Gregor Mendel

"Modern genetik biliminin atası" olarak kabul edilen Gregor Mendel, Avusturyalı din adamı, biyolog ve bilim adamıdır. Asıl adı Johann Mendel olan Gregor Mendel, münzevi bir hayat sürerek kendini kalıtım bilimine adamıştır. Aynı zamanda St. Thomas Manastırı'nda çalışmış olan bir keşiştir. Kalıtım bilimine meraklı olan Mendel ilk deneylerini tavşanlar üzerinde gerçekleştirdi. Ancak hayvanlar üzerinde yaptığı deneyler din adamı kimliğiyle çatışınca bitkilere yöneldi. Franz Unger adında bir biyologtan ilham alan Mendel, botanik bilimiyle de ilgiliydi. Bitkiler üzerinde yaptığı araştırmalar onu bugün modern genetik biliminin başlangıcı olarak kabul edilen bezelye deneyine taşıdı. Sekiz yıl süren deneylerin ardından türlerin genetik özelliklerini kendilerinden sonraki kuşaklara geçirdiklerini ispatladıysa da, bu bilgi yaşadığı dönemde beklediği etkiyi yaratmadı. Mendel'in bulguları yıllar sonra genetik biliminin başlangıç noktası olarak kabul edildi ve bilim tarihindeki yerini aldı.

• Johann Mendel (Gregor Mendel) 22 Temmuz 1822'de bugün Çek Cumhuriyeti sınırları içerisinde bulunan Heinzendorf adında bir köyde dünyaya geldi. Babası Anton ve annesi Rosine Mendel'in üç çocuğundan ortancasıydı. Ailesi nesiller boyu aynı çiftlikte yaşamış ve çalışmıştı.
• Çocukluk çağında ailesinin çiftliğinde çalışan Mendel, biyolojiye olan ilgisini tetikleyecek olan arıcılık eğitimini bu dönemde aldı.
• İlkokulu doğduğu köyde okuyan Mendel, lise öğrenimini görmek için köyünü terkederek şehre yerleşti.
• Sonrasında bugün Palacky Üniversitesi olarak bilinen "University of Olomouc"ta felsefe ve fizik eğitimi aldı.

• Mendel 1843 yılında Brno'daki Augustinian St. Thomas Manastırı'na keşiş olarak girdi ve burada rahiplik eğitimi almaya başladı. Önceki yaşantısından arınmak isteyen Mendel bu süreçte Johann olan adını Gregor olarak değiştirdi.
• Bağlı olduğu manastır onu eğitim görmesi için Viyana Üniversitesi'ne gönderdi ve burada Christian Doppler'dan fizikle matematik, Franz Unger'den de botanik dersleri aldı.
• 1853 yılında manastırda öğretmenlik yapmaya başladı ve bilime olan ilgisinden dolayı meslektaşları tarafından kalıtım üzerinde çalışmalar yapmaya teşvik edildi.
• İlk etapta tavşanlar üzerinde deneyler yapan Mendel, 1856 yılında bezelyeler üzerinde araştırmalar yapmaya başladı ve safkan türlerde nesiller boyunca tutarlı kalan yedi özellik keşfetti.
• Mendel deney sürecinde binlerce bezelye yetiştirdi ve yavru türlerin karakteristik özelliklerini saptayabilmek için çapraz tozlaştırma yöntemini buldu.
• Sekiz yıl boyunca bezelye ve baklalar üzerinde deneyler yapıp, kalıtsal analizler elde eden Mendel, biriktirdiği tüm verileri 1865 yılında Brno'daki "Natural History Society"e (Doğal Tarih Derneği) sundu.
• 1866 yılında "Experiments on Plant Hybridization" (Bitki Hibridizasyonu Üzerine Deneyler) adında bir makale yayınladı.
• 1868 yılında yıllardır öğretmenlik yaptığı manastıra başrahip olarak atandı. Bu tarihten sonra sorumlulukları artan Mendel, bilimsel deneyler yapmaya vakit ve imkan bulamadı.
• Gregor Mendel'in çalışmaları yaşamı boyunca çok itibar görmediyse de, bugün genetik bilimi kapsamında "Mendel's Law on Inheritance" (Mendel'in Miras Yasası) olarak bilinen öğretinin temelini oluşturdu.

• Oldukça sevecen ve sıcak bir insan olarak bilinen Mendel, keşiş olduğu için hayatı boyunca hiç evlenmedi.
• 6 Ocak 1884 yılında, 61 yaşında iken, yaşadığı ve çalıştığı şehir olan Brno'da böbrek problemleri yüzünden hayatını kaybetti.
• 1865 yılında Avusturya Meteoroloji Derneği'ni kuran Mendel'in kalıtım üzerine yaptığı çalışmaların değeri ölümünden sonra anlaşıldı.
• Bugün adını onurlandırmak için verilen "Mendel Award", her yıl biyoloji alanında üstün başarı gösteren bilim insanlarına verilmektedir.