Depresyon

Depresyon duygudurum bozukluğu olarak sınıflandırılır veya kişilerde üzüntü, kayıp veya öfke duyguları olarak da tanımlanabilir. İnsanlar depresyonu farklı şekillerde yaşarlar. Günlük çalışmanıza müdahale ederek zaman kaybına ve düşük üretkenliğe sebebiyet verir. Aynı zamanda ilişkileri ve bazı kronik sağlık koşullarını etkiler. Örneğin; artrit, astım, kalp-damar hastalığı, kanser, şeker hastalığı ve şişmanlık depresyon nedeniyle daha da kötü bir hal alabilir. Depresyon ciddi bir tıbbi durumdur ve uygun tedavi olmadan daha da kötüleşebilir.

Depresyon, sürekli bir üzüntü durumundan daha fazlası olabilir. Major depresyon çeşitli semptomlara neden olabilir. Bazıları ruh halinizi, bazıları da vücudunuzu etkiler. Belirtiler de sürekli devam eden ya da bazen gözüken belirtiler şeklinde olabilir. Depresyon erkekleri, kadınları ve çocukları farklı şekilde etkileyebilir.

Erkeklerde depresyon belirtileri

Ruh hali: öfke, saldırganlık, sinirlilik, endişe, huzursuzluk

Duygusal: boş, üzgün, umutsuz hissetmek

Davranışsal: ilgi kaybı, artık favori aktivitelerden zevk bulamayan, kolayca yorgun hissetme, intihar düşünceleri, aşırı içme, uyuşturucu kullanma, yüksek riskli faaliyetlerde bulunma

Cinsel: Cinsel istek azalması, cinsel performans eksikliği

Bilişsel:  Odaklanamama, görevleri tamamlama zorluğu, konuşmalar sırasında gecikmeli cevaplar

Uyku: huzursuz uyku, aşırı uyku hali, gece boyunca uyuyamama, uyku hali sırasında sürekli uyanma  

Fiziksel: yorgunluk, ağrılar, baş ağrısı, sindirim sorunları

Kadınlarda depresyon belirtileri

Ruh hali: sinirlilik

Duygusal: üzgün, boş, endişeli veya umutsuz hissetmek

Davranışsal: Yapılan faaliyetlerdeki ilgi kaybı, sosyal ilişkilerden çekilme, intihar düşünceleri

Bilişsel: Düşünme ya da daha yavaş konuşma

Uyku: uyumakta zorluk çekmek, erken uyanmak, çok fazla uyumak

Fiziksel: Enerji düşmesi, daha fazla yorgunluk, iştah değişiklikleri, kilo değişiklikleri, ağrılar, ağrı, baş ağrıları, artan kramplar

Çocuklarda depresyon belirtileri

Ruh hali: sinirlilik, öfke, ruh hali, ağlama

Duygusalsal: yetersizlik (örneğin, “hiçbir şeyi doğru yapamam”) veya umutsuzluk, ağlama, yoğun üzüntü hissi

Davranış: okulda belaya girmek veya okula gitmeyi reddetmek, arkadaşlardan veya kardeşlerden kaçınmak, ölüm veya intihar düşünceleri

Bilişsel: odaklanamama, okul performansındaki düşüş, notlardaki değişiklikler

Uyku: uyumak ya da çok fazla uyumakta zorluk çekmek

Fiziksel: düşük enerji, sindirim sorunları, iştah değişiklikleri, kilo kaybı veya kazanç

Depresyonun birkaç olası nedeni vardır. Biyolojik ile çevresel etkiler en önemli nedenlerdendir. Depresyonun nedenleri genellikle sağlığınızın diğer unsurlarına bağlıdır.

Yaygın nedenler arasında şunlar bulunur:

Aile öyküsü: Ailenizde eskiden yaşanmış depresyon veya başka bir ruh hali bozukluğu varsa, depresyon gelişimi için daha yüksek bir risk altındasınız demektir.

Erken çocukluk çağı travması: Bazı olaylar vücudun korku ve stresli durumlara karşı tepki gösterme şeklini etkilemektedir.

Beyin yapısı: Beynin ön lobunun daha az aktif olması depresyon için daha büyük bir risk barındırır. Bununla birlikte, bilim adamları bunun depresif belirtilerin başlamasından önce mi sonra mı olduğunu bilmemektedirler.

Tıbbi durumlar: Bazı durumlar kronik hastalık, uykusuzluk, kronik ağrı veya dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi daha yüksek risk altına alabilir.

İlaç kullanımı: Uyuşturucu veya alkol kullanımı riski arttırabilir. Madde kullanma sorunu olan kişilerin yaklaşık yüzde 30'unun depresyona girdiği bilinmektedir.

Bu nedenlere ek olarak, depresyon için başka risk faktörleri de bulunmaktadır.  Düşük özgüven veya özeleştiri, kişisel akıl hastalığı öyküsü, bazı ilaçlar, sevilen birinin kaybı, ekonomik sorunlar veya boşanma gibi stresli olaylar bu faktörler arasında sayılabilir.

Depresyonu teşhis edecek tek bir test yoktur.  Ancak belirtilere ve psikolojik değerlendirmeye dayanarak tanı koyulabilir.  Depresyon diğer sağlık problemleriyle bağlantılı olabileceğinden, ayrıca fiziki muayene yapılabilinir ve kan testi yapılması istenebilir. Depresyon belirtileri görmezden gelinmemelidir. Ruh haliniz iyileşmezse veya daha da kötüye giderse, mutalaka tıbbi yardım alınmalıdır. Depresyon, komplikasyon riski taşıyan ciddi bir akıl hastalığıdır.

Eğer tedavi edilmezse, görülebilecek komplikasyonlar:

• Kilo alımı veya kaybı
• Fiziksel acı
• Madde kullanım problemleri
• Panik ataklar
• İlişki sorunları
• sosyal izolasyon
• İntihar düşünceleri
• kendini yaralama

Depresyon semptomların ciddiyetine bağlı olarak kategorilere ayrılabilir. Bazı insanlar hafif ve geçici dönemler yaşarken, bazıları da şiddetli ve devam eden depresif dönemler yaşayabilirler.

İki ana tür vardır: majör depresif bozukluk ve inatçı depresif bozukluk.

Majör depresif bozukluk

Major depresif bozukluk, daha ciddi bir depresyon şeklidir. Kendi başlarına gitmeyen ısrarlı üzüntü, umutsuzluk ve değersizlik duyguları ile karakterizedir. Klinik depresyon tanısı alabilmek için iki haftalık bir süre içinde aşağıdaki belirtilerden 5 veya daha fazlasını yaşamalısınız:

• Günün çoğunda depresyonda hissetmek
• Çoğu düzenli faaliyete ilgi kaybı
• Önemli kilo kaybı veya kazanç
• Çok fazla uyumak ya da uyuyamamak
• Yavaş düşünme veya hareket
• Çoğu gün yorgunluk veya düşük enerji
• Değersizlik veya suçluluk duygusu
• Konsantrasyon veya kararsızlık kaybı
• Yinelenen ölüm veya intihar düşünceleri

Kalıcı depresif bozukluk

Kalıcı depresif bozukluk (PDD), distimi olarak adlandırılır. Daha hafif, ancak kronik bir depresyon şeklidir. Teşhisin yapılması için semptomların en az iki yıl sürmesi gerekir. PDD hayatınızı büyük depresyondan daha uzun bir süre devam ettiğinden daha çok etkileyebilir.

PDD'si olan kişilerin şunları yapması yaygındır:

• Normal günlük aktivitelere olan ilgisini kaybetmek
• Umutsuz hissetmek
• Verimlilik eksikliği
• Özgüveninin düşük olması

Depresyon başarılı bir şekilde tedavi edilebilir, ancak tedavi planına uymak önemlidir.

Depresyonla yaşamak zordur ancak doğru yapılacak tedavi yaşam kalitenizi yükseltmenize yardımcı olabilir.

• İlaçlar

Doktorunuz antidepresanlar, antianxiety veya antipsikotik ilaçlar önerebilir. Depresyonu tedavi etmek için kullanılan her ilaç türünün faydaları ve potansiyel riskleri vardır.

• Psikoterapi

Bir terapistle konuşmak, olumsuz duygularla başa çıkma becerisini geliştirmeye yardımcı olabilir.

• Işık tedavisi

Beyaz ışık dozlarına maruz kalmak, ruh halinizi düzenlemeye ve depresyon belirtilerini iyileştirmeye yardımcı olabilir. Bu terapi, mevsimsel afektif bozuklukta (şu anda mevsimsel düzende majör depresif bozukluk olarak adlandırılmaktadır) kullanılmaktadır.

• Alternatif terapiler

Doktorlar akupunktur veya meditasyon gibi alternatif terapileri de önerebilmektedir. Ayrıca bazı bitkisel takviyeler balık yağı gibi depresyonu tedavi etmek için de kullanılır.

Geleneksel depresyon tedavisi, reçeteli ilaç ve danışma kombinasyonunu kullanır. Ancak deneyebileceğiniz alternatif veya tamamlayıcı tedaviler de vardır. Bu doğal tedavilerin çoğunun, iyi ya da kötü, depresyon üzerindeki etkilerini gösteren az sayıda çalışması olduğunu hatırlamak önemlidir.

Yabani zencefil

Bu güçlü kokuyu solumak beyninizdeki serotonin reseptörlerini aktive edebilir. Bu, strese neden olan hormonların salınmasını yavaşlatabilir.

Bergamot

Bu narenciye esansiyel yağının, ameliyat bekleyen hastalarda endişeyi azalttığı gösterilmiştir. Aynı fayda, depresyonun sonucunda endişe duyan bireylere yardımcı olabilir.

Papatya veya gül yağı gibi diğer yağlar

Solunduğunda sakinleştirici bir etkiye sahip olabilir. Bu yağlar kısa süreli kullanımda faydalı olabilir.

Vitaminler

Vitaminler birçok vücut işlevi için önemlidir. Araştırma, iki vitamin depresyon belirtileri hafifletmek için özellikle yararlı olduğunu göstermektedir. B vitamini seviyeniz düşük olduğunda, depresyon gelişme riskiniz daha yüksek olabilir. D vitamini beyin, kalp ve kemik sağlığı için önemlidir. Depresyonda olan kişilerin bu vitamin seviyesinin düşük olması daha olasıdır.

Egzersiz

Haftada yapılacak günlük 30 dakikalık fiziksel aktivite vücudunuzun ruh halinizi iyileştiren hormonlar olan endorfin üretimini artırabilir.

Alkol ve uyuşturucu kullanmaktan kaçının

Uyuşturucu içmek veya diğer maddeleri kullanmak kendinizi daha iyi hissetmenize neden olabilir. Ancak bu maddeler depresyon ve anksiyete belirtilerini daha da kötüleştirmektedir. Bu nedenle alkol ve uyuşturucu kullanmaktan kaçınmak gerekir.

Hayır demeyi öğrenin

Bunalmış hissetmek endişe ve depresyon belirtilerini kötüleştirebilir. Mesleki ve kişisel yaşamınızda sınırlar koymak, kendinizi daha iyi hissetmenize yardımcı olabilir.

Kendinize iyi bakın

Kendinize dikkat ederek depresyon belirtilerini de iyileştirebilirsiniz. Bu, bol miktarda uyku almak, sağlıklı bir diyet yemek, olumsuz insanlardan kaçınmak ve eğlenceli aktivitelere katılmak bir çözüm olabilir.

Depresyonun genellikle önlenebilir olduğu söylenemez. Ancak bir kez depresif bir olay yaşadığınızda, hangi yaşam tarzı değişikliklerinin ve tedavilerinin yararlı olduğunu öğrenerek gelecekteki bir bölümün önüne geçmek için daha hazırlıklı olabilirsiniz.

Yardımcı olabilecek teknikler:

• düzenli egzersiz
• bolca uyumak
• tedavilerin sürdürülmesi
• stresi azaltmak
• başkalarıyla güçlü ilişkiler kurmak         

Bipolar depresyon, kişi bir depresif atak geçirdiğinde, bazı bipolar bozukluk tiplerinde ortaya çıkar. Bipolar bozukluğu olan kişilerde ciddi ruh hali değişimleri olabilir.  Bipolar bozukluğu olan kişilerde depresyon belirtileri şunları içerebilir:

• normal faaliyetlerden kaynaklanan ilgi veya keyif kaybı
• üzgün, endişeli, endişeli veya boş hissetmek
• enerjiye sahip olmamak veya görevleri tamamlamak için mücadele etmemek
• hatırlama veya hafıza ile zorluk
• çok fazla uyumak ya da uykusuzluk
• İştah artışı veya azalması sonucu kilo alımı veya kilo kaybı
• ölüm veya intiharı düşünme

Depresyon ve anksiyete aynı anda bir kişide ortaya çıkabilir. Aslında, çalışmalar depresif bozukluğu olan kişilerin yüzde 70'inin de anksiyete belirtileri olduğunu göstermiştir. Farklı şeylerden kaynaklandığı düşünülse de, depresyon ve anksiyete benzer semptomlara neden olabilir. Bunlara sinirlilik, hafıza veya konsantrasyon zorluğu ve uyku sorunları dahildir.