Anemi Hastalığı

Anemi, kanda yeterli miktarda kırmızı kan hücresi olmadığında ya da hemoglabin olmadığında ortaya çıkan sağlık sorunudur. Kırmızı kan hücresi sağlıklı bir vücut için önemli rol oynar. Vücudun her yerine oksijen taşımakla görevli olan kırmızı kan hücreleri sağlığı bozulduğunda organlara daha az oksijen akışı sağlanır. Anemi başlayan kişilerde baş dönmesi, halsizlik, saç dökülmesi, cilt solgunluğu gibi semptomlar gelişir.

Anemi sebebiyle yaşanan belirtiler aneminin çeşidine ve anemiye sebep olan nedene bağlı olarak değişir. Başlangıcında menstrüel problemler, ülser, kanama gibi belirtiler yaygın yaşanır. 

Kansızlığa Bağlı Gelişen Anemi Belirtileri

• Konsantrasyon bozukluğu
• Çabuk yorulma
• Enerji kaybı
• Uykusuzluk problemi
• Baş dönmesi
• Bacak ağrısı
• Aktivite anında nefes darlığı
• Cilt solukluğu

Demir Eksikliğine Bağlı Gelişen Anemi Belirtileri

• Ağız kokusu ve ağız kenarı çatlakları
• Tırnak defarmasyonu
• Buz, kağıt gibi maddelere karşı açlık hissi

B12 Eksikliğine Bağlı Gelişen Anemi Belirtileri

• Dokunma hissinin kaybı
• El ve ayaklarda uyuşma, karıncalanma
• Demans
• Kol ve bacaklarda sertlik
• Yürürken yorulma
• Yürürken zorluk yaşama

Kurşun Zehirlenmesine Bağlı Gelişen Anemi Belirtileri

• Kabızlık
• Kusma
• Karın ağrısı
• Dişetlerinde renk bozukluğu

Kırmızı Kan Hücresi İmhasına Bağlı Gelişen Anemi Belirtileri

• Bacak ülserleri
• Bebeklikte gelişim geriliği
• Safra taşı problemleri
• Sarılık
• İdrarda renk değişikliği
• Orak Hücre Anemisi Belirtileri
• Yorgunluk
• Çocuklarda büyüme geriliği
• Eklem ve karın bölgesinde şiddetli ağrı
• Enfeksiyona yatkınlık

Ani Kızıl Kan Hücresi İmhası Sebebiyle Oluşan Anemi Belirtileri

• Böbrek yetmezliği
• Sarılık
• Karın ağrısı
• İdrar renginde değişiklik
• Nöbetler
• Deri altında morarma olarak sıralanabilir.

Vücudun büyük bölümü kırmızı kan hücresi yapımında görevli olsa da en önemli görev kemik iliği tarafından gerçekleştirilir. Kemik iliği kemikleirin merkezindedir ve bütün kan hücrelerinin oluşumuna yardımcı olur. Sağlıklı kan hücreleri 90-120 gün arasında üretilir, vücut eski kan hücrelerini çıkarır. Hemoglabin kırmızı kan hücrelerinde oksijen taşıyan oldukça önemli bir proteindir. Hemoglabin kırmızı kan hücrelerine renk verir. Anemi hastalığı olan kişilerde hemoglabin seviyesi düşüktür. Yeteri kadar kırmızı kan hücresi üretmek için mineraller, vitaminler ve farklı besin maddeleri gerekir. Vücut bazı nedenlerden dolayı besleyiciliğini yitirebilir;

• Beslenme alışkanlıkları (kötü beslenme)
• Mide ya da bağırsağın bir kısmının alınması gereken cerrahi işlem
• Mide ya da bağırsak astarında değişim (Çölyak hastalığı)

Anemi Nedenleri

• Kullanılan bazı ilaçlar
• Gebelik
• Ani karın ağrısı
• Kronik böbrek hastalığı
• Kanser, ülsetatif kolit
• Romatoid artrit
• Lösemi, lenfoma
• Kemik iliği ile ilgili hastalıklar
• Kan kaybı
• Bağışıklık sistemi problemleri

Anemi sebebiyle yaşanan belirtiler doğrultusunda Aile hekimliği ya da hastanelerin dahiliye bölümüne başvurulabilir. Anemi teşhis edildikten sonra hekim Sindirim Sistemi Hastalıkları Uzmanlığı (Gastroenterolog) ya da Kan Hastalıkları uzmanlığı (Hematolog) Bölümüne yönlendirebilir.

Anemi tanısı için gerekli muayene ve labaratuvar testleri yapılır. Beraberinde kan hücreleri ve alyuvarlar incelenir. Test sonuçlarına göre anemi tanısı konur. Tanıdan sonra aneminin neden gerçekleştiği araştırılır ve nedene yönelik tedaviye başlanır.

Anemi tedavisi oldukça geniş yöntemler içerir. Aneminin nedeni, çeşidine bağlı olarak tedavisi değişir. Anemi belirtiler hafif yaşanıyorsa ayaktan tedaviyle kontrol altına alınabilir. Anemi demir eksikliğine bağlı gelişmiş ve belirtiler hafifse demir eksikliğinin nedeni araştırılır ve demir takviyeleriyle kontrol altına alınır. Anemi aşırı kanamaya bağlı gelişen bir yaralanma, mide ülseri gibi nedenlerden kaynaklanıyorsa belirtileri hafifletmek ve kaybedilen kanı yerine koymak için alyuvar nakli yapılabilir. 

Anemi Çeşitlerine Göre Tedavisi

Demir Eksikliği Anemisi: Anemi demir eksikliği sebebiyle oluşuyorsa demir eksikliğini giderecek takviyeler ve diyet uygulanabilir. Demir eksikliğine sebep olan neden kanamaya yol açıyorsa kanamanın nedeni tespit edilerek ve kanamayı durduracak tedavi metotları uygulanır. Bazı durumlarda cerrahi bile gerekebilir.

Vitamin Eksikliği Anemisi: B12 vitamini ve folik asit eksikliği nedeniyle gelişen anemide bu vitaminleri karşılamak için diyet takviyeleri uygulanır. B12 vitamini emiliminde bir sorun yaşanıyorsa takviye olarak bir gün arayla alınması, belli bir süre sonra ise ayda bir defa alınması uygun görülür. Bu takviye hayat boyu sürebilir.

Kronik Hastalık Anemisi: Bu anemi türünde uygulanacak özel bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Öncelik altta yatan nedenin saptanması ve nedenin tedavisidir. Yaşanan belirtiler şiddetliyse kan dopingi enjekte edilerek kırmızı kan hücresi üretimi uyarılır. Bu sayede yaşanan belirtiler hafifletilir.

Aşırı Kansızlık: Tedavide kan hücresi seviyeleri yükseltilir. Bunun için kan transfüzyonları uygulanabilir. Kemik iliğinde sorun varsa ve bu sorun kırmızı kan hücresi üretimini engelliyorsa ilik naklinde ihtiyaç duyulabilir.

Hemolitik Anemi: Kullanılan ve rahatsızlığa yol açabilecek ilaçlardan uzak durmak, enfeksiyon varsa tedavi etmek gerekir. Beraberinde bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar kullanılabilir.

Orak Hücresi Anemisi: Tedavide amaç yaşanan ağrının azaltılması ve diğer komplikasyonları önlemektir. Bunun için ağrı kesici, oksijen tedavisi uygulanabilir. Ayrıca antibiyotikler, kan nakli ve folik asit takviyeleri de gerekebilir.

Talasemi: Kök hücre nakli, dalağın alınması, kan nakli gibi tedaviler kullanılabilir.

Anemi Ameliyatı: Anemi tedavisinde dalağı çıkartma için uygulanabilir. Dalak bağışıklık sisteminde önemli bir organdır. Dalak ayrıca eski kan hücrelerinin vücuttan uzaklaştırılmasında görevlidir. Eğer dalağın bir kısmı alınacaksa Splenektomi ameliyatı uygulanır.

Bal: Anemi tedavisi için uygulanabilecek doğal tedavi yöntemlerinden biridir. Bir yemek kaşığı bal, elma sirkesi ve limonla karıştırılarak tüketildiğinde demir eksikliğine karşı iyi gelir.

Pancar: Anemi türü ne olursa olsun pancar tedavinin bir parçası olabilir. Lif ve mineraller bakımından zengin içeriğe sahiptir. En önemlisi demir içeriği yüksektir.

Pekmez: Anemi tedavisinde akla ilk gelen doğal tedavilerdendir. Kırmızı kan hücresini arttırmak için kullanılabilir. 

Elma: Demir içeriği yüksek olan elma demir ihtiyacı için günlük düzenli olarak tüketilebilir.

Ispanak: Ispanak ve diğer yeşil renkli sebzeler anemi tedavisine destek amacıyla tüketilebilir. B12 ve folik aist bakımından zengindir. 

Kuru Üzüm: Kırmızı kan hücresi ve hemoglabini arttırmak için günlük olarak düzenli tüketilmesi gereken besinlerden biridir.

Muz: Alyuvar oluşumunu ve hemoglabin üretimini arttırmak için enzimleri uyarıcı etkiye sahiptir.

Hurma: C vitamini bakımından zengin içeriğe sahiptir ve mükemmel bir demir kaynağıdır.

Nar: Kalsiyum, magnezyum ve demir bakımından mükemmel bir kaynaktır. Demir emilimi için faydalıdır.