Moda
Moda( Latince köken: Facio, İngilizce: Fashion) Giyim dünyasında moda kelimesi, bir giysi tasarımını hazırlarken yararlanılan güncel alt yapıya verilen ad olarak tanımlanır. Modanın var olma sebebi; insanların yeni biçimler ortaya koymaya çalışmalarıdır. Moda toplumların aynasıdır. Günümüzde büyük bir endüstri haline dönüşmüştür. Daha güzel görünme duygusu, daha özel hissetme isteği, herkesten farklı görünme amacı moda kavramının oluşmasındaki nedenlerden birkaç tanesidir.
BÖLÜM 1Antik Çağlarda Moda Kavramı
Antik çağlarda moda kavram olarak bilinmiyordu ve sadece örtünmek amacıyla kumaşlar kullanılıyordu.
- Mısır uygarlıkları sıcaktan korunmak amacıyla ince keten kumaşlar kullanmaya başlamışlardı.
- Dokuma, o dönemde zor bir işlem olduğundan sadece zengin sınıf olarak nitelenen kişiler kumaş alabiliyorlardı. Genellikle vücudu sımsıkı saracak formda giysiler giyerlerdi. Keten kumaşların rengi ise maviydi.
- Dikiş yöntemi ile değil de vücuda sarma yöntemi ile giyiniyorlardı. Daha sonraki dönemde giysiler süslenmeye ve nakış yapılmaya başlandı.
- Antik Mısır'da giysilerin üzerine inciler ve değerli taşlar işlenmeye başlandı. Özellikle aksesuar kullanımı oldukça yaygındı. Kadınlar boyunlarına büyük ve değerli kolyeler takar, mutlaka başlık kullanırlardı.
- Saçlarını kazıtır ve takma saç kullanılırdı. Takma saçlara esanslı ve güzel kokulu yağlar sürmek modaydı. Kadınlar ve hatta erkekler ağır makyaj yaparlardı. Hatta pek çok kaynakta makyaj modasının Antik Mısır döneminde ortaya çıktığı belirtilmektedir. Kadınlar gözlerine sürme çeker, tırnaklarını boyarlardı.
- Bir süre sonra giysilere güneşten korunmak için kol eklemeye başlamışlardır. İlk başta giysilerde sadece solda kol kullanılmaya başlanmıştı. Bunun nedeni ise; iş yaparken sağ kollarını rahat kullanabilmeleri için örtmemeleri gerektiğini düşünmeleriydi.
- Antik Roma'da ise sandaletler kullanılmaya başlanmıştır. Tunikler bu dönemde ortaya çıkmıştır.
BÖLÜM 213.Yüzyıl İle 18. Yüzyıllar Arası Moda Kavramı
13. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar moda hep asiller etrafında dönmüştür. Bu yüzyıllarda asiller sınıfının giysileri halk giyslerinden çok farklı yapılıyordu.
- Zenginlerin giysilerinde asilliklerini belirten amblemleri olurdu.
- Doğu'dan gelen ipekler ile uzun ve çok kumaş harcanan giysiler modaydı.
- 14. ve 15. yüzyıllarda ise; Avrupalı saraylı kadınların giysilerinde uzun ve dökümlü kollar modaydı. Başlarında ise uzun ince kumaşların sarktığı külahlar olurdu. Bu yüzyılda moda doğudan etkileniyordu.
- 14. yüzyıl sonlarında kesim konusunda bilgilerin daha ilerlediği elbise tarzlarının faklılaşması ile kendisini göstermeye başlamıştır. Üst bedenleri daha sıkı, etekleri ise daha kabarık yapılmaya başlanmıştır.
- 15. yüzyılda ise yakalar bele kadar açık yapılmaya başlanmıştır. Etekler çok katlı yapılmış, geniş ve uzun formlar verilmiştir. Bu dönemin en önemli moda özelliği şapkaların kullanılmya başlanmasıdır.
- 16. yüzyılda asil sınıf mavi ve sarı renkli ve parlak giysiler kullanmaya başlamışlardır. Kraliçe Elizabeth döneminde kadın ve erkek giysilerinde kolalı dik yakalar görülüyordu. İlk ipek çorabın Kraliçe 1. Elizabeth tarafından giyildiği bilinmektedir. Bu dönemde pililer kullanılmaya başlanmış, kostümlere çok değerli taşlar işlenmeye başlanmıştır.
- 17. ve 18. yüzyıllarda ise; özellikle çifçiler mat renkli ve kaba kumaşlardan yapılmış giysiler giyerlerdi. Daha zengin sınıflarda ise parlak ve gösterişli giyim yerini sade giysilere bırakmıştı.
BÖLÜM 319. Yüzyıldan 20.Yüzyıla Kadar Moda Kavramı
Fransız devrimi ve Sanayi devrimlerinden sonra moda kavramı değişikliğe uğramıştır. Giyinme ihtiyaç olmaktan çıkıp tüketim olarak görülmeye başlanmıştır.
- Kabarık olmayan etekler kullanılmaya başlanmış ve yüksel bel modası ortaya çıkmıştır. Gündüz giyilen elbiselerde kollar çan şeklinde yapılmıştır. Şallar ve pelerinler kullanılmaya başlanmıştır.
- Elbiselerde bedenler daralmış ve bel kısmı incelmiştir. Yaka kısımları kapalı hale gelmiştir.
- 19. yüzyıl sonları ve 20. yüzyıl başlangıcında bol tunikler tekrar modaya dahil olmuştur. Kadın özgürlüğünü temsil eden kumaş ve tasarımlardaki şıklık ön plana çıkmıştır.
- 1. Dünya Savaşı sonrasında kadınlar feminen kıyafetler yerine maskülen kıyafetler giyerek modaya yeni bir yön vermişlerdir.
- 1920'li yıllardan itibaren erkeklerde pantalon çeşitliliği kendisini göstermeye başlamıştır. Kadınlarda ise abiye kıyafetler, kürk ve tuvaletler kullanılmaya başlanmıştır.
- 1950'li yıllarda moda siyah renk ile anılmaya başlanmıştır. Rock'n Roll akımıyla birlikte siyah yerini aynı dönemde parlak renklere bırakmıştır.
- 1954'lü yıllarda ise Coco Chanel zarif, kadınsı ve rahat kıyafetleri öne çıkarmıştır. Moda kıyafetler her kesime uygun fiyatlar ile satılmaya başlanmıştır.
- 1960'lı yıllarda ise uzay modası ortaya çıkmıştır. Botlar pırıltılı renkler ile bezenmiştir.
- 1980'li yıllarda kadınlarda dopiyes, erkellerde ise takım elbise hakimiyet kazanmıştır.
- 1990'lı yıllarda minimalist akım ve abartılı giysilerin karışımı olan kıyafetler modaya damgasını vurmuştur.
- 2000'li yıllarda moda sektörü Çin etkisinde kalmıştır. Bu dönemlerdeki diğer bir etkin moda ise Japon kıyafetleri olmuştur.