diğer dersleriyle ilgilenmediği için üniversite öğrenimini tamamlayamadı. Yıllarca süren mücadelenin ardından, ilk makalesini “Hint Matematik Derneği Dergisi” nde yayınladı. Bir süre sonra ünlü matematikçi G. H. Hardy'e gönderdiği mektuba aldığı cevap üzerine İngiltere'ye taşındı ve bir yandan eğitimini sürdürmeye bir yandan da matematik üzerine çalışmaya başladı. 

Matematik alanında çözümünün mümkün olmadığı düşünülen teoriler üreten Ramanujan, yakalandığı verem hastalığının ardından 32 yaşında hayatını kaybetti. 

• Srinivasa Ramanujan, 22 Aralık 1887'de Erode'de, K. Srinivasa Iyengar ve eşi Komalatammal çiftinin ilk çocukları olarak dünyaya geldi. Ailesi, bulundukları bölgede yüksek bir statüye sahip olmasına rağmen, gelir düzeyi olarak parlak sayılmazdı. Babası tezgahtar olan Ramanujan'ın annesi, Ramanujan'dan sonra birkaç çocuk daha doğurdu ancak her biri bebeklik çağındayken hayatını kaybetti. 
• Ramanujan, 1889'da çiçek hastalığına yakalandı, ancak sonrasında kurtuldu. Küçük bir çocukken, anneanne dedesinin evinde çok zaman geçirirdi.
• Okuluna 1892 yılında başladı. Başlangıçta okuldan hoşlanmadı, ancak kısa bir süre sonra matematiğe ilgi duymaya başladı. 
• İlk okulu Kangayan İlköğretim Okulu'nda okuyan Ramanujan, 1897'de Town Higher School'a girdi. Burada ortaokul öğrencisi olduğu sırada, S.L. Loney'nin yazdığı bir ileri trigonometri kitabıyla tanıştı.
• 1903 yılında, G.S. Carr'ın yazdığı ve 5000 teoremlik bir koleksiyondan oluşan "A Synopsis of Elementary Results in Pure and Applied Mathematics" kitabından çok etkilendi ve aylarca üzerine çalıştı. Bu kitap, Ramanujan'ın içindeki matematik dehasını uyandırdı.
• 17 yaşına geldiğinde, Bernoulli sayılarının tamamına hakimdi ve Euler-Mascheroni sabitini 15 ondalık basamağa kadar hesaplayabiliyordu. Artık başka bir konuya ilgi duymuyor ve tüm vaktini matematiğe harcıyordu.
• 1904 yılında Town Higher School'dan mezun oldu ve okul müdürü Krishnaswami Iyer tarafından "K. Ranganatha Rao Matematik Ödülü" ile onurlandırıldı.
• Lisenin ardından kazandığı bursla "Kumbakonam Government Arts College" kayıt olan Ramanujan, matematikten başka hiçbir dersle ilgilenmediği için başarısız oldu ve bursu iptal edildi. 
• Daha sonra, Madras'taki Pachaiyappa's College'a girdi, ancak burada da aynı şeyi yaşadı. Bunun üzerine üniversiteden ayrılan Ramanujan, kendini matematik üzerine bağımsız araştırmalar ve çalışmalar yapmaya verdi. 

• Üniversiteden ayrıldıktan sonra, bir süre maddi zorluklarla mücadele etti. Ayrıca sorunları nedeniyle 1910'da ameliyat olmak zorunda kaldı. İyileşmeden sonra iş aramaya başladı.
• Madras'ta din adamı olmak için iş ararken, bu sırada bazı üniversite öğrencilerine ders verdi. Kısa bir süre sonra Hint Matematik Derneği'nin kurucusu ve tahsildar vekili V. Ramaswamy Aiyer ile bir araya gelerek bir görüşme yaptı. Ramanujan'ın çalışmalarından etkilenen Aiyer, Hint Matematik Derneği sekreteri R. Ramachandra Rao'ya onun hakkında referans mektubu yazdı.
• Rao, başlangıçta Ramanujan'ın yeteneklerine kuşkuyla yaklaşmasına rağmen, onunla eliptik integraller ve hipergeometrik seriler üzerine tartıştıktan sonra fikrini değiştirdi. Rao, Ramanujan'ın iş bulmasına yardım etmeyi kabul etti ve araştırmalarını finansal olarak destekleyeceğine dair söz verdi.
• Rao'nun referansı sayesinde Ramanujan, Madras Port Trust'ta çalışmaya başladı. Bu sırada Rao'nun matematik araştırmaları için yaptığı maddi yardımlar da devam ediyordu. Ramanujan'ın Bernoulli sayıları üzerine hazırladığı 17 sayfalık bir çalışma olan ilk makalesi, 1911'de “Hint Matematik Derneği Dergisi” nde yayınlandı.
• Makalesinin yayınlanmasıyla birlikte Hindistan'daki matematik çevrelerinde popüler hale gelen Ramanujan, 1913 yılında tanınmış İngiliz matematikçi Godfrey H. Hardy ile yazışmaya başladı.
• Hardy, Ramanujan’ın kendisine gönderdiği çalışmalardan çok etkilendi ve Cambridge Trinity College’da burs almasına yardımcı oldu. Bunun üzerine Ramanujan, 1914 yılında İngiltere'ye gitti ve Hardy ile çalışmalar yapmaya başladı.
• Matematik üzerine neredeyse eğitim almamış olmasına rağmen, Ramanujan'ın matematik bilgisi şaşırtıcıydı. Modern matematikteki gelişmelerden haberi yoktu ancak, Riemann serisini, eliptik integralleri, hipergeometrik serileri ve zeta fonksiyonunun fonksiyonel denklemlerini fevkalade derecede iyi biliyordu. Ancak akademik eğitim eksikliği yüzünden, iki katlı periyodik fonksiyonlar, klasik kuadratik formlar teorisi veya Cauchy’nin teoremi hakkında hiçbir bilgisi yoktu. Ayrıca, asal sayılar üzerine ürettiği teoremlerin birçoğu da yanlıştı.
• Bir süre sonra akıl hocası Hardy gibi yetenekli matematikçilerle yakınlaşma fırsatı buldu ve özellikle sayıların bölünmesi üzerine ilerleme kat etti. Makaleleri Avrupa dergilerinde yayınlandı ve 1916 Mart'ında kompozit sayılar üzerine yaptığı çalışmalarla "Bachelor of Science" derecesini aldı. 

• Annesinin baskısıyla 20'li yaşlarının başındayken, Temmuz 1909'da, Janakiammal adında on yaşındaki bir kızla evlendi. Hiç çocukları olmadı.
• Ramanujan hayatı boyunca çeşitli sağlık sorunları yüzünden acı çekti. Özellikle iklim ve yaşam koşullarına adapte olamadığı için İngiltere’deyken sağlığı önemli ölçüde kötüleşti. Ayrıca dini inançları yüzünden et yemiyordu ve İngiltere'de besin değeri yüksek vejetaryen yemekler bulmakta zorlandı.
• Ramanujan'a 1910'ların sonlarında tüberküloz ve ciddi bir vitamin eksikliği tanısı kondu. İngiltere'de birkaç ay sanatoryumda tedavi gören Ramanujan, 1919'da Madras'a döndü.
• İngiltere'deki tedavi sürecine rağmen tam olarak iyileşmeyi başaramayan Ramanujan, 26 Nisan 1920'de hayatını kaybetti. Öldüğünde 32 yaşındaydı.
• Doğum günü olan 22 Aralık, Tamil Nadu eyaletinde 'Bilişim Günü' olarak ilan edildi. Doğumunun 125. yıldönümünde ise, 22 Aralık Hindistan'da 'Ulusal Matematik Günü' olarak ilan edildi.
• Hintli yönetmen Gnana Rajasekaran, 2014 yılında, Ramanujan'ın hayat hikayesini anlatan "Ramanujan" adında biyografik bir film çekti.