Mikroskop
Gözle görülemeyecek kadar küçük olan nesneleri ve canlıları incelememizi sağlayan, özel mercek düzeneklerine sahip optik aygıtlara mikroskop adı veriyoruz.
Mikroskop sözcüğü, "çok küçük" anlamına gelen micro ve "nesnelere bakmaya yarayan bir aygıt" anlamına gelen scope sözcükleri kullanılarak ortaya çıkmıştır. Mikroskopla incelemeyi gerektiren, gözle görülemeyecek kadar küçük olan her şey mikroskobik olarak nitelendirilir.
Mikroskop icat edilene kadar insanlar mikroskobik ayrıntıların şaşırtıcı dünyası hakkında hiçbir bilgiye sahip değildi. Mikroskobun icadıyla insanoğlunun önünde yepyeni bir dünyanın kapıları açılmış ve önemli sorunların çözümleri, hastalıklarınçareleri bulundu.
BÖLÜM 1Mikroskobun Tarihçesi
Günümüzden dört yüz yıl önce mikroskop bilinmiyordu. Mikroskobun icadıyla tıp, doğabilim, biyoloji ve daha bir çok alanda önemli gelişmeler meydana geldi. Bu önemli gelişme bilimsel alanda bir devrim niteliğindedir.
2000 yılı aşkın bir süredir insanlar camın ışığı kırdığını farketmişse de gerçek manada bir merceğin icat edilmesi 1300'lere dayanır. 1600'lerde mercekler birleştirilerek optik aygıtlar yapılabileceği fikri ortaya çıkmıştır..
17. yüzyılın ortalarında Robert Hooke, mikroskobunda incelediği şişe mantarının resimlerini çizmişti, ancak ne bulduğunun farkında değildi. 17. yüzyılın sonlarında hollandalı bilim adamı Antonie van Leeuwenhoek de tek mercekli, elle tutulan basit mikroskoplar yapmayı başardı. Mikroskobundan gördüklerini çizimlere döktü ve aslında bakterilerin varlığını keşfettiğinin farkında değildi.
Kullanılan camların kalitesinin düşük oluşundan kaynaklı olarakk ilk mikroskoplarda yakalanan görüntüler bulanıktı. 19. yüzyıl boyuncamercekler geliştirildi ve günümüzdeki mikroskoplar ortaya çıktı. 1933'te ilk elektron mikroskobu yapıldı.
BÖLÜM 2Mikroskop Çeşitleri
Işık Mikroskobu: Genellikle eğitim alanında kullanılan ve en yaygın olarak görülen mikroskop çeşididir. Işık kaynağından gelen ıık, incelenecek objenin içinden geçerek objektif merceğine ulaşır. Işık, objektifte kırılır ve oküler vasıtasıyla gözümüze ulaşır.
Polarizasyon Mikroskobu: Boyanmış ve canlı hücreleri incelemek için uygundur. Hücre ve dokuların bazı kısımlarının polarize ışığa gösterdikleri tepkilerden yola çıkılarak ortaya çıkmış bir mikroskop türüdür.
İnterferens Mikroskobu: Objelerin değişik bölgelerinin farklı yoğunlukları sayesinde kırılma indislerinin farklılıklarının, farklı görüntüler oluşturmasıyla renkli bir görüntü ortaya çıkması mantığıyla çalışan bir mikroskop türüdür.
Stereoskopik Mikroskoplar: Üç boyutlugörüntü elde eden mikroskop türüdür. Genellikle biyoloji laboratuarlarında kullanılmaktadır.
Karanlık Alan Mikroskobu: Parazit ve bakterileri incelemede kullanılır. Güçlü aydınlatma kaynakları kullanılmıştır.
Metalurji Mikroskobu: Maden parçaların incelenmesinde kullanılır. Maden parçaları ışığı geçirmediği için kuvvetli bir ışık kaynağı kullanılmış ve bu kaynaktan gelen ışığın cisme çarptırılarak objektife yansıyan ışık yoluyla inceleme yapılması mantığıyla çalışır.
Fluorescens Mikroskop: Güçlü ışık kaynakları kullanılmış, parazitoloji ve bakteriyolojide kullanılan bir mikrskop çeşididir.
Confocal Laser Scanning Mikroskop: Lazer kullanılan optik mikroskopla elektron m,kroskobunun arasında bir mikroskop çeşididir. Nükleik asit dizilerinin incelemesinde kullanılır.
Atomik Kuvvet Mikroskobu: Bu mikroskopla atomik boyutta görüntüler elde edilir. Polimerlerin ve ileri teknoloji süper iletkenlerinkarakter çalışmaları yapılmaktadır.
BÖLÜM 3Mikroskobun Kullanım Alanları
Günümüzde mikroskoplar teknolojik açıdan oldukça gelişmiş olup çok geniş bir kullanım alanı bulunmaktadır. Mikroskopların kullanıldığı başlıca alanlar şunlardır:
- Tıp
- Jeoloji
- Adli tıp
- Malzeme bilimi
- Endüstri
- Arkeoloji
- Besinlerin incelenmesi
- Genetik
- Mikrobiyoloji
- Metalürji
- Patoloji