Tel Kırma Sanatı

Tel kırma sanatı, ilk olarak Bartın şehrinde ortaya çıktığı bilinen, özel iğnesi ve teli ile kumaşa işlenen nakış türüdür. Tarihinin 1800 lü yıllara dayandığı düşünülmektedir. Unutulmak üzere olan bir sanatken, 20. yüzyılda tekrar hayata geçirilerek kurslarda öğretilmeye başlanmıştır. Parlak renkli teli kumaşa işlenirken makas gibi kesici bir alet kullanılmadan yalnızca el ile şekil verilir ve koparılır. Bu nedenle 'tel kırma' adıyla günümüze kadar gelmiştir.

Tel kırma sanatı, bir nakış türü olarak basit gibi görünse de, yapımı uzun zaman alan ve zahmet gerektiren bir iştir. Bu işlemeyi yapabilmek için bir takım malzemelere ihtiyaç vardır. 

• Tel Kırma İğnesi: Telin kolayca girebileceği büyüklükte deliğe sahip, orta uzunlukta, ucu sivri, delik kısmına doğru genişleyen bir iğnedir.
• Tel: Genellikle bakır ve gümüş renkleri yaygın olarak kullanılır. Tel kırma yapımının artmasıyla farklı renkleri de üretilmeye başlanmıştır. Parlak renklidir. El ile şekil vermeye uygundur. 
• Kumaş: Telin kolayca geçebilmesi için gözenekli olması gerekmektedir. Yaygın olarak gözenekleri oldukça büyük olan tül kumaş kullanılmaktadır. Bunun dışında krep kumaşa, keten kumaşa da işlenmektedir.
• Kasnak: Nakış yapımında kullanılan, bir parçası kumaşın üstünde, bir parçası da kumaşın altında olacak şekilde kumaşı gerginleştirmeye yarayan çemberdir. Tahta ya da plastik çeşitleri vardır. Farklı boyutları mevcuttur. 

Tel kırma işlenirken, tül ya da kumaşın zarar görmemesi ve telin yıpranmaması için nazik hareketlerle bu işlemin gerçekleştirilmesi gereklidir. Telin çok fazla çekiştirilmeden tele şekil verilmesi önemlidir. Tel, işleme esnasında kolayca dönebileceği ve kıvrılabileceğinden bu durum işlemeyi zorlaştırır. Bu nedenle yeni başlayacak olanların az uzunluktaki bir tel ile işlemesi faydalıdır. 

1. Kumaş kasnağa geçirilerek gergin hale getirilir.
2. Tel, iğneye iplikle işleme gibi geçirilir, ancak düğüm atılmaz. 
3. Gözenekleri belli olan kumaşta yukarıdan aşağıya doğru yarım santim kadar mesafe ayarlanır ve telin ucu az miktarda kıvrılır. 
4. Düz çizgi şeklindeki ilk hamlenin üst ve alt çapraz köşelerinden de tel geçirilir. Son hamlede geçirilen telde düğüm atılır.
5. Düğümden sonra tel yukarı aşağı bükülerek el ile kırılır. Bu yapılan çizgi şeklindeki işlemeden, yapılmak istenen şekle göre yapılmaya devam edilir.

Tel kırma sanatı, özellikle çeyiz ve başörtüsüne motif olarak işlenmek amacıyla ortaya çıkmıştır. Yastık kılıflarına, yorgan üzerine ve masa örtüsü olarak işlenmektedir. Yapımı geniş kitlelere ulaştıkça, yaratıcı fikirler sayesinde kolye ve küpe içine, çantaya da işlenmeye başlanmıştır. Özellikle işlenmiş modelin tepsi içine geçirilip üzerine cam yerleştirilerek de kullanılması oldukça yaygındır.